Και τώρα τι; Η εκεχειρία που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έγινε δεκτή τόσο από το Ιράν, όσο και από το Ισραήλ, αλλά μένει να αποδειχθεί και στην πράξη η συμμόρφωση των δυο εμπολέμων.
Θα σταματήσει η σύγκρουση ή θα εξελιχθεί σε έναν πόλεμο φθοράς; Ένας πόλεμος που θα συνεχιστεί με συχνές επιθέσεις: με βαλλιστικούς πυραύλους ικανούς να ξεπεράσουν τις αεράμυνες, drones που διασχίζουν τα σύνορα, ξαφνικούς συναγερμούς, συνεχή ένταση. Ένα σενάριο που θα θυμίζει, σε μεγαλύτερη κλίμακα, τη στρατηγική των Χούθι της Υεμένης με τις περιστασιακές εκτοξεύσεις πυραύλων.
Αν το Ιράν είναι πιο πιθανό να εφαρμόσει την εκεχειρία, καθώς είναι ο μεγάλος ηττημένος του 12ήμερου πολέμου, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν έχει εκπληρώσει όλους τους στόχους του. Αν και ο «Μπίμπι» είναι αναμφίβολα, ο μεγάλος νικητής, έχει καταστήσει σαφές πώς απώτερος σκοπός είναι η ανατροπή του θεοκρατικού καθεστώτος στην Τεχεράνη. Και γιατί όχι, η ανάληψη της εξουσίας από τον φίλο του Ρεζά Παχλεβί- ο 64χρονος Ο γιος του τελευταίου Σάχη της Περσίας, ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες εδώ και χρόνια.
«Ο Νετανιάχου είναι καλός στο να επιτίθεται αιφνιδιαστικά, ενώ έπεισε και τον Τραμπ να βομβαρδίσει τους τρεις ιρανικούς πυρηνικούς σταθμούς. Αλλά δεν έχω ψευδαισθήσεις ότι τελείωσε, κανείς δεν το πιστεύει πραγματικά», λένε στη Ναυτεμπορική, βετεράνοι διπλωμάτες που έχουν υπηρετήσει στο παρελθόν σε διάφορα πόστα στη Μέση Ανατολή. «Ακόμα κι αν η κυβέρνηση Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι κέρδισε αυτή τη φάση,γνωρίζουμε ότι το Ιράν θα αντιδράσει. Ίσως σε μια εβδομάδα, ένα μήνα, ίσως με σποραδικές επιθέσεις, αλλά θα αντιδράσει», προσθέτουν.
Βάσιμοι φόβοι
Οι φόβοι πολλών ισραηλινών είναι βάσιμοι. Διότι, αν και το Ιράν δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τη συνδυασμένη στρατιωτική δύναμη του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών, εξακολουθεί να είναι ικανό να προκαλέσει πλήγματα στους αντιπάλους του.
Οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης έχουν μετακινήσει αρκετές εξέδρες εκτόξευσης στο Σιράζ, σχεδόν 700 χιλιόμετρα νότια της Τεχεράνης, μια περιοχή λιγότερο προσβάσιμη για τους Ισραηλινούς. Στη βάση Ιμάμ Τζαβάντ, επίσης στο Σιράζ και καλά προστατευμένη, η παραγωγή πυραύλων και drones συνεχίζεται σε υπόγειες εγκαταστάσεις.
Σενάρια και αβεβαιότητα
Πολλά τα σενάρια, μεγάλη η αβεβαιότητα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ θέλει βέβαια, να κλείσει τα μέτωπα στη Μέση Ανατολή, για να εστιάσει την προσοχή του στον «μεγάλο αντίπαλο», που είναι η Κίνα. Αλλά και να καθησυχάσει τους ψηφοφόρους του, στους οποίους είχε υποσχεθεί «No More Endless Wars, America First»-( Όχι άλλους ατέλειωτους πολέμους-Πρώτα η Αμερική). Ο Τραμπ λογαριάζει όμως χωρίς τον Νετανιάχου, που έχει συνδέσει τους πολέμους για ένα «Μεγάλο Ισραήλ», με την προσωπική, πολιτική του επιβίωση.
