Ο έλεγχος ήταν πάντοτε αυστηρός και θα γίνει αυστηρότερος. Εδώ και 21 χρόνια το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο επαγρυπνά για τη διαχείριση του κοινοτικού προϋπολογισμού. Τα τελευταία εννέα χρόνια δίνει γενικά καλούς «βαθμούς» στα κοινοτικά όργανα, αλλά επισημαίνει ότι γίνονται ακόμη πολλά «σφάλματα» και δεν διασφαλίζεται πάντα η καλύτερη δυνατή διαχείριση των κονδυλίων.
Ίδια εικόνα και στην τελευταία ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, την οποία παρουσίασε προ ημερών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο νέος πρόεδρος του σώματος, ο Γερμανός Κλάους Χάινερ Λένε.
«Για τον Ευρωπαίο φορολογούμενο θα ήταν πολύ καλύτερα αν η Κομισιόν και τα κράτη-μέλη δαπανούσαν εξ΄αρχής σωστά τα κεφάλαια, αντί να αφιερώνουν εκ των υστέρων πολύ χρόνο και χρήμα για την ανάκτησή τους, αφού διαπιστωθούν σφάλματα» επισημαίνει.
Ο Λένε προσθέτει ότι «μπορούμε να μειώσουμε το ποσοστό σφαλμάτων, εάν σχεδιάσουμε καλύτερα το καθεστώς δαπανών. Οι πολίτες δεν έχουν εμπιστοσύνη σε ένα σύστημα, το οποίο δεν κατανοούν. Όσο πιο απλές οι διαδικασίες, τόσο λιγότερα τα σφάλματα. Αυτός είναι ένας βασικός κανόνας, ο οποίος συνεχώς επιβεβαιώνεται κατά τον έλεγχο».
Τα «σφάλματα» ανέρχονται στο 3,8% των δαπανών για το 2015, ποσοστό ελαφρώς μειωμένο αλλά λίγο-πολύ στα επίπεδα των τελευταίων ετών. Το παλαιότερο στερεότυπο των Νοτιοευρωπαίων, που ρέπουν προς τις ατασθαλίες δεν ευσταθεί πλέον, γιατί τα «σφάλματα» που ψέγει το Ελεγκτικό Συνέδριο παρουσιάζονται παντού στην Ευρώπη. Αλλά πρέπει να γίνει και μία διευκρίνιση, επισημαίνει ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Γιόαχιμ Τσέλε: «Ένα επίπεδο σφάλματος 3,8% δεν σημαίνει απαραίτητα απάτη ή σπατάλη, όπως λένε κάποιοι ευρω-σκεπτικιστές. Συνήθως πρόκειται για λάθη τυπικά που οφείλονται σε εσφαλμένη δήλωση στοιχείων. Μεγάλος αριθμός από αυτά θα είχε αποφευχθεί, εάν οι αρμόδιες αρχές στα κράτη-μέλη είχαν αξιοποιήσει τις πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους».
Το Ελεγκτικό Συνέδριο συμφωνεί με αυτή την παρατήρηση. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει τους ακραίους ευρω-σκεπτικιστές να καταγγέλουν, με αφορμή την ετήσια έκθεσή του, την υποτιθέμενη «διασπάθιση κοινοτικών πόρων». Ένα δείγμα από τον Ολλανδό Όλαφ Στούγκερ, πρώην φιλελεύθερο και νυν πρωταγωνιστή στο ξενοφοβικό κόμμα του Γκερτ Βίλντερς: «Για τους συναδέλφους από τις άλλες πολιτικές ομάδες έχω να πω ότι μία ημέρα τον χρόνο εκφράζουν έντονη κριτική για τη διαχείριση των χρημάτων, αλλά όλες τις υπόλοιπες μέρες εγκρίνουν οποιονδήποτε προϋπολογισμό βρεθεί μπροστά τους. Αυτή η υποκρισία οδηγεί σε διάλυση της ΕΕ. Γεγονός που καθόλου δεν με ενοχλεί βέβαια…», λέει ο ολλανδός ευρω-σκεπτικιστής. «Πληρωμένη» απάντηση από τον Γερμανό φιλελεύθερο Μίχαελ Τόιρερ: «Δυόμιση χρόνια προεδρεύω στην επιτροπή ελέγχου προϋπολογισμού στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά δεν σας είδα ούτε μία φορά στις συνεδριάσεις μας. Πότε ήρθατε; Ποιές αιτήσεις υποβάλατε; Πώς μας υβρίζετε, χωρίς να μας πείτε τί έχετε κάνει εσείς για τον έλεγχο του προϋπολογισμού;»
Τους επόμενους μήνες θα ενισχυθεί η συνεργασία της ελληνικής κυβέρνησης με τους ελεγκτές στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου. Σχετική συνάντηση είχε πρόσφατα στο Λουξεμβούργο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Στις νέες προτεραιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τις οποίες επικροτεί η Κομισιόν, περιλαμβάνεται όχι μόνο η χρηστή διαχείριση, αλλά και η μέγιστη απόδοση των κονδυλίων, το αποκαλούμενο «value for money».
Ένα παραστατικό παράδειγμα από την Επίτροπο Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα: «Value for money δεν σημαίνει απλώς να ακολουθείς τους κανόνες. Ασφαλώς πρέπει να τους ακολουθούμε, αλλά να εστιάζουμε και στο αποτέλεσμα, να δούμε τί πετυχαίνουμε. Ένας δρόμος μπορεί να κατασκευάζεται με 0% λάθη, αλλά αν δεν πηγαίνει πουθενά, σημαίνει 100% απώλεια πόρων. Εκεί είναι λοιπόν που πρέπει να βελτιώσουμε τον εσωτερικό έλεγχο».
