Σε επίπεδο-ρεκόρ έχει διαμορφωθεί το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων των πέντε μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων, με την έγκαιρη υλοποίηση των έργων υποδομών να αποτελεί πρόκληση για τον κλάδο.
Βάσει των πιό πρόσφατων στοιχείων, το συνολικό ανεκτέλεστο των πέντε ομίλων 7ης τάξεως, ΓΕΚ Τέρνα, Άβαξ, Intrakat, Άκτωρ (Ελλάκτωρ) και Μέτκα (Mytilineos), έχει διαμορφωθεί στα 16,2 δισ. ευρώ (το 2022 ήταν περίπου 11 δισ. και το 2021 ανερχόταν σε 9 δισ. ευρώ).
Την ίδια στιγμή οι ισορροπίες στον κλάδο αλλάζουν με καταλύτη την εξαγορά της Άκτωρ από την Intrakat, αλλά και πιθανές άλλες κινήσεις ακόμα και στον χώρο των μικρότερων κατασκευαστικών εταιρειών. Είναι ενδεικτικό, όπως έγινε γνωστό την περασμένη Παρασκευή, ότι η ΕΚΤΕΡ, τεχνική εταιρεία με πτυχίο 6ης τάξεως, δρομολογεί την άνοδό της στην 7η εργοληπτική τάξη με στόχο να διεκδικήσει μερίδιο από τα μεγάλα έργα.
Τα μεγάλα έργα
Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Σταϊκούρα, το Αναπτυξιακό Σχέδιο για την Ελλάδα με χρονικό ορίζοντα το 2030 περιλαμβάνει περί τα 188 έργα προϋπολογισμού 27,6 δισ. ευρώ, πολλά εκ των οποίων έχουν ανάδοχο και είτε έχουν ξεκινήσει είτε πρόκειται στο άμεσο μέλλον.
Πολλά, όμως, είναι και αυτά που είναι σε πιο πρώιμο στάδιο σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ανάθεσής τους. Στα μεγαλύτερα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη ή υπό σχεδιασμό περιλαμβάνονται το μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης (ΒΟΑΚ) και οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού.
Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές του υπουργείου Υποδομών, στη γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας η πρόοδος των σε εξέλιξη πρόδρομων εργασιών είναι περίπου στο 50%. Ο πρώτος μετροπόντικας έχει διανύσει τα πρώτα μέτρα και είναι σε φάση συστηματοποίησης της εκσκαφής. Ο δεύτερος είναι στην Ελλάδα και αναμένεται να… πιάσει δουλειά το φθινόπωρο. Το Μετρό της Θεσσαλονίκης θα ξεκινήσει να λειτουργεί (επιτέλους) εντός του 2024 για να εξυπηρετήσει περίπου 300.000 πολίτες ημερησίως.
Μέχρι το τέλος του 2023 εκτιμάται ότι θα έχει οριστικοποιηθεί η τελική χάραξη των νέων επεκτάσεων ώστε η ωρίμανση της δημοπράτησης της επέκτασης προς τα βορειοδυτικά να προχωρήσει μέσα στην επόμενη τετραετία. Μετά την ολοκλήρωση του βασικού έργου θα παραδοθεί σε λειτουργία και η επέκταση προς Καλαμαριά.
Ο ΒΟΑΚ
Ο ΒΟΑΚ, έργο σημαντικό για την Κρήτη, θα υλοποιηθεί με τρεις διαφορετικές συμβάσεις, εκ των οποίων η μεγαλύτερη είναι η παραχώρηση για το τμήμα Χανιά -Ηράκλειο, έργο προϋπολογισμού 1,7 δισ. ευρώ. Προσφορές έχουν καταθέσει (8 Μαΐου 2023) η ΓΕΚ Τέρνα και οι κοινοπραξίες Άκτωρ Παραχωρήσεις – Mytilineos και Άβαξ – Egis – Meridiam. Θα ανοίξουν στο τέλος Αυγούστου.