«Η κυβέρνηση Νετανιάχου φαίνεται αποφασισμένη να αλλάξει οριστικά τη στρατηγική ισορροπία της Μέσης Ανατολής υπέρ του Ισραήλ της, με την προφανή υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Πιστεύει ότι αντιμετωπίζει μια μοναδική ευκαιρία στα σχεδόν 70 χρόνια ιστορίας της χώρας, η οποία πιθανότατα δεν θα ξαναέρθει ποτέ», εξηγούν οι ίδιες πηγές.
«Εχει μια κυβέρνηση στις ΗΠΑ, απόλυτα ευθυγραμμισμένη στο πλευρό του Ισραήλ, τις ευρωπαϊκές χώρες πειθήνιες, φοβισμένες και συχνά υποκριτικά συνένοχες, όπως ποτέ δεν υπήρξαν, τη Ρωσία που ασχολείται μόνο με το θέμα της Ουκρανίας και την Κίνα που δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα παίξει ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή», προσθέτουν οι βετεράνοι διπλωμάτες.
Κρίση νομιμοποίησης στο Ιράν
Ο πρώτος σαφής στόχος του Νετανιάχου ήταν βέβαια να στερήσει, μια για πάντα, από το Ιράν την ικανότητα να αναπτύξει πυρηνική βόμβα, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές εάν το συνδυασμένο αποτέλεσμα των ισραηλινών και αμερικανικών επιδρομών ,έχει επιτύχει αυτόν τον στόχο.
Ο δεύτερος, προβλέψιμος και ευρύτερος στόχος είναι να δημιουργηθεί μια κρίση νομιμοποίησης του θεοκρατικού καθεστώτος στο Ιράν, για να υποδαυλίσει ακόμη και μια εξέγερση κατά των μουλάδων, που θα οδηγήσει στην κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας, χωρίς προφανώς να νοιάζονται για τις συνέπειες.
«Αν η εκεχειρία τηρηθεί, ο Νετανιάχου μπορεί να μην έχει επιτύχει κανέναν από τους στόχους που επιδίωκε», σημειώνουν οι ίδιες πηγές. Υποστηρίζουν μάλιστα ότι ενώ ο Τραμπ θα μπορούσε να πάρει ακόμη και το Νόμπελ Ειρήνης, ο Νετανιάχου μπορεί να αποδειχθεί ο πραγματικός ηττημένος».
Θα υπάρξει διάλογος;
Το ερώτημα που τίθεται άλλωστε είναι αν η κατάπαυση του πυρός θα οδηγήσει σε έναν σοβαρό διάλογο για τα πυρηνικά του Ιράν. Για να υπάρξουν όμως σοβαρές διαπραγματεύσεις, χρειάζεται πάνω απ` όλα αξιοπιστία και εμπιστοσύνη. Κάτι που δεν υπάρχει σήμερα, ούτε φαίνεται να υπάρχει στο άμεσο μέλλον.
«Οι άλλες κρίσεις στη Μέση Ανατολή έχουν αυτή τη στιγμή σβήσει, μετά την προσωρινή ήττα ορισμένων κρίσιμων παραγόντων: της Χαμάς, της Χεζμπολάχ, της Συρίας, των Παλαιστινίων που δεν φαίνεται να έχουν τύχη στον αγώνα τους για τη δημιουργία ανεξάρτητου και βιώσιμου κράτους», τονίζουν οι ίδιες πηγές και προσθέτουν: «Αλλά το Ιράν εξακολουθεί να υπάρχει ως αντίπαλος του Ισραήλ». Ηδη, λίγες μόνο ώρες μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας, πύραυλοι άρχισαν και πάλι να εκτοξεύονται κατά του Ισραήλ, αν και το Ιράν αρνείται κάθε εμπλοκή.
Σε κάθε περίπτωση, ο νόμος της ζούγκλας θα συνεχίσει ν` επικρατεί στη Μέση Ανατολή. Μπορεί οι μέχρι τώρα ενέργειες του Νετανιάχου να ήταν επιτυχημένες, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, δύσκολα οι αραβικές χώρες θα αναγνωρίσουν το Ισραήλ ως την περιφερειακή ηγεμονική δύναμη. Αυτό είναι απίθανο να επιτευχθεί. Αντίθετα, απαιτείται μια διαρκής πολιτική συμφωνία με τους γείτονες του Ισραήλ. Κάτι που είναι δύσκολο να γίνει δεκτό με τον Νετανιάχου στην εξουσία …
Ενημερωθείτε για όλες τις εξελίξεις λεπτό προς λεπτό στο liveblog της Ναυτεμπορικής.
