Από την έντυπη έκδοση
Της Λέττας Καλαμαρά
[email protected]
Όπως λένε οι ίδιοι οι έμποροι, εκ των πραγμάτων οι εφεδρείες τους είναι περιορισμένες και η απουσία του φυσικού δικτύου των καταστημάτων δημιουργεί μεγάλο κενό που αντιστοιχεί σε απώλεια πελατών, μείωση πωλήσεων και συνεπώς μείωση τζίρου. Εξάλλου οι καταναλωτές με μεγάλη αγοραστική δύναμη είναι πλέον είδος προς εξαφάνιση, μιας και σημαντικός αριθμός πολιτών διαβιεί με κρατικά επιδόματα.
Οι έμποροι, όπως ισχυρίζονται, ανέμεναν αυστηροποίηση των μέτρων με την εμφάνιση του δεύτερου κύματος της πανδημίας, αλλά δεν περίμεναν το γενικευμένο κλείσιμο των επιχειρήσεων.
Στις οικονομικές εκθέσεις για τα εξαμηνιαία αποτελέσματά τους το σύνολο σχεδόν των επιχειρήσεων έκανε λόγο για τις συνέπειες της πορείας της πανδημίας στην επιχειρηματική τους λειτουργία, αλλά ειδικά οι έμποροι, όπως διευκρίνιζαν, αυτό που εκτιμούσαν ήταν πως η βαθμιαία κλιμάκωση των κρουσμάτων του ιού θα οδηγούσε σε αύξηση του φόβου και συνεπώς σε περιορισμό των επισκέψεων στα φυσικά καταστήματα, τα οποία όμως θα έμεναν ανοιχτά. Με το δεύτερο lockdown η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική.
Σίγουρες απώλειες
Οι έμποροι στο σύνολό τους είναι κατηγορηματικοί, λέγοντας πως οι online πωλήσεις δεν μπορούν να καλύψουν τις χαμένες πωλήσεις λόγω του κλεισίματος των φυσικών καταστημάτων εξαιτίας της πανδημίας. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το μεγαλύτερο ποσοστό, άνω του 70%, του τζίρου ενός retailer πραγματοποιείται από τα φυσικά σημεία πώλησης και το υπόλοιπο από το ψηφιακό κανάλι. Στο πρώτο lockdown ποσοστό άνω του 20% κατά μέσο όρο χάθηκε λόγω του κλεισίματος των καταστημάτων και δεν αναπληρώθηκε ποτέ από το ψηφιακό κανάλι. Στην παρούσα φάση του δεύτερου lockdown οι έμποροι υποστηρίζουν πως εάν δεν είχε συμβεί, υπήρχε μια μικρή ελπίδα οι πωλήσεις της φετινής Black Friday να πλησίαζαν τις περσινές, γιατί όποιος είχε φυσικό κατάστημα θα προσπαθούσε με κάθε τρόπο να βγάλει τα «σπασμένα», να καλύψει δηλαδή τη χασούρα του προηγούμενου διαστήματος.
Με τα σημερινά όμως δεδομένα, δεν μπορεί να γίνει καμία ασφαλής εκτίμηση, ακόμη και οι πιο δυνατοί του χώρου «κρατούν την αναπνοή τους», προσβλέποντας για το καλύτερο και περιμένοντας το χειρότερο, λόγω συνθηκών. Εάν τώρα η φήμη περί εμβολίου και αποτελεσματικής φαρμακευτικής λύσης κατά του ιού δώσει ώθηση στην αγορά θα είναι μια θετική εξέλιξη. Αυτό που πρέπει να επισημανθεί επίσης είναι πως το τελευταίο τρίμηνο του έτους θεωρούνταν το πιο αποδοτικό από πλευράς κατανάλωσης, όπως αυτά ίσχυαν στον μέχρι τώρα κόσμο. Σύμφωνα μάλιστα με τους εμπόρους, το retail μοιάζει με το μπαστούνι του χόκεϊ, η δύναμή του βρίσκεται στο τέλος της κάθε οικονομικής χρήσης. Φέτος αυτό έχει ανατραπεί άρδην, συμπεριλαμβανομένης της Black Friday.
