Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Νικολάου Παπαδόπουλου με τίτλο «Η συστηματική αμαύρωση των ιστορικών μνημείων της Ελλάδος», σημείωσε ότι το «Υπουργείο Πολιτισμού αποκαθιστά όλα τα μνημεία ανεξαρτήτως περιόδων, τηρώντας απολύτως το θεσμικό πλαίσιο.
Αυτή τη στιγμή, στο Υπουργείο Πολιτισμού, εκτελείται το μεγαλύτερο έργο πολιτιστικών υποδομών. Έχουμε περισσότερα από 850 έργα με προϋπολογισμό περισσότερο από 1,3 δισ. Ποια εποχή έγινε ανάλογο έργο; Όλα τα μνημεία, είτε χριστιανικές εκκλησίες είτε οθωμανικά κτίρια κατασκευάστηκαν από Έλληνες τεχνίτες. Είναι του ελληνικού λαού».
Ακολουθεί η πρωτολογία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη:
Ευχαριστώ πολύ κυρία Πρόεδρε,
Kύριε Bουλευτά,
Με την ερώτησή σας μου δίνετε την ευκαιρία να επαναλάβω, για πολλοστή φορά, πως εργαλειοποιείτε τα μνημεία, την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας -σταθερά την εργαλειοποιείτε- την οποία υποτίθεται ότι σέβεστε και δήθεν προστατεύετε, προσβλέποντας προφανώς σε δικά σας μικροκομματικά οφέλη. Στην ερώτησή σας, κάνετε λόγο -τα είπατε και τώρα- για 5 συνολικά περιστατικά, κατηγορώντας το Υπουργείο Πολιτισμού για άγνοια, ανεπάρκεια, αδιαφορία και το χείριστον όλων, για συνειδητή αποδόμηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Κατηγορείτε το Υπουργείο Πολιτισμού, κρίνοντας, επί της ουσίας, εξ ιδίων. Γιατί αυτά τα χαρακτηριστικά αφορούν εσάς και μόνον εσάς. Ας δούμε λοιπόν, έναν- έναν τους ισχυρισμούς σας. Πρώτον, αναφέρεστε στο περιστατικό της διαφήμισης της συγκεκριμένης εταιρείας αθλητικών ειδών με τη χρήση drone. Κατ΄αρχάς, η ανακοίνωση που εξέδωσε το Υπουργείο Πολιτισμού, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση συγκεκριμένης φωτογραφίας, ανέφερε τα πάντα και θα το διαπιστώνετε με μια απλή ανάγνωση. Αλλά φυσικά δεν το κάνατε, ως οφείλατε να το κάνετε. Βεβαίως, οι υπηρεσίες μας δεν γνώριζαν τη χρήση των drones γιατί κάποιοι άλλοι δεν εφάρμοσαν το νόμο. Oι υπηρεσίες δεν κάνουν τον ντετέκτιβ, οι υπηρεσίες απαντούν σε αιτήματα. Οι υπηρεσίες ανταποκρίνονται σε φακέλους που κατατίθενται. Το Υπουργείο Πολιτισμού ακριβώς για αυτό το λόγο, όπως αναφέρουμε στην ανακοίνωση, κατέθεσε εντός της ημέρας μήνυση, κατά παντός υπευθύνου, για παραβίαση της αρχαιολογικής νομοθεσίας. Το ζήτημα έχει πάρει το δρόμο της ελληνικής δικαιοσύνης και θα αποφανθεί. Αυτό το οποίο δε λέτε στην ερώτησή σας, τεχνηέντως, είναι ότι καμία χρήση drone δεν έγινε πάνω από την Ακρόπολη. Η φωτογραφία που επικαλείστε, το ξέρετε πολύ καλά, ότι είναι παραπλανητική και έχει ληφθεί από μακριά και υπό συγκεκριμένη οπτική γωνία. Η χρήση των drones έπρεπε να αδειοδοτηθεί από το Yπουργείο Πολιτισμού για λόγους προστασίας ενός άλλου πολύ σημαντικού Νεώτερου Μνημείου, του Ζαππείου, το οποίο ούτε καν αναφέρετε στην ερώτησή σας, ενώ δηλώνετε ότι αγωνιάτε για την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας. Δεν το αναφέρετε καν το Ζάππειο. Το θεωρείτε δευτερεύον.
