Υπαρκτό κίνδυνο να διολισθήσει η χώρα σε βαθύτερη ύφεση ή και σε μια μακροχρόνια στασιμότητα διαβλέπει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στην τριμηνιαία έκθεσή του.
Επισημαίνει, πάντως, πως ο κίνδυνος αυτός μπορεί, υπό όρους, να αποτραπεί και τελικά η οικονομία να επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2017 και να διατηρήσει ικανοποιητικούς ρυθμούς, όπως ελπίζουν εγχώριοι αλλά και ξένοι αξιωματούχοι.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2015 σημειώθηκε μικρή αύξηση του ΑΕΠ, που οφείλεται στην αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης πιθανόν λόγω του φόβου ότι επέκειτο κούρεμα των καταθέσεων.
Τα διαθέσιμα στοιχεία δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι η χώρα επέστρεψε στην ύφεση το τρίτο τρίμηνο του 2015. Κατά το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2016, ως το τέλος του έτους θα έχει καταγραφεί ύφεση -2,3% και για το 2016 -1,3%. Αυτό μεταφράζεται σε συρρίκνωση του εγχώριου εισοδήματος στα 173 δισ. ευρώ, από 179 δισ. ευρώ το 2014.
Ωστόσο, το ΙΟΒΕ προβλέπει ύφεση 1,5% έως 2,0% για το 2015.4 Επίσης, ο Economist προβλέπει ότι η ύφεση θα είναι πολύ μικρότερη, της τάξης του 0,5% το 2015. Αν αυτή η αισιόδοξη πρόβλεψη επιβεβαιωθεί, η ανάκαμψη θα έλθει νωρίτερα και οπωσδήποτε μπορεί να μειώσει την πίεση για πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα, αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης.
«Πολύπλοκο και φιλόδοξο» το νέο πρόγραμμα
Όσον αφορά στο τρίτο μνημόνιο, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους αναφέρει πως περιλαμβάνει σειρά μέτρων και αυστηρά χρονοδιαγράμματα, στα οποία απεικονίζεται η δυσπιστία των θεσμών προς τις ελληνικές αρχές. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι τα δημοσιονομικά μέτρα 2015-2016 που προβλέπονται στο μνημόνιο ασκούν υφεσιακή πίεση στην ελληνική οικονομία.
Όπως τονίζεται στην έκθεση, το τρίτο μνημόνιο έχει δύο ουσιώδεις διαφορές από τα δύο προηγούμενα, αλλά και μία ομοιότητα. Η πρώτη διαφορά είναι το τρίτο μνημόνιο είναι εμπροσθοβαρές ως προς τις μεταρρυθμίσεις, δηλαδή το σύνολο σχεδόν των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων (περίπου 233) θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2016.
Το Γραφείο Προϋπολογισμούς εκτιμά ότι το πρόγραμμα είναι πολύπλοκο και φιλόδοξο και τονίζει πως η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει «αγώνα δρόμου» για την εφαρμογή του και η δημόσια διοίκηση να δείξει διαχειριστική επάρκεια για ένα τόσο δύσκολο έργο. Σημειώνει δε πως οι μεταρρυθμίσεις θα εφαρμοστούν σε ένα περιβάλλον ύφεσης, καθώς το δεύτερο εξάμηνο του έτους αναμένεται να είναι χειρότερο σε σχέση με το πρώτο.
Η δεύτερη διαφορά με τα προηγούμενα μνημόνια είναι ότι το τρίτο μνημόνιο βασίζεται σε περισσότερο ρεαλιστικούς στόχους σχετικά με την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων (-0,25% ΑΕΠ το 2015, +0,5% ΑΕΠ το 2016, +1,75% το 2017 και +3,5% το 2018).
Τέλος, η ομοιότητά του με τα προηγούμενα είναι ότι το τρίτο μνημόνιο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις, που εκκρεμούν από το παρελθόν και δημοσιονομικά μέτρα, πολλά εκ των οποίων, είναι οριζόντια (π.χ. αύξηση του ΦΠΑ) και επιτείνουν την ύφεση.
