Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Παρά τις πρωτοβουλίες της Κομισιόν Γιούνκερ τα τελευταία πέντε χρόνια, το μισθολογικό χάσμα σε βάρος των γυναικών εξακολουθεί να υφίσταται στα κράτη-μέλη και στην Ελλάδα, ωστόσο στη χώρα με 12,5% κινείται κάτω από τον μέσο όρο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα η Κομισιόν με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Ισότητας των Αμοιβών στις 4 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με τα κοινοτικά στοιχεία, το 2017 οι γυναίκες στην Ε.Ε. εξακολουθούσαν να αμείβονται κατά μέσο όρο 16% χαμηλότερα από τους άνδρες, γεγονός που αντιπροσωπεύει μικρή βελτίωση σε σχέση με το 16,2% του προηγούμενου έτους.
Τη μικρότερη μισθολογική διαφορά μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης είχαν η Ιταλία και το Λουξεμβούργο με 5%, ενώ η Ελλάδα με 12,5% βρισκόταν στην έκτη θέση μεταξύ των χωρών με το μικρότερο χάσμα. Στον αντίποδα η διαφορά στη χώρα με τη χειρότερη επίδοση, την Εσθονία, έφτανε το 25,6%, ενώ αξιοσημείωτο είναι το χάσμα σε χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία στις οποίες η διαφορά σε βάρος των γυναικών φτάνει το 21,0% και 19,9% αντίστοιχα.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, οι παράγοντες στους οποίους οφείλεται το μισθολογικό χάσμα είναι πολλοί: οι γυναίκες συχνά εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης, εργάζονται σε κλάδους στους οποίους οι αμοιβές είναι χαμηλότερες ή συχνά αναγκάζονται να αναλάβουν την κύρια ευθύνη για τη φροντίδα της οικογένειάς τους.
Ένας τρόπος αντιμετώπισης αυτών των παραγόντων είναι η βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής των εργαζόμενων γονέων και των φροντιστών, ενώ η Κομισιόν πιστεύει ότι η νέα κοινοτική νομοθεσία που λήφθηκε που εγκρίθηκε προς αυτήν την κατεύθυνση θα μπορούσε να βοηθήσει στις προσπάθειες περιορισμού χάσματος.
Σε επίπεδο Ε.Ε. έχουν αναληφθεί διάφορες πρωτοβουλίες κατά τη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών της Επιτροπής Γιούνκερ. Το 2014, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση σχετικά με την ενίσχυση της αρχής της ισότητας της αμοιβής μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω της προώθησης συγκεκριμένων μέτρων για τη διαφάνεια των αμοιβών, μεταξύ άλλων, του δικαιώματος στην ενημέρωση, του ελέγχου των αμοιβών, της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις αμοιβές και της ένταξης θεμάτων σχετικών με την ισότητα των αμοιβών στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Τον Νοέμβριο 2017 η Επιτροπή δρομολόγησε σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση του χάσματος, το οποίο υιοθετεί ολιστική προσέγγιση και εξετάζει την αντιμετώπιση όλων των διαφορετικών αιτίων του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της διαφάνειας των αμοιβών.
Μέχρι σήμερα έχει διατεθεί χρηματοδότηση ύψους 14,2 εκατ. ευρώ για δράσεις που αφορούν την καταπολέμηση των στερεοτύπων, τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τις επιλογές σταδιοδρομίας, τις γυναίκες σε θέσεις λήψης αποφάσεων και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων κατά τη διάρκεια της ζωής και τον τρόπο αντιμετώπισης του χάσματος στην απασχόληση, στις αμοιβές και στις συντάξεις.
Το 2018 η Επιτροπή δρομολόγησε αξιολόγηση των μέτρων για την ισότητα των αμοιβών η οποία βρίσκεται στο στάδιο της ολοκλήρωσης.
Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση για να συγκεντρώσει στοιχεία από ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με τη λειτουργία και την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. για την ισότητα των αμοιβών.
Η Κομισιόν εργάζεται σήμερα για την αξιολόγηση της αρχής της «ίσης αμοιβής», όπως περιγράφεται ως ένα από τα παραδοτέα του σχεδίου δράσης.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε επισκόπηση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομολογίας και των ορθών πρακτικών σχετικά με την ίση αμοιβή, στο πλαίσιο της δράσης «προειδοποίηση και ενημέρωση σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων».
Η νέα κοινοτική νομοθεσία για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για γονείς και φροντιστές, που επικαλέστηκε η Κομισιόν, επιδιώκει να ενισχύσει την κοινωνική της διάσταση και να προσφέρει πιο ουσιαστικά δικαιώματα στους πολίτες. Μάλιστα, περιλαμβάνεται στον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, που υιοθετήθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες και υλοποιείται σταδιακά. Ο γενικός στόχος της οδηγίας αυτής είναι:
*να εξασφαλισθεί η τήρηση της αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά τις ευκαιρίες στην αγορά εργασίας και τη μεταχείριση στην εργασία,
*να δοθεί στους γονείς και τα άτομα που έχουν ευθύνες φροντίδας η δυνατότητα να συνδυάζουν καλύτερα την εργασία και τα καθήκοντα φροντίδας τους.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, η ισότητα ανδρών και γυναικών συνιστά θεμελιώδη αρχή της Ένωσης. Ωστόσο, σε ολόκληρη την Ε.Ε. οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στην αγορά εργασίας και στις θέσεις ανώτερων στελεχών. Ειδικότερα, η νέα αυτή πρωτοβουλία επιδιώκει να ενθαρρύνει την πιο ισότιμη κατανομή των ευθυνών φροντίδας μεταξύ γυναικών και ανδρών. Οι ετήσιες οικονομικές απώλειες, εξαιτίας του χάσματος μεταξύ των φύλων στον τομέα της απασχόλησης στην Ε.Ε., ανέρχονται σε 370 δισ. ευρώ.
Οι Ευρωπαίες εργάζονται δύο μήνες δωρεάν
Σε κοινή δήλωση που εξέδωσαν για την 4η Νοεμβρίου, ο πρώτος αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, η επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων Μαριάν Τίσεν και η επίτροπος Δικαιοσύνης και Ισότητας των φύλων Βιέρα Γιούροβα υπογραμμίζουν ότι μολονότι την τελευταία πενταετία έχουν γίνει ορισμένα βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, οι Ευρωπαίες εξακολουθούν να εργάζονται δύο μήνες δωρεάν σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους και η πρόοδος είναι πολύ αργή.
Οι τρεις αξιωματούχοι επικαλούνται στη δήλωση έρευνα του Ευρωβαρόμετρου από την οποία προκύπτει ότι εννέα στους δέκα Ευρωπαίους και από τα δύο φύλα θεωρούν απαράδεκτο το γεγονός ότι οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες για την ίδια εργασία.
Στο πλαίσιο αυτό χαιρετίζουν την ανακοίνωση της εκλεγείσας προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να καταθέσει μέτρα κατά τις πρώτες 100 ημέρες της νέας θητείας της Επιτροπής για την καθιέρωση δεσμευτικής μισθολογικής διαφάνειας. Κι αυτό γιατί η μισθολογική διαφάνεια είναι σημαντική, για να εντοπίζουμε περιπτώσεις μισθολογικών διακρίσεων και για να μπορούν οι υπάλληλοι και οι πελάτες να εξάγουν τα δικά τους συμπεράσματα και να λαμβάνουν μέτρα.