1.060 καταστήματα κλειστά
Με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, στο δεύτερο lockdown ειδικά στην αγορά των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών υπολογίζεται πως 1.060 καταστήματα έχουν κατεβάσει ρολά λόγω κυβερνητικής εντολής, ως μέθοδο περιορισμού της πανδημίας.
Από αυτά, όσα ανήκουν στις μεγάλες αλυσίδες έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν στον τελικό καταναλωτή μέσω του διαδικτύου. Πολλά άλλα όμως, ειδικά τα μικρομεσαία καταστήματα, θα μείνουν με την ταμπέλα «Κλειστόν λόγω πανδημίας» καταγράφοντας μηδενικό τζίρο και, το χειρότερο όλων, χάνοντας μερίδιο από τον ανταγωνισμό, σε μια εποχή που ο εμποράκος εξελίσσεται πλέον σε μορφή του ιστορικού παρελθόντος.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του εργαστηρίου Eltrun (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών), στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν αξιοποιήσει τις νέες τεχνολογίες το 48% αύξησε τις τηλεφωνικές του παραγγελίες, επίσης σε ποσοστό 48% είδε άνοδο στις διαδικτυακές πωλήσεις του. Όμως, μόλις το 17% των μικρομεσαίων διαθέτει e-shop, γεγονός που επιβεβαιώνει πως το ψηφιακό χάσμα υπάρχει και μπορεί να γίνει άβυσσος, που μπορεί να καταπιεί μεγάλο μέρος του εμπορικού επιχειρηματικού κόσμου. Όπως λένε γνώστες του χώρου, στη φετινή Black Friday θα καταφέρουν να ξεχωρίσουν και να διακριθούν οι πιο διαβασμένες εμπορικές επιχειρήσεις, εκείνες δηλαδή που θα ξέρουν καλά τις αδυναμίες των υπολοίπων της αγοράς και θα μπορούν να υπερισχύσουν προτάσσοντας τα δικά τους πλεονεκτήματα και τα δικά τους δυνατά σημεία, είτε είναι τεχνολογική υποδομή, είτε είναι κεφαλαιακή ισχύ, είτε είναι ανθρώπινο δυναμικό, είτε είναι ανταγωνιστική εμπορική πολιτική.
Άσχημα δεδομένα
Τα δεδομένα λοιπόν είναι ακόμη χειρότερα και απειλούν να μετατρέψουν την Black Friday σε Μαύρη Παρασκευή του εμπορίου στην κυριολεξία. Σε αυτά τα δεδομένα περιλαμβάνονται η μείωση της αγοραστικής δύναμης μεγάλης μερίδας των πολιτών, λόγω ανατροπής και πορείας προς το χειρότερο της εργασιακής και συνεπώς της οικονομικής τους κατάστασης, οι δυσκολίες στον εφοδιασμό των εταιρειών και η αδυναμία στοκαρίσματος επαρκούς ποσότητας προϊόντων που όταν γίνει αδυναμία εξυπηρέτησης του τελικού καταναλωτή μετατρέπεται σε δυσαρέσκεια πελατών, η δυσκολία χρηματοδότησης με επαρκή κεφάλαια της επιχειρηματικής δραστηριότητας, παρά τα μέτρα στήριξης, τα οποία θα λάβουν πραγματική υπόσταση μακροπρόθεσμα.
Επίσης η εξάρτηση από το ψηφιακό κανάλι απαιτεί και αντίστοιχη τεχνολογική προετοιμασία και κυρίως την αμέριστη υποστήριξη των εταιρειών ταχυμεταφορών, που και σε αυτή την περίπτωση θα κληθούν να σηκώσουν το μεγάλο βάρος της έγκαιρης, ασφαλούς και στον σωστό χρόνο παράδοσης των εμπορευμάτων. Στην αδυναμία των ταχυμεταφορών που δοκίμασε την άνοιξη του 2020 τις αντοχές των εμπόρων αλλά και την υπομονή των καταναλωτών οφείλεται η κοσμοσυρροή στα καταστήματα τις τελευταίες ημέρες και η αγορά προϊόντων που μπορούσαν να μεταφέρουν οι ίδιοι οι καταναλωτές στα σπίτια τους, πριν από τον δεύτερο εγκλεισμό λόγω πανδημίας.
