Του Βασίλη Κορκίδη, προέδρου Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ)
ΑΠΟ ΤΟ 2020 έως σήμερα, έχουν ψηφιστεί τουλάχιστον τέσσερα σημαντικά εργασιακά νομοσχέδια, που περιλαμβάνουν νομοθετήματα με εκτενές αντικείμενο, όπως η ατομική και συλλογική εργασία, η κάρτα εργασίας, η τηλεργασία, η 13ωρη εργασία και άλλες μεταρρυθμίσεις.
Τα 4 βασικά νομοσχέδια είναι αυτά που έχουν ολοκληρωμένο περιεχόμενο και ξεκάθαρη ψηφιστική διαδικασία.
Ο αριθμός είναι μεγαλύτερος για τροποποιήσεις και εφαρμοστικές ρυθμίσεις, καθώς και επιμέρους νομοθετήματα με πρόσθετες διατάξεις, αλλά δεν έχουν την έκταση και δεν θεωρούνται εργασιακά νομοσχέδια.
Συγκεκριμένα, την τελευταία τετραετία αναφερόμαστε στον Ν. 4808/2021 για την ψηφιακή κάρτα, 14ήμερη άδεια πατρότητας, ευελιξία στο ωράριο και τηλεργασία, στον Ν. 4990/2022 για ρυθμίσεις υπαλλήλων στον ιδιωτικό τομέα, στον Ν. 5053/2023 για ενσωμάτωση της οδηγίας Ε.Ε. 2019/1152 αναφορικά με εργασιακές σχέσεις, διαφάνεια και προβλεψιμότητα, ενίσχυση ψηφιακής κάρτας και Εργάνη II.
ΤΟ ΝΕΟ εργασιακό νομοσχέδιο του 2025, που ήδη συζητείται από το υπουργείο Εργασίας με τους θεσμοθετημένους κοινωνικούς εταίρους, στοχεύει στη στήριξη των εργαζομένων μέσω της θωράκισης των δικαιωμάτων τους, την ενίσχυση της εργασιακής ασφάλειας αλλά και τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων με τη διαμόρφωση ενός διαφανούς και σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος.
Αποτελείται από 7 βασικούς άξονες για εύκολες και γρήγορες προσλήψεις, μείωση της γραφειοκρατίας, εκσυγχρονισμό των κοινωνικοασφαλιστικών ρυθμίσεων, ενίσχυση των εργαζομένων, προστασία της Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία, εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τις Διεθνείς Συμβάσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας ILO, καθώς και τη λειτουργική ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας.
Το νομοσχέδιο παρουσιάστηκε ήδη στο υπουργικό συμβούλιο και σύντομα θα δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, ενώ η κατάθεση και η ψήφισή του στη Βουλή έχουν προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο.
Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, σημείωσε πως το νομοσχέδιο προέρχεται από την αγορά και πάει να λύσει πρακτικά ζητήματα που υπάρχουν στην αγορά εργασίας για εργαζομένους και εργοδότες.
Το πρώτο που κάνει είναι να απλοποιεί γραφειοκρατικές διαδικασίες, καταργώντας έντυπα και κάνοντας πιο γρήγορες και εύκολες τις προσλήψεις για όλους.
Το δεύτερο που κάνει είναι ότι φέρνει πολλές ρυθμίσεις, οι οποίες ενισχύουν τους εργαζομένους και, τρίτον, ενισχύει τους ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας, για να τηρείται πιστά η νομοθεσία.
Γενικότερα, ενσωματώνει βελτιωτικές προτάσεις, καθώς η πλειονότητα των προτεινόμενων ρυθμίσεων πηγάζει από προτάσεις των κοινωνικών εταίρων εργοδοτών και εργαζομένων, καθώς και άλλων επιχειρηματικών φορέων και Επιμελητηρίων της χώρας.
Χρήσιμος και αναλυτικός είναι ο οδηγός που εξέδωσε το υπουργείο με 16 ερωτήσεις και απαντήσεις για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο με τίτλο «Δίκαιη εργασία για όλους: Απλοποίηση της νομοθεσίας – Στήριξη στον εργαζόμενο – Προστασία στην πράξη».
ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ και παρατηρήσεις που έχουν καταγραφεί για το νομοσχέδιο, κατά τον πρώτο κύκλο του κοινωνικού διαλόγου, αναφέρονται κυρίως στη διαδικασία για την πρόσληψη ενός εργαζομένου που θα απλοποιείται με διαδικασίες fast track, στις προσλήψεις ορισμένου χρόνου έως 2 ημέρες για επείγουσες ανάγκες, στη δυνατότητα υπερωρίας στην εκ περιτροπής εργασία, στο όριο των 13 ωρών εργασίας που προβλέπεται, είτε δουλεύει ο εργαζόμενος σε έναν εργοδότη είτε σε περισσότερους εργοδότες, και στην απαλλαγή ασφαλιστικών εισφορών σε προσαυξήσεις υπερεργασίας, υπερωρίας, νυχτερινών και αργιών και για τις επιπλέον προσαυξήσεις, είτε μέσω Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας είτε οικειοθελώς.
Επίσης, έχουν καταγραφεί προτάσεις για ευέλικτες ρυθμίσεις, ειδικά για εργαζομένους στις επιχειρήσεις εποχικού χαρακτήρα.
Άλλωστε, η αύξηση των απασχολουμένων σε 4,35 εκατ. άτομα θα ενισχύσει τη δυναμική της ιδιωτικής κατανάλωσης και, με λελογισμένες αυξήσεις, θα περιορίσει την απορρόφηση του διαθέσιμου εισοδήματος από την αύξηση των τιμών.
ΜΕΤΑΞΥ των σημαντικών αλλαγών και βασικών ρυθμίσεων του νομοσχεδίου είναι η επέκταση του επιτρεπτού ημερήσιου ωραρίου από 12 σε 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη, με σεβασμό στους χρόνους ανάπαυσης, καθώς και η δυνατότητα τετραήμερης εργασίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, προσφέροντας λύσεις σε εργαζομένους με οικογενειακές υποχρεώσεις.
Η κατανομή της ετήσιας άδειας γίνεται πιο ευέλικτη, με δυνατότητα διάσπασης, κατόπιν συμφωνίας με τον εργοδότη.
Με τη χρήση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, επιτρέπεται ευέλικτη προσέλευση, με απόκλιση έως 120 λεπτά και χρόνο προετοιμασίας.
Οι προσλήψεις και απολύσεις απλοποιούνται μέσω ηλεκτρονικών διαδικασιών και μέσω κινητού, για άμεσες ενέργειες σε έκτακτες ανάγκες.
Καταργούνται έντυπα και βιβλία προσωπικού, με τα δεδομένα να ενημερώνονται ψηφιακά στην ΕΡΓΑΝΗ.
Επίσης, οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα απαλλάσσονται από αλλαγές συντελεστών στην εισφορά Αλληλεγγύης και έτσι θα προστατεύονται οι αυξήσεις των συντάξεών τους.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ με τη διάταξη της δυνατότητας εργασίας έως 13 ώρες στον ίδιο εργοδότη, ξεκαθαρίζεται πως το οκτάωρο διατηρείται ως έχει.
Αυτό που αλλάζει, για όσους θέλουν να αυξήσουν το εισόδημά τους, είναι ότι, αντί το όριο των 13 ωρών να ισχύει για εργασία σε δύο εργοδότες, να μπορεί να γίνει και σε έναν, χωρίς μετακινήσεις για τους εργαζομένους και μάλιστα με υπερωριακή απασχόληση, που σημαίνει νόμιμη προσαύξηση 40% για κάθε ώρα υπερωρίας.
Αντίστοιχα, η διεύρυνση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας μπορεί να δυσκολεύει κάποιες δραστηριότητες, αλλά επιχειρεί την καταγραφή της πραγματικής απασχόλησης και την καταπολέμηση της αδήλωτης ή υποδηλωμένης εργασίας.
