Skip to main content

«Αλήθειες και Ψέματα για το 1821 και τον φόνο του Καποδίστρια»: Νέο βιβλίο του Νίκου Γερακάρη

Για το βιβλίο μίλησαν οι εικονιζόμενοι στο πάνελ, Κώστας Μενουδάκος, Γιάννης Πανούσης (αριστερά του Νίκου Γερακάρη) και Παύλος Τσίμας (δεξιά του).

Κυκλοφόρησε το βιβλίο του Νίκου Γερακάρη «Αλήθειες και ψέματα για το 1821 και τον φόνο του Καποδίστρια (εκδόσεις 24 γράμματα). Η παρουσίαση έγινε την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, ενώ προλόγισε η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, Μαρία Αντωνιάδου.

Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνουν γεγονότα συνταρακτικά. Αδελφοκτόνοι εμφύλιοι, δολοφονίες, αυτοκτονίες, μίση, πάθη, έρωτες, αλλά και φιλέλληνες που αποδείχθηκαν απατεώνες.

Ομιλητές ήταν ο πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Κωνσταντίνος Μενουδάκος, ο ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου, Γιάννης Πανούσης και ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, που χαρακτήρισε το βιβλίο σαν «μια μεγάλη και επίπονη δημοσιογραφική έρευνα, γραμμένη με το ύφος του σωστού ρεπορτάζ».

Αμφότεροι οι εικονιζόμενοι στη φωτογραφία διετέλεσαν πρόεδροι του Συμβουλίου της Επικρατείας. Την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, υποδέχεται ο παλαιότερος πρόεδρος του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου, Κώστας Μενουδάκος, ένας από τους τρεις ομιλητές.

Ο κ. Μενουδάκος τόνισε, μεταξύ άλλων: «Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι πολύ ευρύτερο από αυτό, για το οποίο προδιαθέτει ο τίτλος του. Δεν περιορίζεται στο 1821. Καλύπτει πολύ μεγαλύτερη περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Αναφέρεται βεβαίως σε γεγονότα της «μεγάλης» και της «μικρής» ιστορίας κυρίως της επαναστατικής περιόδου και της αμέσως προηγούμενης και επόμενης, αλλά το αντικείμενο του βιβλίου δεν έχει αυστηρή χρονική οριοθέτηση.

Με αφορμή γεγονότα και πρόσωπα της περιόδου της επανάστασης επεκτείνεται και σε περιόδους από την ελληνική αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας κάνοντας συγκρίσεις, επισημαίνοντας διαφορές και ομοιότητες και αναζητώντας την αλληλεπίδραση των γεγονότων. Είναι μία σωστή προσέγγιση διότι τα γεγονότα μιας περιόδου πηγάζουν από τα προηγούμενα και προδιαγράφουν τα επόμενα. Δεν δημιουργούνται σε ιστορικό κενό και με στεγανό χρονικό διαχωρισμό των εποχών. Με το βιβλίο τα δεδομένα του 1821 προβάλλονται στην προγενέστερη περίοδο αλλά και στα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι τις μέρες μας.

Υπενθυμίζουν τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, του ελληνικού πολιτικού συστήματος, όπως και την αντίθεση μεταξύ θεσμικής συνέπειας και σεβασμού αξιών και δικαιωμάτων και των αναγκών αντιμετώπισης της πραγματικών καταστάσεων σε εναλλασσόμενες περιόδους κανονικότητας και μη κανονικότητας, πολέμου και ειρήνης, ευημερίας και φτώχειας. Αυτή η προβολή και οι παρεπόμενες συσχετίσεις αποκτούν διδακτικό χαρακτήρα ως προς τις συνέπειες των παθογενειών αυτών.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος παρουσίασης παράλληλων βίων προσώπων που είχαν ευθέως ή εμμέσως σχέση με την ελληνική επανάσταση. Μέτερνιχ και Καποδίστριας, Καποδίστριας – Κοραής, Κολοκοτρώνης – Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Μαντώ Μαυρογένους – Δημήτριος Υψηλάντης, Μιαούλης – Κανάρης. Η αντίστιξη που προκύπτει από τον παραλληλισμό φωτίζει πολλές όψεις της προσωπικότητας, και τα κίνητρα των πράξεων, θετικών ή αρνητικών των αναφερόμενων προσώπων».

Οι ομιλίες για το βιβλίο του Νίκου Γερακάρη έχουν αρχίσει. Στην πρώτη σειρά, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, Μαρία Αντωνιάδου.

