Σε μια τελετή έναρξης με σαφές πολιτικό μήνυμα, το 78ο Φεστιβάλ των Καννών έκανε πρεμιέρα το βράδυ της Τρίτης 13 Μαΐου με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο να παραλαμβάνει τον τιμητικό Χρυσό Φοίνικα από τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο — και να στρέφει το βλέμμα όλων στην πολιτική πραγματικότητα στις ΗΠΑ.
Ο θρυλικός ηθοποιός εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία της βράβευσής του για να καυτηριάσει τον ρόλο του Ντόναλντ Τραμπ στην αποδυνάμωση της δημοκρατίας και της τέχνης. «Στη χώρα μου, παλεύουμε για τη δημοκρατία που κάποτε θεωρούσαμε δεδομένη. Και αυτό μας επηρεάζει όλους εδώ, γιατί η τέχνη είναι δημοκρατική. Η τέχνη είναι συμπεριληπτική, φέρνει τους ανθρώπους κοντά. Η τέχνη αγκαλιάζει τη διαφορετικότητα και γι’ αυτό είναι απειλή — και γι’ αυτό είμαστε κι εμείς απειλή για τους αυτόκλητους και τους φασίστες», είπε ο Ντε Νίρο από τη σκηνή.
«Ο εχθρικός προς τον πολιτισμό πρόεδρος της Αμερικής αυτοδιορίστηκε επικεφαλής ενός από τα κορυφαία πολιτιστικά μας ιδρύματα. Έχει περικόψει τη χρηματοδότηση και την υποστήριξη στις τέχνες, τις ανθρωπιστικές επιστήμες και την εκπαίδευση. Και τώρα ανακοίνωσε έναν δασμό 100% σε όλες τις ταινίες που παράγονται εκτός ΗΠΑ. Δεν μπορείς να βάλεις τιμή στη δημιουργικότητα, αλλά προφανώς μπορείς να της βάλεις δασμό», πρόσθεσε με οργή.
Και κατέληξε: «Αυτό δεν είναι μόνο αμερικανικό πρόβλημα, είναι παγκόσμιο. Δεν μπορούμε όλοι απλώς να καθίσουμε και να παρακολουθούμε. Πρέπει να δράσουμε — και να δράσουμε τώρα. Όχι με βία, αλλά με πάθος και αποφασιστικότητα. Είναι ώρα όλοι όσοι νοιαζόμαστε για την ελευθερία να οργανωθούμε, να διαμαρτυρηθούμε — και φυσικά, όταν έρθουν εκλογές, να ψηφίσουμε. Απόψε και για τις επόμενες 11 ημέρες δείχνουμε τη δύναμή μας και τη δέσμευσή μας γιορτάζοντας την Τέχνη σε αυτό το ένδοξο φεστιβάλ. Ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα».
Πριν από την απονομή, ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο ανέβηκε στη σκηνή καταχειροκροτούμενος και αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε ο Ντε Νίρο στην αρχή της καριέρας του. «Μεγαλώνοντας στο Λος Άντζελες, κάθε νέος ηθοποιός παρακολουθούσε το έργο του Ντε Νίρο. Τον μελετούσαμε, προσπαθώντας να καταλάβουμε πώς βυθιζόταν τόσο βαθιά στους χαρακτήρες του. Δεν ήταν απλώς ένας μεγάλος ηθοποιός, ήταν ο ηθοποιός», είπε ο βραβευμένος με Όσκαρ καλλιτέχνης.
Στη συνέχεια, θυμήθηκε την πρώτη τους κοινή δουλειά στην ταινία «This Boy’s Life», περιγράφοντας τη δύσκολη οντισιόν. «Ήμουν 15 ή 16 ετών και έκανα το μόνο πράγμα που σκέφτηκα για να ξεχωρίσω — του ούρλιαξα όσο πιο δυνατά μπορούσα. Οι άνθρωποι που βρίσκονταν στο δωμάτιο ξέσπασαν σε γέλια. Αργότερα την ίδια μέρα, καθώς ο Μπομπ επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο με τον παραγωγό Άρτ Λίνσον, εκείνος τον ρώτησε: “Ποιον θέλεις για τον ρόλο;” Και ο Ντε Νίρο απάντησε με τον δικό του τρόπο: “Το δεύτερο παιδί απ’ το τέλος.” Ευτυχώς, αυτό το παιδί ήμουν εγώ».
Έπειτα, ακολούθησε ένα αφιερωματικό μοντάζ με σκηνές από τις πιο εμβληματικές στιγμές της φιλμογραφίας του Ντε Νίρο, ξεκινώντας από την έκρηξη στο «Casino» και φτάνοντας μέχρι το διάσημο «You talkin’ to me?» του Taxi Driver.
Η βράβευση συμπίπτει σχεδόν με τη συμπλήρωση 50 ετών από την πρώτη εμφάνιση του Ντε Νίρο στις Κάννες με το 1900 του Μπερτολούτσι και το Taxi Driver, που τότε απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα. Έκτοτε, έχει δώσει το «παρών» στο φεστιβάλ με ταινίες όπως «The King of Comedy» (1983), «Once Upon a Time in America» (1984), «The Mission» (1986) και πιο πρόσφατα το «Killers of the Flower Moon», που προβλήθηκε εκτός διαγωνισμού το 2023.
Η τελετή άνοιξε με την παγκόσμια πρεμιέρα της γαλλικής ταινίας «Leave One Day» της Αμελί Μπονέν, ενός μουσικού δράματος για μια διάσημη σεφ που επιστρέφει στη γενέτειρά της μετά από την καρδιακή προσβολή του πατέρα της. Η ταινία αποτελεί ιστορικό ορόσημο, ως το πρώτο σκηνοθετικό ντεμπούτο που ανοίγει ποτέ το Φεστιβάλ των Καννών.
Η τελετή ήταν αφιερωμένη στη μνήμη της Βελγίδας ηθοποιού Εμιλί Ντεκέν, που είχε βραβευτεί το 1999 στις Κάννες για την ερμηνεία της στο «Rosetta» των αδερφών Νταρντέν και έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο στα 43 της, μετά από μάχη με σπάνιο καρκίνο των επινεφριδίων.
