Με την υπερθέρμανση του πλανήτη βιώνουμε κάθε χρόνο όλο και θερμότερα καλοκαίρια, τα οποία καθιστούν τον «σιωπηλό δολοφόνο», όπως αποκαλείται συχνά από γιατρούς, όλο και πιο επικίνδυνο. Πόσο πρέπει να μας ανησυχεί η ζέστη;
Εκτιμάται πως περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι τον χρόνο χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας των μεγάλων κυμάτων ζέστης – αριθμός μεγαλύτερος από αυτόν που προκαλούν οι πόλεμοι και η τρομοκρατία, αλλά μικρότερος από αυτόν που προκαλούν τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα και η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Παρόλα αυτά, η ζέστη σπάνια αναφέρεται ως αιτία θανάτου. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ακραίες θερμοκρασίες στις περισσότερες περιπτώσεις οδηγούν έμμεσα στον θάνατο. Τα περισσότερα θύματα της ζέστης πεθαίνουν από ασθένειες – όπως καρδιακές, πνευμονικές και νεφρικές παθήσεις – που επιδεινώνονται λόγω του ζεστού καιρού.
Πώς βλάπτει την υγεία μας ο καύσωνας
Η υψηλή θερμοκρασία καταπονεί το ανθρώπινο σώμα. Όταν οι ημέρες είναι πολύ ζεστές και οι νύχτες δεν είναι αρκετά δροσερές η καρδιά και τα νεφρά μπαίνουν σε υπερδιέγερση, προσπαθώντας να διατηρήσουν το σώμα δροσερό.
Υπάρχουν επίσης δευτερογενείς επιπτώσεις στην υγεία από την υψηλή θερμοκρασία. Οι καύσωνες οδηγούν σε περισσότερα ατυχήματα, πιο βρώμικο αέρα, μεγαλύτερες πυρκαγιές και συχνότερες διακοπές ρεύματος, τα οποία μπορούν να αυξήσουν την επιβάρυνση των συστημάτων υγείας.
Οι ευάλωτες ομάδες
Οι άνθρωποι που αναγκάζονται να βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους, όπου επικρατεί αφόρητη ζέστη – οικοδόμοι, αγρότες, άνθρωποι που κοιμούνται σε εξωτερικούς, μη στεγασμένους χώρους – είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από θερμική εξάντληση και στη συνέχεια από θερμοπληξία.
Όμως οι ηλικιωμένοι, και ιδιαίτερα όσοι πάσχουν από υποκείμενες ασθένειες, αποτελούν τον κύριο όγκο των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη. Τα ποσοστά θνητότητας στις γυναίκες λόγω της ζέστης είναι μεγαλύτερα απ’ ότι αυτά των ανδρών. Άνθρωποι που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες – οι οποίοι είναι λιγότερο πιθανό να έχουν κλιματισμό, καλά μονωμένα σπίτια ή πρόσβαση σε χώρους πρασίνου – διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο.
Γιατί η υγρασία επιδεινώνει την κατάσταση
Ο ιδρώτας είναι η καλύτερη άμυνα του σώματος κατά της θερμότητας, καθώς μειώνει τις εσωτερικές θερμοκρασίες με την εξάτμισή του. Όταν όμως η υγρασία είναι υψηλή και ο αέρας καυτός και κολλώδης, το σώμα δυσκολεύεται να δροσιστεί επειδή ο ιδρώτας κολλάει στο δέρμα. Η επίδραση που έχει αυτό στις θερμοκρασίες που καλείται το σώμα να αντέξει μπορεί να είναι η αύξηση της θερμοκρασίας αυτής, η οποία μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Γιατί βιώνουμε όλο και θερμότερους καύσωνες
Ρυπαίνουμε την ατμόσφαιρα με ορυκτά καύσιμα για περισσότερο από έναν αιώνα. Η ρύπανση αυτή φράζει την ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα να παγιδεύεται μέσα το ηλιακό φως, θερμαίνοντας έτσι τον πλανήτη. Οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί κατά περίπου 1,3C από την προβιομηχανική εποχή – και οι θερμοκρασίες εδάφους ακόμη περισσότερο – γεγονός που έχει ωθήσει τη βασική γραμμή υψηλότερα και έχει κάνει τα ακραία φαινόμενα πολύ πιο συχνά.
Τι να κάνουμε για να μειώσουμε τα κύματα ζέστης
Η μείωση της ρύπανσης από τα ορυκτά καύσιμα είναι το μεγαλύτερο βήμα που μπορεί να γίνει για να σταματήσουν οι καύσωνες να γίνονται ακόμη πιο θερμοί, μαζί με την προστασία των δασών και των υγροτόπων που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Οι πολεοδόμοι έχουν επίσης ζητήσει τον επανασχεδιασμό των πόλεων ώστε να έχουν λιγότερο τσιμέντο, λιγότερα αυτοκίνητα και περισσότερα πάρκα και νερό. Αυτό μπορεί να εξουδετερώσει το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, το οποίο κάνει τις πόλεις πιο ζεστές από το αγροτικό τους περιβάλλον.
Κτίρια με κλιματισμό μπορούν επίσης να μειώσουν τα ποσοστά θνητότητας, όπως και ισχυρά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και γρήγορες προειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης.
Πώς μπορώ να προστατευτώ από τον καύσωνα
Η απλούστερη συμβουλή είναι να μείνετε μακριά από τη ζέστη: αποφύγετε να βγείτε έξω κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας και μείνετε στη σκιά αν χρειαστεί. Για να διατηρήσετε το σπίτι σας δροσερό, κλείστε τα παράθυρα κατά τη διάρκεια της ημέρας και ανοίξτε τις βραδινές ώρες, όταν οι εξωτερικές θερμοκρασίες πέφτουν κάτω από τις εσωτερικές. Καλύψτε τα παράθυρα με περσίδες ή κουρτίνες για να αποκλείσετε το άμεσο ηλιακό φως.
Οι γιατροί συνιστούν επίσης να πίνετε συχνά νερό, να φοράτε φαρδιά ρούχα και να ελέγχετε τα ευάλωτα άτομα στην κοινότητά σας.
Πηγή: Guardian