Ο κ. Πανούσης τόνισε μεταξύ άλλων: «Θα επιχειρήσω να προσεγγίσω τη δολοφονία του Καποδίστρια όχι βεβαίως ως ιστορικός ή πολιτικός (ιδιότητες που δεν έχω), αλλά ως εγκληματολόγος. Η εγκληματολογία δεν είναι μια αξιολογικά ουδέτερη επιστήμη, έχει όμως το δικό της τρόπο να βλέπει τα εγκλήματα.

Η ίδρυση ενός κράτους από έναν μόνο άνθρωπο, και μάλιστα μέσα σε συνθήκες εσωτερικού χάους και εξωτερικών παρεμβάσεων, δεν μπορεί να έχει ούτε απόλυτη αποδοχή ούτε απόλυτη συνέπεια.

Η πορεία από των Ψωροκώσταινα στο Εθνικό Κράτος δυτικού τύπου, η πίεση όλων να ικανοποιηθούν «εδώ και τώρα» (σε γη, αξιώματα, δικαιώματα), η ταυτόχρονη άνθηση της «κλεφτουργιάς» και της «πειρατείας», οι φόροι και τόσα άλλα, πίεζαν τον Καποδίστρια από όλες τις πλευρές της πολιτικής, της οικονομικής, κοινωνικής πραγματικότητας της μετεπαναστατικής Ελλάδας. Τα όργανα του κράτους δεν υπηρετούσαν τον κυβερνήτη ή το δημόσιο συμφέρον, αλλά τους ισχυρούς (Έλληνες και ξένους), οι οποίοι συνωμοτούσαν εναντίον οποιουδήποτε έθιγε τα κεκτημένα τους. Χωρίς χρήμα, στρατό, διοίκηση και εκπαιδευτικό σύστημα, δεν μπορούσε να στηθεί ανεξάρτητο και βιώσιμο κράτος, αφού κανείς δεν ήθελε να συμμορφωθεί στους επιβαλλόμενους κανόνες δικαίου, προτιμώντας την αταξία ή την ατομική χρήση βίας και καταναγκασμού.

Για το βιβλίο μίλησαν οι εικονιζόμενοι στο πάνελ, Κώστας Μενουδάκος, Γιάννης Πανούσης (αριστερά του Νίκου Γερακάρη) και Παύλος Τσίμας (δεξιά του).

Ο έλεγχος του Τύπου, η πάταξη της αναρχίας και ασυδοσίας, ο περιορισμός της αυτονομίας ορισμένων περιοχών και των κοτζαμπάσηδων, προσέκρουαν στις αντιλήψεις και πρακτικές πολλών ηρωικών οικογενειών του αγώνα για την απελευθέρωση (όπως αυτή των Μαυρομιχαλαίων). Οι τοπικές συνήθειες περί τιμής και καθήκοντος όπλισαν τελικά τα χέρια των δολοφόνων του Καποδίστρια, ο δε Γιώργης Μαυρομιχάλης, την ώρα που τον εκτελούσαν για την αποτρόπαια πράξη του, φώναξε: «Πεθαίνω γενναίως και αδίκως». Μανιάτικες συνήθειες, τουρκικό δίκαιο και εθιμικό δίκαιο συνυπήρχαν με το δίκαιο του ισχυρότερου (και οπλισμένου).

Παρόντες στην παρουσίαση ήταν, επίσης, ο αντιπρόεδρος της Βουλής Χαράλαμπος Αθανασίου (πρώην πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και Εσωτερικών), ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, πρώην υπουργός, Ανδρέας Λοβέρδος, πολλοί δικαστές, δικηγόροι και συμβολαιογράφοι, παλιοί συμφοιτητές του Νίκου Γερακάρη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών: Σταύρος Δήμας (πρώην Επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πρώην υπουργός), Δημήτρης Κυριτσάκης (πρώην αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου και πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού), ο Γιώργος Πουλάκος (πρώην αντιπρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους) κ.α.

Επίσης, παρέστησαν ο πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σανιδάς, ο πρώην αντεισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου Γιάννης Σακελλάκος, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και πρώην πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης, ο πρώην επικεφαλής του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, Σταύρος Θεοδωράκης, οι πρώην πρέσβεις Ελένη Γεροκωστοπούλου και Αθανάσιος Θεοδωρακόπουλος, ο πρώην Περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός κ.ά.