Την ιδιαίτερη σημασία της Ρόδου ως πύλης προς την Ανατολή, έτσι όπως αναδείχθηκε από την αρχαιολογική έρευνα, προβάλλει η σημαντική έκθεση που θα πραγματοποιηθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου.
Η έκθεση, που θα εγκαινιαστεί την Παρασκευή 10 Ιουλίου και θα διαρκέσει έως τις 15 Νοεμβρίου, αποτελεί μεταφορά στη Ρόδο μέρους της έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο του Λούβρου από το Νοέμβριο τού 2014 έως τον Φεβρουάριο τού 2015. Η έκθεση του Λούβρου συνένωσε για πρώτη φορά στον ίδιο χώρο ευρήματα από διάφορα ευρωπαϊκά Μουσεία, του Λούβρου, της Ρόδου, το Βρετανικό και το Μουσείο της Κοπεγχάγης, ευρήματα που προέρχονται από ανασκαφές οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στη Ρόδο από τον 19ο αι. έως και σήμερα.
Η έκθεση, που θα φιλοξενηθεί σε μεγάλη αίθουσα του ορόφου του Αρχαιολογικού Μουσείου, γνωστή και ως «αίθουσα των ασθενών», επωνυμία που οφείλεται στο ότι το κτηριακό συγκρότημα του σημερινού Μουσείου αποτελούσε κατά την Ιπποτοκρατία το Νέο Νοσοκομείο των Ιπποτών, θα δώσει την ευκαιρία να επαναπατριστούν στη Ρόδο, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα, μοναδικά αρχαία αντικείμενα, τα οποία οι ιστορικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής της εύρεσής τους απομάκρυναν από τον τόπο προέλευσής τους.
Μετάδοση στοιχείων από τους μεγάλους πολιτισμούς της Ανατολής
Ο πλούτος και η ποικιλία των ευρημάτων, πολλά από τα οποία ήταν εισηγμένα από την Εγγύς Ανατολή, την Κύπρο, την Συροπαλαιστίνη αλλά και τις πόλεις της κυρίως και ανατολικής Ελλάδας, κατέδειξαν τον ρόλο που διαδραμάτισε η Ρόδος στη μετάδοση στοιχείων από τους μεγάλους πολιτισμούς της Ανατολής στον ελληνικό πολιτισμό. Ο ρόλος αυτός οφείλεται στη επίκαιρη γεωγραφική θέση του νησιού, σε ένα σημείο του Αιγαίου όπου διασταυρώνονται οι θαλάσσιοι δρόμοι που συνδέουν την Ελλάδα με την Κύπρο και την Εγγύς Ανατολή, την Κρήτη και την Αίγυπτο, αλλά και με την δυτική Μεσόγειο.
Η έκθεση, όπως και αυτή στο Λούβρο, έχει τρεις θεματικούς άξονες: ο πρώτος αναφέρεται στην αρχαιολογική έρευνα του νησιού, ο δεύτερος στο ρόλο της Ρόδου ως τόπου ανταλλαγών και ο τρίτος στα ροδιακά εργαστήρια. Τα εκθέματα που θα πλαισιώσουν τις θεματικές ενότητες προέρχονται από το Μουσείο του Λούβρου και από το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου. Τα εκθέματα από τα άλλα ευρωπαϊκά Μουσεία θα αντικατασταθούν από παρόμοια στο Μουσείο της Ρόδου, ενώ συνέχεια της έκθεσης αποτελούν ουσιαστικά και οι υπόλοιπες συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου.
48 ευρήματα από το Μουσείο του Λούβρου
Το Μουσείο του Λούβρου αποστέλλει στη Ρόδο συνολικά 48 ευρήματα: α) μυκηναϊκό ρυτό με παράσταση χταποδιού, το οποίο και αποτέλεσε έμβλημα της έκθεσης στο Λούβρο, β) ταφικό σύνολο από την Κάμιρο με πολυάριθμα αγγεία και αντικείμενα εισηγμένα από την Ανατολή και γ) 15 κοσμήματα από ήλεκτρο (φυσικό κράμα χρυσού και αργύρου), αριστουργηματικά δείγματα της ροδιακής χρυσοχοΐας των αρχαϊκών χρόνων (7ος αι. π.Χ.).
Οι ενότητες της έκθεσης
Η αρχαιολογική έρευνα της Ρόδου
Οι πρώτες ανασκαφές στο νησί της Ρόδου πραγματοποιήθηκαν από τον Αλσατό ζωγράφο και φωτογράφο Α. Salzmann και τον υποπρόξενο της Μ. Βρετανίας στη Ρόδο Alfred Biliotti από το 1859 έως το 1968. Επικεντρώθηκαν στην Κάμιρο, όπου αποκαλύφθηκε ο αποθέτης του ιερού της Αθηνάς και πολυάριθμοι τάφοι. Κύριος στόχος τους ήταν ο εμπλουτισμός των μεγάλων ευρωπαϊκών Μουσείων με ελληνικές αρχαιότητες, γι’ αυτό και τα περισσότερα ευρήματα που αποκαλύφθηκαν βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο και στο Μουσείο του Λούβρου.
Η Ρόδος, τόπος ανταλλαγών
Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται ευρήματα εισηγμένα από την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και από πόλεις της κυρίως και ανατολικής Ελλάδας. Από την Κύπρο προέρχονται πήλινα αγγεία και ειδώλια από πηλό και ασβεστόλιθο, από την Εγγύς Ανατολή και τη Φοινίκη ελεφαντοστέινα μικροαντικείμενα εξαιρετικής λεπτότητας, από την Αίγυπτο αντικείμενα από φαγεντιανή, από την μακρινή Ουραρτού στην σημερινή Αρμενία χάλκινη ζώνη, αργυρή φιάλη από την Περσία κ.ά.
Από τις ελληνικές πόλεις των παραλίων της Μικράς Ασίας εκτίθενται αγγεία γνωστών αρχαϊκών ρυθμών και χάλκινα αντικείμενα, όπως πόρπες από τα νησιά του Αιγαίου, κεφαλή γρύπα από την Σάμο κ.ά.
Τα ροδιακά εργαστήρια
Στην τρίτη ενότητα της έκθεσης θα παρουσιαστούν αντικείμενα που κατασκευάστηκαν στα ροδιακά εργαστήρια με πρότυπο τέχνες και τεχνικές που γνώρισαν οι Ρόδιοι τεχνίτες από την Ανατολή. Παρουσιάζονται πήλινα αγγεία, χαρακτηριστικά για την κεραμική της Ρόδου, αντικείμενα από φαγεντιανή και ελεφαντοστό, που μιμούνται πιστά αντίστοιχα από την Συροπαλαιστίνη και την Αίγυπτο, γυάλινα αγγεία και κοσμήματα, δείγματα της ροδιακής υαλουργίας που είχε μακρά παράδοση από τα μυκηναϊκά ακόμη χρόνια. Τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα αυτής της ενότητας είναι τα κοσμήματα από το Μουσείο του Λούβρου. Έχουν την μορφή πλακιδίων και διακοσμούνται με θέματα εμπνευσμένα από την Ανατολή, αλλά και την Κρήτη και την ελληνική μυθολογία.
Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού/ Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Σημαντική είναι και η συνδρομή ως χορηγών του ΟΤΕ, της COSMOTE και της Φαρμακευτικής Εταιρείας Ιpsen.
