Οι ηγετικές μορφές της γενιάς του 1930 έχουν πρωτεύουσα θέση στη δημοπρασία Ελληνικής Τέχνης (Greek Sale) που διοργανώνει ο οίκος Bonhams στο Λονδίνο την 25η Νοεμβρίου. Τα έργα θα εκτεθούν πριν από την δημοπρασία στην γκαλερί «Image», έως και τις 13 Νοεμβρίου [λεωφ. Αμαλίας 36, Σύνταγμα].
Η δεκαετία του ’30 υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση της Νεοελληνικής Τέχνης. Σημαντικοί ζωγράφοι, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Γιάννης Μόραλης, ο Νίκος Εγγονόπουλος και ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας συνδύασαν στο έργο τους την κλασική ελληνική παράδοση με ορισμένα βασικά στοιχεία της σύγχρονης ευρωπαϊκής πρωτοπορίας, δημιουργώντας έτσι μια εθνική σχολή με ιδιαίτερη εικαστική ταυτότητα.
Μερικά από τα έργα που παρουσιάζονται στη δημοπρασία αποτυπώνουν την κορύφωση του ώριμου προσωπικού ύφους των ζωγράφων αυτών, καθώς και άλλων καλλιτεχνών της ίδιας γενιάς, συνοψίζοντας την εξελικτική τους πορεία προς την αναγνώριση και την καθιέρωση.
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας (1906 – 1994) αντιπροσωπεύεται στη δημοπρασία με τρία κορυφαία έργα, εκ των οποίων το «Σκοτεινό μεσημέρι» είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα νεοελληνικής τέχνης του 20ού αιώνα που έχουν περιληφθεί ποτέ σε δημοπρασία. Μνημειακό σε μέγεθος, εντυπωσιακό σε χρωματικούς συνδυασμούς και τολμηρό στην εικαστική του σύλληψη, το έργο αυτό, ζωγραφισμένο το 1959, θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της ώριμης καλλιτεχνικής περιόδου του Γκίκα.
«Ο Αρχιερέας», πίνακας επίσης του 1959, αποτελεί ένα πιο προσωπικό έργο. Η κεντρική φιγούρα του ψήστη στην εξοχική ταβέρνα, που στέκεται στη μέση της κουζίνας περιτριγυρισμένος από τα σύνεργα της δουλειάς του, συμβολίζει τον ίδιο τον ζωγράφο και τις δύο πλευρές της προσωπικότητάς του: την Απολλώνια και τη Διονυσιακή, οι οποίες σύμφωνα με τον Νίτσε συνθέτουν τον πυρήνα του ελληνικού πολιτισμού.
Το τρίτο και προγενέστερο έργο του Γκίκα, «Ύδρα: Σύνθεση σε μαύρο» του 1939, αποτελεί έναν από τους πιο μαγευτικούς πίνακες της περίφημης περιόδου της Ύδρας (1938 – 1940), κατά την οποία διαμορφώθηκαν τα κύρια χαρακτηριστικά της τεχνοτροπίας του δημιουργού. Εμπνεόμενο από τις ιστορικές κατακτήσεις του κυβισμού, το έργο αυτό εκφράζει επίσης τον προαιώνιο γεωμετρικό χαρακτήρα της ελληνικής τέχνης.
Δύο από τα έργα του Γιάννη Μόραλη (1916 – 2009) ιχνηλατούν την εξελικτική πορεία του μεγάλου αυτού δασκάλου της γεωμετρικής αφαίρεσης. Το «Επιθαλάμιο» ανήκει στην περίφημη σειρά των «Επιθαλαμίων» της δεκαετίας του 1960, που έχουν τις ρίζες τους στην κλασική αρχαιότητα και τα γαμήλια τραγούδια που συνόδευαν τους νεόνυμφους στο νυφικό θάλαμο. Ο εικαστικός χώρος ορίζεται από ένα περίτεχνο πλέγμα αφαιρετικών σχημάτων, όπου τα νεανικά σώματα πλησιάζουν το ένα το άλλο και ενώνονται σε μια ενιαία φόρμα.
Ζωγραφισμένο το 1977, το έργο «Πανσέληνος Λ» φανερώνει μια βαθιά αίσθηση στιβαρής συνθετικής δομής, καθαρής φόρμας και αρμονικών αναλογιών. Χρησιμοποιώντας ένα μοντέρνο εικαστικό λεξιλόγιο, ο Μόραλης δημιουργεί ένα έργο το οποίο εκφράζει τη σύγχρονη ματιά και ευαισθησία ενώ ταυτόχρονα αντανακλά τα μεγάλα διδάγματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.
Ο Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989), ένας από τους πιο διεθνώς αναγνωρισμένους ζωγράφους της γενιάς του ’30, εκπροσωπείται από το επιβλητικό «Όραμα του Δαυίδ», της περιόδου 1965 -74, το οποίο τελευταία εκτέθηκε στην μεγάλη αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη στο Μουσείο Μπενάκη. Το «Καφενείο Μαυροκέφαλου» του 1955, το οποίο αρχικά ανήκε στη συλλογή του τιμημένου με βραβείο Πούλιτζερ Αμερικανού συγγραφέα William Inge, ενώ μετέπειτα στη συλλογή Ιόλα, εκφράζει την αγάπη του ζωγράφου για τα νεοκλασικά σπίτια και τα αθηναϊκά καφενεία. Για το έργο αυτό, ο ίδιος ο Τσαρούχης έγραψε: «Αποφάσισα να εγκαταλείψω τη λυρική και μυστικιστική ερμηνεία του κόσμου και να υποχρεώσω τον εαυτό μου να δει την αντικειμενική πραγματικότητα».
Ο πίνακας «Νέος με τη φανέλα του Ολυμπιακού» εκδηλώνει τους συναισθηματικούς δεσμούς του Τσαρούχη με το λαϊκό στοιχείο και τις γειτονιές του Πειραιά όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε. Η ερυθρόλευκη φανέλα του Ολυμπιακού, η οποία έγινε θρύλος τη δεκαετία του ’50, αποκτά συμβολικό περιεχόμενο και αναδεικνύεται σε εμβληματικό στοιχείο της μεταπολεμικής Ελλάδας.
Στη δημοπρασία περιλαμβάνονται επίσης έργα των: Νίκου Εγγονόπουλου, Θεόφιλου, Γεώργιου Μπουζιάνη, Θάνου Τσίγκου, Θεόδωρου Ράλλη, Συμεών Σαββίδη, Jean Αλταμούρα, Μιχάλη Οικονόμου, Νίκου Λύτρα, Σπύρου Βασιλείου, Γιάννη Σπυρόπουλου, Γεράσιμου Στέρη, Γιώργου Γουναρόπουλου, Γιάννη Γαϊτη, Αλέξη Ακριθάκη, Νίκου Κεσσανλή, Κώστα Κουλεντιανού, Πάρη Πρέκα, Θεόδωρου Στάμου, Βλάση Κανιάρη, Λουκά Σαμαρά, Στήβεν Αντωνάκου, Παναγιώτη Τέτση, Αλέκου Φασιανού, Κώστα Τσόκλη, Παύλου, Χρύσας, Τάκη κ.ά.
Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
