Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Παρά το υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στις δυνατότητες ανάπτυξης που διαθέτουν (72%), οι οικογενειακές επιχειρήσεις ανησυχούν για την αβεβαιότητα στο πολιτικό σκηνικό, θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν να διαχειριστούν τόσο στην Ευρώπη συνολικά όσο και στην Ελλάδα ειδικότερα, όπου τροχοπέδη στην ανάπτυξη είναι οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές και η δυσκολία πρόσβασης σε κεφάλαια.
Τα παραπάνω, καθώς και τις προκλήσεις που έχουν να κάνουν με τη διακυβέρνηση, τη διαδικασία της διαδοχής, τις εσωτερικές δομές, την εξωστρέφεια και τη διατηρησιμότητα των επιδόσεων των οικογενειακών επιχειρήσεων ανέδειξε η 6η έκδοση του European Family Business Barometer της KPMG, έρευνα που παρουσιάστηκε και συζητήθηκε από ξένους και Έλληνες εμπειρογνώμονες και επιτυχημένους επιχειρηματίες στο 3ο συνέδριο Family Business που διοργάνωσε χθες η KPMG με την υποστήριξη της «Ναυτεμπορικής» και του naftemporiki.gr ως χορηγών επικοινωνίας.
Στην εκδήλωση, που άνοιξε ο Βαγγέλης Αποστολάκης, αντιπρόεδρος, επικεφαλής Συμβουλευτικού Τμήματος KPMG, εκπρόσωποι οικογενειακών επιχειρήσεων είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διεθνείς πρακτικές και να συζητήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
Ας σημειωθεί ότι πάνω από 50%-70% των επιχειρήσεων στην Ευρώπη είναι οικογενειακές, όπως είπε ο Γιώργος Μπάκος, επικεφαλής των υπηρεσιών Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού ΚPMG, για να συμπληρώσει ότι στη χώρα μας ποσοστό 85%-90% των ελληνικών επιχειρήσεων είναι οικογενειακές.
Αυτό επιβεβαιώνεται σε όλους τους κλάδους, ένας εκ των οποίων είναι ο τουρισμός, όπως είπε ο Ανδρέας Ανδρεάδης, πρόεδρος του ΣΕΤΕ (Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων), που εκπροσωπεί 50.000 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι μικρές οικογενειακές είναι αυτές που παίζουν τον κύριο ρόλο.
Ο κ. Ανδρεάδης μίλησε για τα εργαλεία που προσφέρει ο Σύνδεσμος στις οικογενειακές επιχειρήσεις αλλά και για τις τρέχουσες εξελίξεις.
Εξήγησε ότι «η Ελλάδα θα μπορούσε να βγει από την κρίση αν είχε όραμα το οποίο θα υιοθετούσαν όλοι – επιχειρηματικοί και κοινωνικοί φορείς.
Τα μνημόνια δεν είναι η λύση για την ανάπτυξη. Είναι εργαλείο που χρειάζεται μεν αλλά από μόνο του δεν αρκεί για να μας βγάλει από την κρίση. Και με έναν ορίζοντα διετίας δεν μπορείς να έχεις όραμα το οποίο είναι θέμα δεκαετίας ή εικοσαετίας».
Σύμφωνα με τον κ. Ανδρεάδη, η Ελλάδα πρέπει να γίνει χώρα ηγέτης στην παροχή υπηρεσιών -κι όχι μόνο στον τουρισμό- αξιοποιώντας τη γεωπολιτική της θέση.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάπτυξη του τουρισμού σε μια περίοδο κρίσης για την εθνική οικονομία, γεγονός που απέδωσε σε εργαλεία όπως το Μarketing Greece, το Παρατηρητήριο του ΣΕΤΕ, το ΣΕΤΕ Training, εργαλεία που απευθύνονται σε μικρούς επιχειρηματίες κι έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά.
Εξάλλου, ζητούμενο για τις επιχειρήσεις είναι πώς θα αποκτήσουν τεχνογνωσία, πώς θα αξιοποιήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες βρίσκοντας παράλληλα πρόσβαση σε χρηματοδότηση και πώς θα διαχειριστούν το θέμα της διαδοχής.
Ας σημειωθεί ότι μόλις τρεις στις δέκα επιχειρήσεις περνούν στην τέταρτη γενιά, όπως τόνισε ο Dr. Alexander Koeberle-Schmid, Family Business Advisor and Business Coach, Senior Manager Family Business Services, KPMG. Όπως εξήγησε, τα σοβαρά προβλήματα διακυβέρνησης εμφανίζονται μετά την ανάληψη της ηγεσίας των οικογενειακών επιχειρήσεων από την τρίτη γενιά.
Τι δείχνει η μελέτη
Αναφορικά με τη μελέτη που παρουσιάστηκε, σημειώνεται ότι σχεδόν 9 στις 10 οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα (88%) ανάγουν την αβεβαιότητα στο πολιτικό περιβάλλον σε No1 ζήτημα που δυσχεραίνει τη δραστηριότητά τους όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη το ίδιο ισχυρίζονται 4 στις 10 (38%).
Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές είναι ένα άλλο σοβαρό ζήτημα για τις ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις (63%), αλλά δεν είναι το ίδιο σημαντικό για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές (10%) οι οποίες κατατάσσουν δεύτερο σημαντικό ζήτημα τον αυξανόμενο ανταγωνισμό (36%), με την Ελλάδα (0%) να μην το βάζει καν στο κάδρο των κορυφαίων προκλήσεων, που συμπληρώνει η αδυναμία πρόσβασης σε χρηματοδότηση (αυτό αναφέρει το 50% των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα έναντι 12% στην υπόλοιπη Ευρώπη).
Στο πλαίσιο της έρευνας, που παρουσίασε ο Olaf Leurs, Global Head of Family Business Services, KPMG, οι επιχειρήσεις ρωτήθηκαν τι θα έδινε ώθηση στις προοπτικές τους. Πάνω από 6 στις 10 (63%) ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις ανέφεραν τη μείωση των φόρων (έναντι 21% στην Ευρώπη), οι μισές (50%) ανέφεραν την ευκολότερη πρόσβαση σε κεφάλαια (έναντι 10% στην Ευρώπη).
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στην Ευρώπη συνολικά πάνω από τις μισές οικογενειακές επιχειρήσεις (54%) προβλέπουν αύξηση του κύκλου εργασιών τους το επόμενο 12μηνο και επιπλέον 3 στις 10 (30%) βλέπουν σταθερότητα ενώ ένα ποσοστό 16% βλέπει μείωση.
«Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα ειδικότερα συνεχίζουν να εμφανίζουν υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στις προοπτικές τους» σχολίασε ο κ. Leurs τονίζοντας ότι οι ηγέτες των οικογενειακών επιχειρήσεων βασίζονται σε δύο βασικά στοιχεία: το ταλέντο και την καινοτομία.
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις γνωρίζουν πλέον ότι η ανάπτυξη θα έρθει από το εξωτερικό (76% δραστηριοποιούνται εκτός συνόρων), ενώ ποσοστό 65% αναφέρει ότι σχεδιάζει επέκταση της δραστηριότητάς του στο εξωτερικό στο επόμενο 12μηνο, 31% βλέπει σταθερότητα και μόλις 4% μιλά για μείωση.
Βέλτιστες πρακτικές
Ένα διαδραστικό workshop, μέσω του οποίου μοιράστηκαν με τους συμμετέχοντες βέλτιστες πρακτικές και γνώσεις σε θέματα διαδοχής και μεταβίβασης ιδιοκτησίας παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 3ου συνεδρίου Family Business που διοργάνωσε χθες η KPMG.
Στον τομέα της οργάνωσης των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ελλάδα αναφέρθηκε ο Κώστας Κανάρογλου, Vice President και Management Director, Cana Laboratories ενώ καλές πρακτικές αναδείχτηκαν σε πάνελ συζήτησης.
Υπό τον συντονισμό του Βαγγέλη Αποστολάκη, αντιπροέδρου και επικεφαλής του Συμβουλευτικού Τμήματος της KPMG, συζητήθηκαν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα ενώ παρουσιάστηκαν και καλές πρακτικές.
Το «παρών» στη συζήτηση έδωσε ο Στάθης Βαρβαγιάννης, διευθυντής της γνωστής Αποσταγματοποιείας Βαρβαγιάννης, ο Γιάννης Βαρβαγιάννης, διευθυντής Μarketing της ίδιας εταιρείας εκπροσωπώντας την επόμενη γενιά, καθώς και ο Michel von Boch, Chairman of the Shareholder’s Committee, Villeroy & Boch, μέλος της 9ης γενιάς στο τιμόνι της εταιρείας του (που έχει την αφετηρία της στο 1748), αναλαμβάνοντας φέτος πρόεδρος της επιτροπής μετόχων της εταιρείας – μιας εκ των παλαιότερων οικογενειακών εταιρειών στην Ευρώπη. Ο Michel von Boch μίλησε για όλα τα στάδια ανάπτυξης της εταιρείας και τη διαδοχή της ηγεσίας από τη μία γενιά στην άλλη. Ο πατέρας του είναι πλέον ηλικιωμένος και φέτος θα αποχωρήσει. Δεν του δόθηκε όμως «δαχτυλίδι» απλά, διότι έπρεπε να γίνει ψηφοφορία μιας σειράς μελών με δικαίωμα ψήφου.
Ο κ. Michel von Boch που τόνισε ότι η διοίκηση έχει πολύ καλή σχέση με τους εργαζόμενους, συμπλήρωσε ότι πέρα από τα Δ.Σ. των εταιρειών του ομίλου υπάρχει και ανεξάρτητο οικογενειακό διοικητικό συμβούλιο, στο οποίο επίσης για να συμμετέχεις πρέπει να εκλεγείς.
