Skip to main content

Ισπανία: Στο φως χαμάμ του 12ου αιώνα

Κατά τις εργασίες ανακαίνισης δημοφιλούς μπαρ στο κέντρο της Σεβίλλης, στη νότια Ισπανία, ήρθαν στο φως περίτεχνα ισλαμικά λουτρά με εξαιρετικές διακοσμήσεις.

Οι ιδιοκτήτες του μπαρ «Cerveceria Giralda», που από το 1923 προσφέρει στους πελάτες του πεντανόστιμα τάπας, σε μικρή απόσταση από τον καθεδρικό ναό της Σεβίλλης, αποφάσισαν να εκμεταλλευθούν την περίοδο της αναδουλειάς λόγω πανδημίας και να ανακαινίσουν το κατάστημα, κάτι που παραμελούσαν επί χρόνια.

Παρότι αρχαία κείμενα υποδείκνυαν ότι πιθανόν το μπαρ βρισκόταν σε τοποθεσία όπου παλαιότερα υπήρχε ένα χαμάμ, οι περισσότεροι πίστευαν ότι η αρχιτεκτονική παραδοξότητά του οφειλόταν στο νεοαραβικό ύφος του αρχιτέκτονα Βινσέντε Τραβέρ, που είχε κατασκευάσει το μπαρ και το ξενοδοχείο από πάνω του, το 1920. Τον Ιούλιο, όμως, οι ιδιοκτήτες κάλεσαν τον αρχαιολόγο Αλβάρο Χιμένεθ να ρίξει μια ματιά. Η ομάδα του άρχισε να αφαιρεί προσεκτικά τη γύψινη οροφή. Μόλις αυτό συνέβη ανακάλυψαν έναν φεγγίτη στο σχήμα άστρου, με οκτώ ακτίνες. «Μόλις το αντικρίσαμε, γνωρίζαμε ακριβώς τι βρισκόταν μπροστά μας. Δεν μπορούσε να ήταν τίποτε άλλο από τα λουτρά», επισημαίνει ο Ισπανός αρχαιολόγος.

Η περαιτέρω αναζήτηση έφερε στο φως εκπληκτικά ευρήματα. Ένα εξαιρετικό σχέδιο που χρονολογείτο στον 12ο αιώνα και ειδικότερα στην περίοδο κατά την οποία το Χαλιφάτο του Αλμοχάντ κυριαρχούσε σε Ισπανία, Πορτογαλία και σε μεγάλη έκταση της βόρειας Αφρικής.

«Αυτό το χαμάμ είναι εκτενέστατα διακοσμημένο και διατηρημένο σε άριστη κατάσταση, πολύ καλύτερη από οποιαδήποτε λουτρά στην Ιβηρική χερσόνησο», τονίζει ο Χιμένεθ. «Όλα τα δομικά στοιχεία φέρουν περίτεχνες διακοσμήσεις και, ευτυχώς, έχουν διατηρηθεί. Το υπόβαθρο είναι λευκό ασβεστοκονίαμα με γεωμετρικά σχέδια, γραμμές, κύκλους και τετράγωνα. Επάνω του, με κόκκινη ώχρα, υπάρχουν απεικονίσεις αστέρων με οκτώ ακτίνες, καθώς και ροζέτες με οκτώ πέταλα».

Παρότι απαιτούνται περισσότερες εργασίες προκειμένου να απομακρυνθεί ο ασβέστης και να αποκαλυφθεί η κόκκινη μπογιά που βρίσκεται από κάτω, το μπαρ – χαμάμ έχει επισκευαστεί και συντηρηθεί. Το «Cerveceria Giralda» αναμένεται να υποδεχθεί και πάλι την εκλεκτή πελατεία του σε δύο ή τρεις εβδομάδες. Όπως εξήγησε ο αρχαιολόγος Χιμένεθ, το χαμάμ και το μπαρ «ξαναγεννήθηκαν και έγιναν κάτι υπέροχο».