Το πρώτο εργοτάξιο για τον ΒΟΑΚ στο τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (δημόσιο έργο με ανάδοχο την Άκτωρ) εγκαταστάθηκε το 2022 και οι εργασίες έχουν ξεκινήσει. Το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη κατασκευάζεται ως ΣΔΙΤ και το έχει αναλάβει η κοινοπραξία ΓΕΚ Τέρνα- Άκτωρ Παραχωρήσεις – Intrakat. Συμβασιοποιήθηκε την περασμένη άνοιξη και η εκκίνηση των εργοταξίων προβλέπεται εντός των πρώτων μηνών του 2024. Οι διαδικασίες για τον ΒΟΑΚ θα πρέπει να «τρέξουν», καθώς το έργο έχει εξασφαλίσει ένα τμήμα της χρηματοδότησής του από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ανέρχεται συνολικά σε 427 εκατ. ευρώ (η παραχώρηση με 200 εκατ. το δημόσιο έργο με το σύνολο της δαπάνης χωρίς τον ΦΠΑ και το ΣΔΙΤ με 90 εκατ. ευρώ).
Το επόμενο διάστημα αναμένεται και η απόφαση της ειδικής επιτροπής του υπουργείου Υποδομών για την πρότυπη πρόταση που κατέθεσε στις 17 Μαΐου 2023 η κοινοπραξία των ΓΕΚ Τέρνα (36%), Άκτωρ Παραχωρήσεις (32%) και Άβαξ (32%) για την κατασκευή των επεκτάσεων της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και Λεωφόρο Βουλιαγμένης, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό που θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
Ακόμη, σημαντική θέση στο πλάνο των νέων υποδομών, αν και δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για το πότε θα προχωρήσουν, καταλαμβάνουν τα έργα της σύνδεσης του σιδηροδρόμου με όλα τα μεγάλα λιμάνια, συνολικού προϋπολογισμού 4 δισ. ευρώ. Αφορά ειδικότερα έξι μεγάλα σιδηροδρομικά έργα που θα συνδέουν, με ταχύτητα και ασφάλεια, τα μεγάλα λιμάνια της χώρας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Αλεξανδρούπολη, Καβάλα, Λαύριο και Ραφήνα), με το σιδηροδρομικό δίκτυο.
Οι εταιρείες
Η Intrakat, με την εξαγορά της Άκτωρ, θυγατρικής εταιρείας της Ελλάκτωρ, καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση, ανάμεσα στους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους και σύμφωνα με τη διοίκησή της διαθέτει τη
δύναμη, την τεχνογνωσία, τις ταμειακές ροές, αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό προκειμένου να πετύχει τους αναπτυξιακούς της στόχους.
Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων της Intrakat ήταν 2,1 δισ. στο τέλος Ιουνίου, ενώ μετά την εξαγορά της Άκτωρ, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2023, θα διαθέτει συνολικό ανεκτέλεστο της τάξεως των 4,9 δισ. ευρώ.
Για τη διοίκηση της ΓΕΚ Τέρνα ο όμιλος βρίσκεται στην καλύτερη θέση που έχει υπάρξει ποτέ στα 50 χρόνια της δραστηριοποίησής του. Σύμφωνα με την ίδια, σε υλοποίηση βρίσκεται ένα επενδυτικό πλάνο 10 δισ. ευρώ σε Παραχωρήσεις και Ενέργεια, ενώ το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων της κατασκευής της
ΓΕΚ Τέρνα είναι 5,5 δισ. ευρώ με σημαντικό τμήμα του να αφορά κατασκευές – επενδύσεις του ομίλου.
Ο Όμιλος Mytilineos θα διαχειριστεί το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων 2,9 δισ. ευρώ με νέα δομή και ειδικότερα με δύο νέες θυγατρικές για τις κατασκευές (Μέτκα) και τις παραχωρήσεις (Μ Παραχωρήσεων).
Στις σημαντικότερες εξελίξεις του προηγούμενου διαστήματος για την Άβαξ περιλαμβάνεται η ανάληψη
ρόλου συμβούλου (ECI) για το Vouliagmenis Mall στο Ελληνικό, σε συνεργασία με τη Rizzani de Eccher και με προοπτική να αναλάβουν και την κατασκευή, καθώς και η υπογραφή της σύμβασης για την κατασκευή σταθμού παραγωγής ενέργειας ισχύος 1.750 ΜW στη Ρουμανία. Πρόκειται για έργο προϋπολογισμού 673,5 εκατ. ευρώ, το οποίο ανέβασε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων της Άβαξ στα 2,9 δισ. ευρώ.
