Απογυμνώνοντας τους ηγέτες του και επαναφέροντας το αίτημά του για δίκαιη πολιτεία, αναπτύσσοντας έναν προβληματισμό πάνω στην άδικη κατανομή του πλούτου και στην έκρηξη της διαφθοράς, ο κορυφαίος κωμωδιογράφος της αρχαιότητας, ο Αριστοφάνης, αποδεικνύεται για μια ακόμα φορά εξαιρετικά επίκαιρος.
Σε διασκευή και σκηνοθεσία του Γιώργου Κιμούλη, η διαχρονική αρχαία κωμωδία «Πλούτος» παρουσιάζεται στο Ηρώδειο, την Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου, στις 9 το βράδυ.
Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Γιώργου Κιμούλη: «Στη σύγχρονη κοινωνία, όπου το χρήμα αποτελεί πλέον το θεμέλιο ολόκληρου του συστήματος αξιών, η συγκεκριμένη παράσταση επικεντρώνει την ερμηνεία αυτής της αριστοφανικής κωμωδίας σε ένα γεγονός, που, σχεδόν τις περισσότερες φορές, παραβλέπεται: στο ότι ο ποιητής, στο τέλος του έργου, εγκαθιστά τον θεό Πλούτο στο ίδιο το κράτος, δίδοντας, έτσι, στους πολίτες τη δυνατότητα, από τη στιγμή που όλα τα αναγκαία αγαθά θα είναι δημόσια, να αναζητήσουν τον πραγματικό πλούτο στις ιδέες και στις αξίες, που ίσως έχουν ξεχάσει».
Σε σημείο σοκαριστικό για τα δεδομένα της εποχής
Σύγχρονος του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 – 404), που σήμανε την πτώση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, ο Αριστοφάνης πραγματεύεται με διεισδυτικότητα και ακρίβεια την έκπτωση των αξιών. Κεντρική θέση στα 11 σωζόμενα έργα του (οι Αλεξανδρινοί τού αποδίδουν συνολικά 40) κρατά η σφοδρή κριτική του στην πολιτική, κοινωνική, ηθική και οικονομική κρίση κατά τη διάρκεια της εκπεσούσης Αθηναϊκής Δημοκρατίας, με λόγο σύγχρονο και τολμηρό, σε σημείο σοκαριστικό για τα δεδομένα της εποχής. Γεγονός που εξισορροπούσε έντεχνα με την εκλεπτυσμένη παράλληλη χρήση της γλώσσας και συμπυκνωμένα νοήματα, που απομακρύνονταν από τους κώδικες της κωμωδίας, αγγίζοντας βαθιά το συναίσθημα των θεατών, κατορθώνοντας έτσι να εμποτίσει το κοινό του με τα μηνύματα, που επιδίωκε να περάσει μέσω των έργων του.
Ο «Πλούτος» παρουσιάστηκε το 388 π.Χ., στο τέλος περίπου του Κορινθιακού Πολέμου. Η Αθήνα ήλπιζε σε ανάκτηση της αίγλης της. Μάταια όμως, αφού η πολιτισμική κρίση ήταν βαθιά, η έκπτωση των ηθών έπληττε βάναυσα τον δημόσιο και ιδιωτικό βίο και η οικονομία κατέρρεε, επιτρέποντας την επικράτηση των επιτηδείων, με την ανοχή, βεβαίως, της διεφθαρμένης πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας.
Τίμιος και φτωχός ή πλούσιος και απατεώνας;
Στην υπόθεση του έργου, ο Χρεμύλος, πνιγμένος στα χρέη, αναζητεί στο Μαντείο των Δελφών χρησμό για τον σωστό τρόπο να μεγαλώσει τον γιο του: τίμιο και φτωχό ή πλούσιο και απατεώνα; Η Πυθία, όπως πάντα ομιχλώδης, τον προτρέπει να πάρει σπίτι του τον πρώτο άνθρωπο που θα συναντήσει, αποχωρώντας από το Μαντείο. Αυτός είναι ένας τυφλός γέρος, ο θεός Πλούτος, τιμωρημένος από τον Δία, για να μη βλέπει που μοιράζει τα πλούτη. Αν και αρνείται να θεραπευτεί, γιατί φοβάται την οργή του Θεού, μεταπείθεται από τον Χρεμύλο και τον υπηρέτη του, Καρίωνα, ώστε να διαθέτει τον πλούτο σε όσους τον αξίζουν και όχι στους φαύλους ρήτορες και τους απατεώνες.
Η θεά Πενία παρεμβαίνει και προσπαθεί να πείσει πως ο πλούτος θα καταστρέψει τους πολίτες, μιας και οι φτωχοί θα επαναπαυθούν, με αποτέλεσμα να γίνουν τεμπέληδες. Επίσης, εξανίστανται όλοι οι επιτήδειοι (μη εξαιρουμένων των ιερέων), οι οποίοι χάνουν τα προνόμιά τους.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Κ. Χ. Μύρης, σκηνοθεσία – διασκευή: Γιώργος Κιμούλης, σκηνικά: Γιώργος Πάτσας, κοστούμια: Σοφία Νικολαΐδη, μουσική: Γιώργος Ανδρέου, στίχοι: Ισαάκ Σούσης, φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος, χορογραφίες: Ελπίδα Νίνου – Θανάσης Γιαννακόπουλος, μουσική διδασκαλία: Παναγιώτης Τσεβάς, βοηθός σκηνοθέτη: Νίκη Παλληκαράκη, παραγωγή: Αφοί Τάγαρη, σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βεροίας. Παίζουν: Γιώργος Κιμούλης (Πλούτος και Πενία), Γιάννης Μπέζος (Χρεμύλος), Πέτρος Φιλιππίδης (Καρίων), Τάσος Γιαννόπουλος (Βλεψίδημος, Δίκαιος, Γριά και Ερμής), Αλμπέρτο Φάις (Συκοφάντης και Ιερέας). Χορός: Γκιζέλη Χριστέλα, Δαβάκη Βερόνικα, Ζησάκης Ευθύμης, Ζουγανέλης Αλέξανδρος, Κατσώλης Παναγιώτης, Μαούτσου Κατερίνα, Σπατιώτη Χριστίνα, Στασινοπούλου Ντένια, Τσάβα Ειρήνη, Τσιμπρικίδου Ελένη, Τσουρής Γιώργης, Χιώτης Χάρης.
Πληροφορίες
Ωδείο Ηρώδου Αττικού: Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Ακρόπολη – Αθήνα, τηλ.: 210 3241807. Τιμές εισιτηρίων: διακεκριμένη ζώνη: 40 ευρώ, ζώνη Α: 30 ευρώ, ζώνη Β: 25 ευρώ, ζώνη Γ: 20 ευρώ, άνω διάζωμα: κανονικό: 15 ευρώ, φοιτητικό: 10 ευρώ, άνεργοι – ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Ηλεκτρονική προπώληση: viva.gr.
