Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
H κατάθεση και η ψήφιση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου, η οριστικοποίηση των αλλαγών στον νόμο Κατρούγκαλου προκειμένου να υπάρξει πλήρης συμμόρφωση με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, η ακριβής καταμέτρηση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου μέσα στο 2019 ώστε να διερευνηθούν τα όποια περιθώρια διάθεσης κοινωνικού μερίσματος, η επίτευξη συμφωνίας με τους δανειστές για το… μέλλον του πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας, η κατάθεση του προϋπολογισμού του 2020 στη Βουλή, το κλείσιμο της τέταρτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, η ψήφιση του σχεδίου «Ηρακλής», αλλά και το κλείσιμο της διαπραγμάτευσης για την αξιοποίηση των κερδών από τα ANFAs και τα SMPs συνθέτουν το πακέτο των εκκρεμοτήτων της κυβέρνησης στο οικονομικό πεδίο μέχρι το τέλος του χρόνου.
Έτσι, οι εξελίξεις στις έξι εβδομάδες που απομένουν μέχρι τις γιορτές των Χριστουγέννων και την κορυφαία κοινοβουλευτική διαδικασία, που αφορά την ψήφιση του προϋπολογισμού, θα είναι πολύ πυκνές. Το οικονομικό επιτελείο ευελπιστεί ότι το κλείσιμο όλων αυτών των μετώπων θα γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να πολλαπλασιαστούν οι πιθανότητες για ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης μέσα στο 2020.
1 Το φορολογικό νομοσχέδιο: Είτε επιβεβαιωθεί η πληροφορία που θέλει το υπουργείο Οικονομικών να δίνει σήμερα σε δημόσια διαβούλευση το φορολογικό νομοσχέδιο είτε χρειαστούν μερικές ημέρες ακόμη, ο στόχος είναι η ψήφιση να γίνει μέχρι το τέλος του μήνα. Η κυβέρνηση θέλει να υπάρξει χρόνος ώστε να συζητηθούν οι βασικότερες από τις 100 και πλέον διατάξεις που θα ενσωματωθούν.
Τα βασικά μέτρα -η νέα κλίμακα, τα μέτρα για τις ηλεκτρονικές πληρωμές, οι παρεμβάσεις στον ΦΠΑ και η νέα πάγια ρύθμιση των χρεών στην εφορία- έχουν ήδη δει το φως της δημοσιότητας, αλλά το οικονομικό επιτελείο θέλει να «φωτιστούν» και άλλες διατάξεις με αναπτυξιακή λογική, όπως είναι τα μέτρα για τη φορολόγηση στην Ελλάδα του παγκόσμιου εισοδήματος, οι αλλαγές στη φορολόγηση σε είδος, οι παρεμβάσεις για το leasing των αυτοκινήτων, το μέτρο των υπεραποσβέσεων κ.λπ.
Το φορολογικό νομοσχέδιο απασχόλησε και τη χθεσινή σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου υπό τον πρωθυπουργό, στο Μέγαρο Μαξίμου. Αποφασίστηκαν διορθωτικές κινήσεις, ειδικά στο μέτρο των υποχρεωτικών ηλεκτρονικών πληρωμών, όπως είναι ο υπολογισμός του ποσού επί του πραγματικού εισοδήματος και όχι επί του τεκμαρτού, αλλά και η εξαίρεση φορολογουμένων που θα επικαλεστούν αντικειμενική αδυναμία.
2 Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο: Ειδικά οι αλλαγές στους συντελεστές αναπλήρωσης, αλλά και το νέο πλαίσιο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών 1,4 εκατομμυρίου αυτοαπασχολουμένων και αγροτών δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς υπάρχουν δημοσιονομικές προεκτάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θέλει να έχει βάλει τις βάσεις μέχρι το τέλος του χρόνου, ανεξάρτητα αν θα υπάρξουν τα χρονικά περιθώρια ψήφισης μέχρι το τέλος του χρόνου. Είναι εξίσου σοβαρό νομοσχέδιο με το φορολογικό, καθώς αλλάζει τα οικονομικά δεδομένα όχι μόνο για το 1,4 εκατομμύριο εν ενεργεία αυτοαπασχολούμενους, αλλά και για το σύνολο σχεδόν των συνταξιούχων. Και αυτό διότι το αποτέλεσμα της αλλαγής των συντελεστών αναπλήρωσης θα είναι ο εκ νέου υπολογισμός όλων των συντάξεων, άσχετα αν οι αλλαγές θα γίνουν αισθητές κυρίως σε αυτούς που έχουν εργαστεί περισσότερα από 30 χρόνια στον επαγγελματικό τους βίο.
3Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2019: Σε λίγες ημέρες ανακοινώνονται τα αποτελέσματα για την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο 10μηνο. Το οικονομικό επιτελείο, ωστόσο, θα περιμένει και τα στοιχεία του Νοεμβρίου, που είναι και ο τελευταίος πολύ κρίσιμος μήνας της φετινής χρονιάς, λόγω του ότι υπάρχει και πάλι διπλή φορολογική υποχρέωση (ΕΝΦΙΑ και φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων συν τη δεύτερη δόση του ΦΠΑ για τους επαγγελματίες με απλογραφικά βιβλία).
Στο Γενικό Λογιστήριο θέλουν να διασφαλίσουν ότι το «μνημονιακό πλεόνασμα» (και όχι αυτό που παρακολουθεί η ΕΛΣΤΑΤ με βάση τη μεθοδολογία ESA 2010) θα είναι σαφώς υψηλότερο του 3,65%, προκειμένου να εισηγηθούν στον υπουργό Οικονομικών και στον πρωθυπουργό τη διανομή έκτακτου μερίσματος. Ένα ποσοστό της τάξεως του 0,1%-0,2% θα παραμείνει ως «μαξιλάρι» ασφαλείας, καθώς η τελική εκτίμηση του πλεονάσματος γίνεται τον Απρίλιο του 2020 και η κυβέρνηση δεν θέλει να βρεθεί αντιμέτωπη με δυσάρεστες εκπλήξεις.
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει στη δημοσιότητα τις φθινοπωρινές προβλέψεις της, στις οποίες αναμένεται να επιβεβαιώσει ακόμη μια φορά την εκτίμησή της ότι ο προϋπολογισμός του 2019 θα κλείσει εντός των στόχων, ενώ αισιόδοξες αναμένεται να είναι οι εκτιμήσεις και για την πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα στο 2020.
4 Το πλαίσιο της πρώτης κατοικίας: Παρά την κατάθεση του νομοσχεδίου με τις αλλαγές στο πλαίσιο ρύθμισης της πρώτης κατοικίας, το θέμα δεν έχει κλείσει για την κυβέρνηση. Εκτός από την κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης, θέλει να επιτύχει -σε συνεννόηση με τους δανειστές- και την καλύτερη δυνατή λύση για την «επόμενη μέρα». Η πλατφόρμα για τα «κόκκινα» δάνεια κανονικά θα πρέπει να κλείσει στο τέλος του χρόνου, αλλά λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά είναι δεδομένο ότι θα τεθεί θέμα παράτασης, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η όλη υπόθεση της πλατφόρμας θα κλείσει άδοξα με ελάχιστες εγκεκριμένες αιτήσεις. Προς το παρόν, όπως αναφέρεται και στη χθεσινή δήλωση του υπουργού Οικονομικών, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο να διευκολυνθούν οι οφειλέτες να ρυθμίσουν τα «κόκκινα» δάνειά τους και γι’ αυτό αναμένονται και άλλες βελτιώσεις, οι οποίες αφορούν κυρίως την κατάργηση δικαιολογητικών.
5 Ο προϋπολογισμός του 2020: Θα κατατεθεί στη Βουλή έως τις 20 Νοεμβρίου χωρίς να αναμένονται ουσιαστικές αλλαγές σε σχέση με το προσχέδιο. Βέβαια, θα παραμείνει ανοικτή η μεγάλη εκκρεμότητα με τη διαχείριση των ANFAs και των SMPs. Η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα έχει μια καταρχήν θετική απάντηση ως προς αυτό το θέμα στο Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση, μετά και τα όσα είπε προχθές Ευρωπαίος αξιωματούχος, φαίνεται ότι η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα κέρδη από τα ομόλογα για χρηματοδότηση επενδύσεων θα δοθεί το νωρίτερο κάποια στιγμή μέσα στο 2020.
