Το Μουσείο-Στρατηγείο της Επανάστασης του Θερίσου, εγκαινίασε το απόγευμα του Σαββάτου η υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Στην εκδήλωση παρέστησαν οι υφυπουργοί Εξωτερικών Αντώνης Διαματάρης, Παιδείας Βασίλης Διγαλάκης, Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης, ο βουλευτής Μανούσος Βολουδάκης, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, δήμαρχοι, εκπρόσωποι της Εκκλησίας και των τοπικών στρατιωτικών και αστυνομικών αρχών.
Για μια σημαντική ημέρα για το Θέρισο και για την Κρήτη έκανε λόγο σε δηλώσεις της η κα Μενδώνη, η οποία αναφερόμενη στον Ελευθέριο Βενιζέλο μίλησε για «μια προσωπικότητα, η οποία έχει σφραγίσει την πορεία όχι μόνο της Κρήτης αλλά και της Ελλάδας».
«Είναι πολύ μεγάλη η χαρά και η τιμή που εγκαινιάζουμε σήμερα το ανακαινισμένο Στρατηγείο του Βενιζέλου και ελπίζω και εύχομαι καθημερινά να έχει όλο και μεγαλύτερη επισκεψιμότητα. Το “Εθνικό Ίδρυμα Ελευθέριος Βενιζέλος” επιτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο. Μόνο θετικά στοιχεία, μόνο γνώσεις και εμπειρίες μπορεί να αντλήσει οποιοσδήποτε επισκέπτης, οποιοσδήποτε από εμάς επισκέπτεται το Μουσείο, το Σπίτι του Βενιζέλου και το Στρατηγείο στο Θέρισο», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η υπουργός Πολιτισμού.
Το Στρατηγείο λειτουργεί ως σύγχρονο Μουσείο από τον Ιούλιο του 2019, μετά την ολοκλήρωση σημαντικών εργασιών αποκατάστασης, συντήρησης και μουσειακής αναβάθμισης. Η έκθεση εκτείνεται στους δύο ορόφους του κτηρίου και περιλαμβάνει πρωτότυπο μουσειακό υλικό και πολύτιμα τεκμήρια από το αρχείο του Ιδρύματος και σημαντικές πρόσφατες δωρεές. Στην πραγματοποίηση της ανακαίνισης συνέβαλαν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος – Τμήμα Δυτικής Κρήτης και ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Νομού Χανίων.
Το Θέρισο έχει συνδεθεί άρρηκτα με μια σημαντική καμπή της νεότερης ιστορίας του νησιού, την Επανάσταση του 1905, στην οποία ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Η πρώτη ουσιαστική συμμετοχή του Βενιζέλου σε μία ένοπλη επαναστατική σύγκρουση είχε καταγραφεί στην Επανάσταση του 1897 εναντίον των Τούρκων, κατά την οποία αναδείχθηκαν οι διπλωματικές του ικανότητες και σταδιακά αναγνωρίστηκε ως ηγετική φυσιογνωμία της.
Στο νέο καθεστώς που διαμορφώθηκε στο νησί το 1898, την Κρητική Πολιτεία με Ύπατο Αρμοστή τον δευτερότοκο γιο του Βασιλιά Γεωργίου Α΄, Πρίγκιπα Γεώργιο, ο Βενιζέλος ανέλαβε Σύμβουλος (Υπουργός) επί της Δικαιοσύνης.
Η απαξίωση των θεσμών, ο αυταρχισμός και η αδιέξοδη εξωτερική πολιτική του Πρίγκιπα, οδήγησαν στη σύγκρουση του Βενιζέλου με τον Γεώργιο, με αποκορύφωμα την Επανάσταση του Θερίσου, τον Μάρτιο του 1905. Ο Πρίγκιπας εγκατέλειψε την Κρήτη τον επόμενο χρόνο, το νέο καθεστώς υιοθέτησε φιλελεύθερο σύνταγμα και η ένωση με την Ελλάδα ήρθε πιο κοντά.
Το 1905, το Στρατηγείο της Επανάστασης ήταν ένα μονώροφο, μικρό, απλό, αγροτικό κτίσμα, το οποίο προσφέρθηκε στους επαναστάτες από την οικογένεια Μπούλακα.