Δεύτερον. Κάνετε λόγο για την απόφαση παραχώρησης του χώρου έμπροσθεν του Καλλιμάρμαρου, σε εμπορική εταιρεία και τη μετέπειτα ανάκληση της. Για την κατασκευή έμπροσθεν του Καλλιμάρμαρου κατετέθη αίτημα στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, οι οποίες έφεραν το θέμα στο αρμόδιο συμβούλιο και γνωμοδότησε θετικά υπό όρους. Έτσι κινείται η διοίκηση, κύριε Bουλευτά. Ένας από τους όρους αυτούς ήταν, η κατάθεση κατασκευαστικών σχεδίων εκ μέρους της εταιρείας, τα οποία ουδέποτε κατατέθηκαν. Στην αυτοψία που διενήργησα, με αφορμή δημοσίευμα εφημερίδας, διαπίστωσα ότι πρόκειται για ένα εξάμβλωμα, οπότε και ζήτησα την άμεση διακοπή των εργασιών και επανεξέταση από το αρμόδιο Συμβούλιο για να ελεγχθεί η τήρηση των όρων της απόφασης. Το Συμβούλιο, αφού εξέτασε όλα τα δεδομένα γνωμοδότησε υπέρ της ανάκλησης της προηγούμενης γνωμοδότησης, καθώς η κατασκευή δεν αντιστοιχούσε στη μορφή που κατατέθηκε το αίτημα. Δεν είναι τα πράγματα να τα βάζουμε σε ένα τσουβάλι και να πετάμε δεξιά και αριστερά λέξεις, κύριε Βουλευτά. Η διοίκηση δεν δουλεύει με αυτό τον τρόπο.
Το τρίτο περιστατικό στο οποίο αναφέρεστε, αφορά στην πτώση μέρους του αντιγράφου και όχι πρωτοτύπου -και αυτό το αποκρύπτεται από την ερώτησή σας- της τοιχογραφίας των Δελφινιών, στο Μέγαρο της Βασίλισσας στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού. Η αιτία της πτώσης οφείλεται στις σφοδρές ριπές νότιων ανέμων 9 μποφόρ, με χαρακτηριστικά ανεμοστρόβιλου, που έπληξαν τον χώρο. Αυτή είναι η αιτία. Οι συντηρητές είχαν ελέγξει, όταν έπρεπε να ελέγξουν το μνημείο. Το αντίγραφο, αποκατεστημένο προφανώς, θα επανέλθει στη θέση του. Πάμε όμως να δούμε, οι ισχυρισμοί σας για ανεπαρκή συντήρηση της Κνωσού είναι κάτι άλλο από συκοφαντίες; Είναι μόνο συκοφαντίες και θα σας πω γιατί. Τα βασιλικά διαμερίσματα είναι κλειστά στο κοινό από τη δεκαετία του 1980. Τι κάναμε εμείς; Αποκαταστήσαμε το Μέγαρο του Βασιλέως, με χρηματοδότηση. 1.000.000 ευρώ. Το έργο ξεκίνησε το Σεπτέμβρη, επί δικής μας διακυβέρνησης και ολοκληρώθηκε το Δεκέμβρη του 2023. Το 2019, κύριε Βουλευτά, τα έχω ξαναπεί αυτά και δημόσια πολλές φορές και στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, όταν αναλάβαμε την ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού δεν υπήρχε καμία ώριμη μελέτη για την Κνωσό. Ακολουθήθηκε ένας αγώνας δρόμου, συντονισμένες προσπάθειες και σήμερα έχουμε εξασφαλίσει έργα ώριμα και τους πόρους που χρειάζονται, περίπου 12.000.000 ευρώ. Με σύστημα, μέθοδο και πόρους προστατεύεται κύριε Βουλευτά η πολιτιστική κληρονομιά, όχι με βανδαλισμούς και ύβρεις.
Τέταρτο περιστατικό, αυτό που έλαβε χώρα στον δημόσιο χώρο στην πλατεία έμπροσθεν του Ανακτόρου, των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου στην Κέρκυρα. Τονίζω το επεισόδιο αυτό -το επαναλαμβάνω- ήταν έξω από το χώρο των Ανακτόρων, στην ανοιχτή πλατεία και συγκεκριμένα στο τμήμα του Ανακτόρου, στο οποίο στεγάζεται η Δημοτική Πινακοθήκη. Για την πράξη αυτή που, προφανώς, δεν την ήξερε ούτε η Δημοτική Πινακοθήκη ούτε το παρακείμενο μουσείο, υπεβλήθησαν μηνύσεις και ακολουθήθηκε η διαδικασία αυτόφωρο και τιμωρία φυλάκισης και χρηματικής ποινής.