6 Το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης: Η έκθεση των θεσμών για την 4η μεταμνημονιακή αξιολόγηση αναμένεται μέσα στον μήνα. Το θετικό συμπέρασμα θα ανοίξει τον δρόμο για την εκταμίευση της επόμενης δόσης των ANFAs και των SMPs, η οποία θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης στο Eurogroup του Δεκεμβρίου που είναι προγραμματισμένο για τις 4/12 (στο Eurogroup του Νοεμβρίου αναμένεται να εγκριθεί και τυπικά η πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ). Το ποσό που θα αντλήσει η Ελλάδα στις αρχές του 2020 ανέρχεται περίπου στα 640 εκατ. ευρώ.
7 Τα ANFAs και τα SMPs: Το ελληνικό αίτημα είναι μέρος ή και των σύνολο των κερδών που θα εκταμιευτούν μέσα στο 2020 (εκτιμώνται σε περίπου 1,3 δισ. ευρώ) να αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Μπορεί να είναι δημόσιες επενδύσεις ή συγχρηματοδοτούμενα έργα, αλλά σε κάθε περίπτωση η αλλαγή χρήσης αυτών των κεφαλαίων θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για επανεκτίμηση τόσο του στόχου του ΑΕΠ όσο και των δημοσιονομικών επιδόσεων της επόμενης χρονιάς.
Και αυτό διότι αυτή τη στιγμή τα ANFAs και τα SMPs λογίζονται ως έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά δεν προσμετρώνται στο μνημονιακό πρωτογενές πλεόνασμα. Αν χρησιμοποιηθούν τα χρήματα για επενδύσεις, είναι πιθανό να αναθεωρηθεί ο στόχος για την εξέλιξη των συνολικών επενδύσεων μέσα στην επόμενη χρονιά και κατά συνέπεια και ο στόχος του ΑΕΠ. Αύξηση του ΑΕΠ με τη σειρά της οδηγεί σε αναμόρφωση και του στόχου των εσόδων, καθώς τα δύο μεγέθη είναι απευθείας συνδεδεμένα.
Κατά τη χθεσινή σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου υπό τον πρωθυπουργό, στο Μέγαρο Μαξίμου, αποφασίστηκε ο υπολογισμός του ποσού των υποχρεωτικών ηλεκτρονικών πληρωμών να γίνεται επί του πραγματικού εισοδήματος και όχι επί του τεκμαρτού.
Νέα έκδοση εντόκων με αρνητικό επιτόκιο
Συνήθεια έγινε πλέον η καταγραφή ιστορικών ρεκόρ στην αγορά των ελληνικών ομολόγων και των εντόκων γραμματίων. Η χθεσινή έκδοση των εντόκων γραμματίων διάρκειας 13 εβδομάδων έκλεισε με την απόδοση να πέφτει στο -0,08% και να είναι καλύτερη (για τα συμφέροντα του ΟΔΔΗΧ και του Ελληνικού Δημοσίου) σε σχέση με το -0,02% που είχε καταγραφεί στις 9 Οκτωβρίου.
Το δημοπρατούμενο ποσό ήταν ακριβώς το ίδιο με αυτό της προηγούμενης έκδοσης, καθώς ανήλθε στα 375 εκατ. ευρώ. Οι προσφορές, όμως, ήταν ακόμη περισσότερες -παρά την αρνητικότερη απόδοση- και έφτασαν στο 1,209 δισ. ευρώ, έναντι 1,018 δισ. ευρώ στην προηγούμενη έκδοση τρίμηνης διάρκειας. Έτσι, ο συντελεστής κάλυψης ανήλθε στο 3,22, από 2,73 προ μηνός. Με τις μη ανταγωνιστικές προσφορές που έγιναν δεκτές, συνολικού ύψους 112,5 εκατ. ευρώ, το συνολικό αποδεκτό ποσό διαμορφώθηκε στα 487,5 εκατ. ευρώ.