Στο πέρασμα του χρόνου, υψώθηκε άλλος ένας όροφος και το Στρατηγείο άλλαξε αρκετούς ιδιοκτήτες μέχρι το 1985, που αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο. Το 1986, ξεκίνησε να λειτουργεί ως Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Θερίσου.
Το 1993, με δαπάνες της Νομαρχίας Ρεθύμνου, το κτήριο αναστηλώθηκε και έγιναν εκτεταμένες προσπάθειες να λειτουργήσει απρόσκοπτα. Από το 2000, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» ανέλαβε τη φροντίδα του χώρου, ενώ σε συνεργασία με τον Δήμο Χανίων πραγματοποίησαν μικρής κλίμακας έργα συντήρησης. Το 2018, το κτήριο παραχωρήθηκε από την ΕΤΑΔ Α.Ε. στο Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» και ξεκίνησαν εργασίες συντήρησης και μουσειακής αναβάθμισης, οι οποίες ολοκληρώθηκαν τον φετινό Ιούλιο. Από τότε, λειτουργεί ως σύγχρονο Mουσείο, υπό τη διαχείριση και τη φροντίδα του Ιδρύματος.
Η έκθεση εκτείνεται στους δύο ορόφους του κτηρίου και περιλαμβάνει πρωτότυπο μουσειακό και αρχειακό υλικό. Τα εκθέματα και τα τεκμήρια που ήδη βρισκόταν στο μουσείο (δύο σημαίες-η μία νεωτερική, τυπογραφική πρέσα, τμήματα κρητικών στολών, προπλάσματα αγαλμάτων, εφημερίδες, κάρτες, φωτογραφίες, γραμματόσημα, έγγραφα) συντηρήθηκαν και επανεκτίθενται με μέριμνα για την προστασία τους από τις εγγενείς δυσκολίες του χώρου (υγρασία, ήλιος κ.λπ.). Παράλληλα, η μουσειακή έκθεση εμπλουτίστηκε σημαντικά με υλικό από το αρχείο του Ιδρύματος και πρόσφατες δωρεές.
Στο ισόγειο του Μουσείου δεσπόζουν η αυθεντική σημαία-λάβαρο της Επανάστασης, με την αναγραφή «Θέρισο 1905», και το χειροκίνητο επίπεδο πιεστήριο (πρέσα) που χρησιμοποιήθηκε από τους επαναστάτες. Επίσης, μία στολή υπηρεσίας Κρητικού χωροφύλακα (δωρεά: Π. Παπακυριακού), αυθεντικά τεκμήρια και φωτογραφίες της εποχής.
Μέσω εποπτικού υλικού παρουσιάζεται το ιστορικό του κτηρίου και μία σύντομη επισκόπηση των επαναστατικών γεγονότων. Στον όροφο εκτίθενται δύο όπλα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την Επανάσταση (δωρεά: Κ. Γύπαρη).
Συγκεκριμένα: (α) ένα τουφέκι τύπου Peabody Martini, το οποίο κατασκευάστηκε στις ΗΠΑ το 1871, έπειτα από παραγγελία του οθωμανικού στρατού, χρησιμοποιήθηκε στην Κρήτη εναντίον των επαναστατών και κατέληξε ως λάφυρο στα χέρια των Κρητικών και (β) ένα πολεμικό τουφέκι τύπου γκρα, γαλλικής κατασκευής 1877, που χρησιμοποιούνταν από τον ελληνικό στρατό.
Επίσης, παρουσιάζεται μία αυθεντική καθημερινή κρητική ενδυμασία των αρχών του 20ού αιώνα και μία ενδεικτική έκθεση εφημερίδων και μονόφυλλων της Επίσημης Εφημερίδας της Κρητικής Πολιτείας σχετικών με την Επανάσταση του Θερίσου.
Μέσω πλούσιου εποπτικού υλικού από το αρχείο φωτογραφιών, εφημερίδων και ταχυδρομικών καρτών του Ιδρύματος, παρουσιάζονται τα γεγονότα της πρώτης φάσης της Κρητικής Πολιτείας (1898-1908), με έμφαση στην Επανάσταση του Θερίσου.
Εντός του 2020, πρόκειται να εγκατασταθούν στο Μουσείο σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές με διαδραστικό περιεχόμενο για τους επισκέπτες, στο πλαίσιο ενός έργου το οποίο εντάσσεται σε εγκεκριμένο πρόγραμμα με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης.
naftemporiki.gr
