Σε νέα ελληνική έμμετρη απόδοση 1.600 στίχων, η πιο πικρή κωμωδία του Μολιέρου, ο «Μισάνθρωπος», παρουσιάζεται σε διασκευή Άρη Ασπρούλη και Ιόλης Ανδρεάδη, η οποία ανέλαβε και τη σκηνοθεσία, στο Σύγχρονο Θέατρο (Ευμολπιδών 45).
Πρόκειται για μία διασκευή για έξι πρόσωπα, η οποία εμπνέεται από τη θεατρικότητα της κοινωνίας, καθώς αυτή συνδιαλέγεται με το απροσποίητο και την αιχμηρή γυμνή ειλικρίνεια του πρωταγωνιστή, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τον Ιούνιο του 1666 που πρωτοπαρουσιάστηκε η πεντάπρακτη κωμωδία σε 1808 αλεξανδρινούς στίχους «Ο μισάνθρωπος ή ο χολερικός ερωτευμένος», όπως είναι ο πλήρης τίτλος της.
Έξι ήρωες επί σκηνής, όλοι θύτες και θύματα μιας μακράς – ατομικής και ομαδικής – υποκρισίας, με σκοπό το κέρδος των εντυπώσεων και μια καλή θέση στα μάτια των άλλων. Μόνος αντίπαλος με την πραγματικότητα, ο ειλικρινής Άλκηστος. Με την εμμονική του ροπή προς την αλήθεια με κάθε κόστος και, κυρίως, τον ατελείωτο και ατελέσφορο έρωτά του για τη γοητευτική Σελιμένη, να δεσπόζουν ως πηγές της δυστυχίας του.
«Η ψυχή η δική μου αγάπησε το δρόμο της φυγής
και δώρο εγώ δεν έλαβα από τον ουρανό μία ψυχή κατάλληλη για τον αέρα της αυλής.
Δεν έχω αυτές τις “αρετές” που οι εποχές απαιτούν
γι’ αυτό και οι υποθέσεις μου δεν πρόκειται ποτέ να ευοδωθούν.
Ειλικρίνεια κι ευθύτητα το μόνο τάλαντό μου
και αγνοώ πώς γίνεται ο εμπαιγμός του ατόμου».
Μέσα από έξι γιγάντια κάδρα
Η Ιόλη Ανδρεάδη σημειώνει για την παράσταση: «“Η συζήτηση τελείωσε. Περάστε στην πινακοθήκη – σας καλώ για επίσκεψη” (Σελιμένη: Σκηνή 3η, Πράξη ΙΙ). Στην προσέγγιση του “Μισάνθρωπου” που επιχειρείται εδώ, όλη η δράση του έργου μεταφέρεται στην “Πινακοθήκη”. Σε αυτό το ειδικό δωμάτιο που υπάρχει στο σπίτι της Σελιμένης και στο οποίο προτρέπει τους καλεσμένους της να περάσουν, με σκοπό την αποφυγή ενός καβγά που ετοιμαζόταν να ξεκινήσει, καθώς εκείνοι κουτσομπόλευαν στο σαλόνι με έντονο ύφος. Μόνο που, αντί για τους πίνακες που περιγράφονται στο έργο, αυτήν τη φορά, στα κάδρα, θα περάσουν οι ίδιοι οι ήρωες του.
Με αυτόν τον τρόπο, έξι γιγάντια κάδρα δεσπόζουν, εξαρχής, στο κέντρο της σκηνής. Από μέσα τους, ξεπηδούν σταδιακά οι έξι ήρωες του Μολιέρου, για να παρουσιάσουν τον εαυτό τους σε τρεις διαφορετικές εκδοχές, οι οποίες συνθέτουν, διαλεκτικά για τον καθένα, τη μία και μοναδική αληθινή του όψη.
Εκδοχή πρώτη: ο χώρος μέσα στα κάδρα. Μέσα στα κάδρα, ο θεατής βλέπει το υποσυνείδητο των χαρακτήρων. Πρόκειται για έναν χώρο ονειρικό, εντός του οποίου οι έξι ήρωες μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα και δίχως τη δέσμευση της λογικής. Μέσα στα κάδρα τους, τα πρόσωπα δεν μιλούν. Έχουν ως μόνο τρόπο έκφρασης τη μεγεθυμένη κίνηση του χαρακτήρα τους, σαν κάποιος ζωγράφος να τους απαθανάτισε σε στάσεις μεγάλες και αντιπροσωπευτικές της ζωής τους και του ό,τι αυτή πρεσβεύει.
Εκδοχή δεύτερη: ο χώρος έξω από τα κάδρα. Η δεύτερη εκδοχή των έξι χαρακτήρων εκτυλίσσεται κατά τη δράση τους έξω και μπροστά από τα κάδρα. Εκεί, με λόγο πιο ρεαλιστικό και κινήσεις σχεδόν φυσικές, οι ήρωες ερμηνεύουν μια κοντινότερη στην πραγματική ζωή εκδοχή του εαυτού τους και μας καλούν να παρακολουθήσουμε τι πραγματικά συμβαίνει στο σπίτι της Σελιμένης και πού θα οδηγήσουν αυτές οι αδιέξοδες παρεξηγήσεις και οι συνεχείς αποκαλύψεις που λαμβάνουν χώρα.
Εκδοχή τρίτη: το μικρόφωνο. Το τρίτο πεδίο δράσης των ηρώων εστιάζεται στη χρήση ενός μικροφώνου, το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της σκηνής, χαρίζοντας φωνή, ήχο και έκφραση στην πιο μύχια εκδοχή του εαυτού τους. Εκεί όπου οι σκέψεις εκφράζονται, χωρίς να κρύβονται ούτε πίσω από το “σχήμα” ενός κάδρου -όπως ορίζεται στην πρώτη εκδοχή του χαρακτήρα τους, ούτε μέσα στον καθημερινό λόγο των κοινωνικών συμβάσεων -όπως ορίζεται στη δεύτερη. Εκεί όπου μιλά αποκλειστικά η ψυχή του κάθε ήρωα».
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Γιάγκος Ανδρεάδης, έμμετρη διασκευή: Ιόλη Ανδρεάδη – Άρης Ασπρούλης, σκηνοθεσία – κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη, σκηνογραφία – κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα, φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου, cover song: Κώστας Δαλακούρας, φωτογραφίες: Πάνος Μιχαήλ – Νίκος Πανταζάρας, video trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος, βοηθοί σκηνοθέτη: Γιάννης Παυλόπουλος – Μαρία Νικητοπούλου, κατασκευή κοστουμιών: Δάφνη Τσακότα – Σιμέλα Τουργαϊδου, βοηθός ενδυματολόγου: Αμαλία Αντώνη, παραγωγή: Constantly Productions – Βαγγέλης Κώνστας. Διανομή: Άλκηστος: Μιλτιάδης Φιορέντζης, Σελιμένη: Βασιλική Τρουφάκου, Ορόντης: Θύμιος Κούκιος, Ελιάνθη: Δανάη Επιθυμιάδη, Φιλήντας: Ορέστης Καρύδας, Αρσινόη: Μελίνα Θεοχαρίδου.
Πληροφορίες
Σύγχρονο Θέατρο: Ευμολπιδών 45 – Γκάζι, τηλ.: 210 3464380 και 210 5138067. Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή: 21.15. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: γενική είσοδος: 15 ευρώ, φοιτητικό και ανέργων: 10 ευρώ.