Απόδειξη είναι οι θεαματικές αυξήσεις των καταγεγραμμένων υπερωριών σε λιανεμπόριο, βιομηχανία και, κυρίως, στις υπηρεσίες.
Παρά, λοιπόν, τη μείωση του ασφαλιστικού κόστους προς το κράτος με την κατάργηση των προσαυξήσεων για υπερεργασία, υπερωρία, νυχτερινά και αργίες, οι εισφορές των ασφαλιστικών ταμείων αυξήθηκαν 48%, ενώ οι αποδοχές των εργαζομένων από υπερωρία αυξήθηκαν 62%.
Η ΈΡΕΥΝΑ του Οικονομικού Πανεπιστημίου µε αντικείμενο τις νέες τάσεις και τον διάλογο για το μέλλον της αγοράς εργασίας καταγράφει έντονη κινητικότητα, αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις και ευκαιρίες εξέλιξης.
Σύμφωνα µε τα στοιχεία, το 47% των απασχολουμένων βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης νέας εργασίας και το 20% δεν ενδιαφέρεται για κάποια επαγγελματική μετακίνηση.
Οι νεότερες ηλικιακά ομάδες εμφανίζονται πιο δραστήριες στην αναζήτηση νέων ευκαιριών, ενώ τα επαγγελματικά πεδία ενδιαφέροντος για 1 στους 2 είναι οι θέσεις γραφείου και μόλις για 1 στους 5 ο τομέας των πωλήσεων.
Οι κυριότεροι λόγοι αποχώρησης από την υφιστάμενη εργασία είναι με 66% οι καλύτερες οικονομικές προτάσεις, η εργασιακή πίεση με 56%, η δυσλειτουργική σχέση με 55% και με 48% η έλλειψη αναγνώρισης.
Αντιστοίχως, οι παράγοντες που οδηγούν έναν εργαζόμενο να παραμείνει στην εργασία του είναι οι αποδοχές με 60%, η ισορροπία της προσωπικής τους ζωής με 59%, η εργασιακή ασφάλεια και σταθερότητα με 56%, η οικονομική ευρωστία της εταιρείας με 41% και οι ευκαιρίες καριέρας και εξέλιξης με 38%.
ΟΙ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΕΣ αλλαγές στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο προσεγγίζουν παλαιά και νέα στοιχεία που εμφανίζονται στη δομή του εργασιακού περιβάλλοντος, όπως τα οικονομικά κίνητρα, η ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής, η εργασιακή ασφάλεια, το ωράριο και η αύξηση του εισοδήματος.
Οι πρακτικές αλλαγές του νομοσχεδίου επιδιώκουν να συνεχίσουν να μειώνουν την ανεργία στη χώρα μας, που ύστερα από 17 χρόνια μειώθηκε τον Μάιο στο 7,9%, πλησιάζοντας ακόμα περισσότερο τον μέσο όρο 6,3% της Ευρωζώνης και το 5,9% της Ε.Ε.-27.
Σε αυτή την προσπάθεια σίγουρα συμμετέχουν οι εργοδότες, όπως επιβεβαιώνεται και από την έρευνα HR Trends της Randstad, που δείχνει πως 6 στις 10 επιχειρήσεις σχεδιάζουν, εντός του 2025, να προχωρήσουν σε νέες προσλήψεις, γεγονός που μπορεί να ερμηνευθεί και ως ένδειξη αυξανόμενης εμπιστοσύνης στις προοπτικές απασχόλησης.
Στην ίδια έρευνα είναι αξιοσημείωτο πως 8 στους 10 εργοδότες μελετούν επίσης βελτιώσεις των μισθών, αναγνωρίζοντας πως η κορυφαία πρόκληση στην αγορά εργασίας είναι η διατήρηση και κυρίως η εξεύρεση εργαζομένων με γνώσεις και δεξιότητες.
Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, κατά την άποψή μου, όχι μόνο δεν διαταράσσει ισορροπίες, αλλά αντιθέτως διευθετεί εκκρεμότητες και δημιουργεί προϋποθέσεις για μακροχρόνια εργασιακή ειρήνη.