Τέλος, αναφέρεστε και επιμένετε στις εκθέσεις της Εθνικής Πινακοθήκης. Το έχω δηλώσει επανειλημμένα -και το επαναλαμβάνω- ότι σε μια δικαιοκρατούμενη και δημοκρατική κοινωνία όλοι μπορούμε να έχουμε την προσωπική μας αισθητική και τα προσωπικά μας κριτήρια για την πρόσληψη της τέχνης και των έργων τέχνης. Αυτό όμως δεν μας επιτρέπει ούτε καταστροφές, ούτε βανδαλισμούς, ούτε λογοκρισία, λόγω και έργω. Κάθε μορφή λογοκρισίας στην τέχνη είναι ανεπίτρεπτη και μη ανεκτή και ευτυχώς η δημοκρατία μας το κατοχυρώνει αυτό.
Ακολουθεί η δευτερολογία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη:
Προφανώς, κ. Βουλευτά, δεν θα μπω στον παραλληλισμό να σας απαντήσω με το ίδιο παραλήρημα. Αν κάποιος θα έπρεπε να ντρέπεται, αυτός σίγουρα δεν είναι το Υπουργείο Πολιτισμού και εγώ προσωπικά. Θα έπρεπε να ντρέπεστε εσείς, γιατί αποκρύβετε στοιχεία.
Κατ’ αρχήν, μιλάτε για τον ιστό στο Σούλι; Αυτό είναι το θέμα; Δεν λέτε όμως πώς στήθηκε ο ιστός. Δεν λέτε ποιοι παραβίασαν τον αρχαιολογικό νόμο και πολύ σωστά έκανε η Υπηρεσία και αντέδρασε. Διότι για να στηθεί ο ιστός των 15 μέτρων, κ. Βουλευτά, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο βάθρο από τσιμέντο, το οποίο εγκαταστάθηκε επί ερειπίων προστατευόμενων κτηρίων. Διότι τα 15 μέτρα ο ιστός δεν μπορεί στο Σούλι να διατηρηθεί χωρίς αντηρίδες. Αυτά δεν σας ενόχλησαν. Αφήστε, λοιπόν, τα ψέματα κ. Βουλευτά.
Αν κάποιος έπρεπε να ντρέπεται -επαναλαμβάνω- είστε εσείς. Διότι δεν θέλετε την τήρηση του νόμου. Ο νόμος τι λέει; Ότι η Ελλάδα προστατεύει τα μνημεία όλων των εποχών, όλων των περιόδων στο έδαφός της γιατί έχουν γίνει από δικούς της ανθρώπους. Είτε είναι χριστιανικές εκκλησίες είτε είναι οθωμανικά κτίρια κατασκευάστηκαν από Έλληνες τεχνίτες. Είναι του ελληνικού λαού. Αλλά, αυτό σας ενοχλεί. Σας ενοχλεί διότι είστε υποκριτές, για αυτό σας ενοχλεί.
Λοιπόν, όσο για την κυρία Τσιάρα και το Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Πινακοθήκης εμείς δεν παρανομούμε σαν και εσάς, κ. Βουλευτά. Εμείς ακολουθούμε τις διαδικασίες που ορίζουν οι νόμοι, τους οποίους ψηφίζει η Βουλή των Ελλήνων για τον διορισμό των Καλλιτεχνικών Διευθυντών και των Διοικητικών Συμβουλίων. Εμείς δεν παρανομούμε. Εσείς παρανομείτε. Εμείς σεβόμαστε τα μνημεία. Τα σεβόμαστε απολύτως και για αυτό, αυτή τη στιγμή, στο Υπουργείο Πολιτισμού, γίνεται το μεγαλύτερο έργο πολιτιστικών υποδομών. Έχουμε περισσότερα από 850 έργα με προϋπολογισμό περισσότερο από 1,3 δισ.. Ποια εποχή γινόταν αυτό το έργο στο Υπουργείο Πολιτισμού; Μπήκατε στον κόπο εσείς, ο οποίος κάθεστε και μου λέτε να κάνουμε αντίποινα, τι σημαίνουν τα αντίποινα για τα μνημεία; Έχετε συναίσθηση αυτού που λέτε; Γίνεστε και προκλητικός. Γίνεστε απόλυτα προκλητικός. Εμείς τηρούμε απολύτως το θεσμικό πλαίσιο.
Αυτό, το οποίο σας ενοχλεί, είναι ακριβώς το έργο που γίνεται γιατί δεν εξυπηρετεί τις δικές σας ιδεοληψίες. Σε κάθε περίπτωση, κ. Βουλευτά, ο καθένας κρίνεται από τα έργα του. Και εσείς έχετε, ήδη, καταγραφεί στην ιστορία ως αυτός, ο οποίος, βανδάλισε την Εθνική Πινακοθήκη της χώρας του. Αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ, πουθενά, σε κανένα λαό.
