Και λέω άθλο, αναλογιζόμενος το πλούσιο υλικό που περιέχει αυτό το βιβλίο και την αξιοσύνη που απαιτείται για να το επεξεργαστεί, έτσι που να είναι άκρως κατανοητό, εύληπτο και πλήρως διαφωτιστικό για τη ζωή και το μεγάλο -σε όγκο και ουσία- έργο του σπουδαίου Έλληνα στοχαστή Κώστα Αξελού (1924-2010), ο οποίος σημάδεψε την πορεία της φιλοσοφικής σκέψης.
Το έργο που αποτόλμησε και έφερε εις πέρας με επιτυχία η συγγραφέας, είναι από τη φύση του πολυδιάστατο με μεγάλες ερευνητικές απαιτήσεις, κοπιώδη διερεύνηση της πολύπλευρης ζωής και του έργου του Αξελού. Το βιβλίο αυτό, πολύπτυχο θα το χαρακτήριζα, συνθέτει εναργέστατα: 1.Πληρέστατη βιογραφία του Αξελού, 2.Αποσπάσματα και στοιχεία από το έργο του, 3.Σχόλια και κριτικές για το έργο του.
Ένα αξιοπρόσεκτο στοιχείο είναι η χρονική ροή με την οποία παρακολουθεί ο αναγνώστης εν παραλλήλω τη ζωή του Αξελού, με το συγγραφικό -εκδοτικό του έργο και με σημαντικά γεγονότα του βίου του. Το όλον που προκύπτει από την ανάγνωση διευρύνει το γνωστικό πεδίο, χαρίζει αναγνωστική απόλαυση και, κυρίως, κεντρίζει τη σκέψη επαγωγικά. Νομίζω, καθοριστικά στοιχεία δικαιολογίας ύπαρξης ενός βιβλίου.
Σημαντική προσφορά αυτού του βιβλίου είναι η εξοικείωση του αναγνώστη με το έργο του Αξελού, με έναν τρόπο ήπιο, καταληπτό, διεξοδικό. Αξιοσημείωτος, επίσης, είναι ο διακριτικός τρόπος με τον οποίο η Δασκαλάκη προσεγγίζει λεπτά θέματα στη βιογραφία του Αξελού (καθημερινότητας, συνηθειών, τρόπο συγγραφής, ερωτικών σχέσεών του κ.ά.). Συγκλονιστικά περιγράφονται οι τελευταίες ώρες του Αξελού που τον κατέβαλε τελικώς ο καρκίνος, όπου και βλέπουμε την αντιμετώπιση του θανάτου από τον στοχαστή με την παραγωγή έργου ως την τελευταία στιγμή.
Καταφανής η διορατικότητα έως προφητικότητα του Αξελού στου οποίου το έργο διαχέεται «η ποιητικότητα του κόσμου», όπου και έχει προ δεκαετιών προβλέψει την σημερινή κατίσχυση της τεχνικής. Στην ατομική εποχή μας, γράφει η συγγραφέας, που κατά τον Αξελό δεν είναι «σίγουρα» μια φιλοσοφική εποχή, με μιαν ανθρωπότητα να ψάχνεται με την υποψία ότι της ταιριάζει η καταστροφή, υπάρχει ένα «περνώντας πέραν» που επιβάλλεται από τις φθαρμένες σκέψεις. «Ιδού το σταθερό καθήκον της σκέψης σε αναζήτηση του α-διανόητου και των μεγάλων δράσεων που καλούν τους ανθρώπους». «Περνώ πέρα», διευκρινίζει η Δασκαλάκη, σημαίνει «αυτή τη βαθειά και κρυφή κίνηση που διασχίζει όσα πρέπει να χαθούν και που αντιμετωπίζει με φιλικότητα το α-διοανόητο και του διευθετεί χώρο και χρόνο».
Η Δασκαλάκη, με αυτή την επίπονη εργασία, κάνει μια σημαντική υπέρβαση, καθώς αναμετριέται με τη σημαντικότητα του Αξελικού έργου, με τις απαιτήσεις που αυτό έχει ως προς τη συγγραφή, με τα εύλογα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα -λόγω της προσωπικής της σχέσης με τον βιογραφούμενο- που θα μπορούσαν, τέλος, να είναι συντριπτικά έως αποτρεπτικά της επιτυχημένης απόπειράς της. Νομίζω, ότι την διέσωσε η στενότατη διδακτική επαφή της με τον στοχαστή και το έργο του, η συγγραφική και μεταφραστική της δεινότητα, αλλά και η μακρά δημοσιογραφική της εμπειρία. Μην ξεχνάμε ότι είναι αυτή που μας πρωτογνώρισε το έργο του Κούντερα στην Ελλάδα και έχει μεταφράσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Αξελού από τα γαλλικά.
Διαφωτιστικά για τον αναγνώστη στο τέλος του βιβλίου, είναι το Επίμετρο (όπου διακριτικότατα μιλά η Δασκαλάκη για τη γνωριμία και τη ζωή της με τον συγγραφέα), οι Σημειώσεις, η πλήρης Εργογραφία του Αξελού, τα Επεξηγηματικά στοιχεία, το συνοπτικό Χρονολόγιο του Αξελού, και ο Πίνακας ονομάτων.
