Η κυβέρνηση του Σι Τζινπίνγκ εξετάζει μια νέα εκδοχή του στρατηγικού της σχεδίου για την ενίσχυση της παραγωγής τεχνολογικών προϊόντων υψηλής αξίας, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του Bloomberg.
Ο Σι αποκαλύπτει έτσι την πρόθεσή του να διατηρήσει σφιχτό έλεγχο στη βιομηχανία, την ώρα που ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να φέρει πίσω στις ΗΠΑ περισσότερα εργοστάσια. Και το ερώτημα είναι πώς θα απαντήσει ο Αμερικανός πρόεδρος, την ώρα που βρίσκονται σε εξέλιξη οι κρίσιμες εμπορικές διαπραγματεύσεις των δύο χωρών, με τους δασμούς να έχουν μειωθεί αισθητά;
Αξιωματούχοι καταρτίζουν τα σχέδια για μια μελλοντική εκδοχή της εμβληματικής εκστρατείας «Made in China 2025» του Σι, ανέφεραν στο αμερικανικό δίκτυο καλά πληροφορημένες πηγές, οι οποίες ζήτησαν να διατηρηθεί η ανωνυμία τους καθώς οι σχετικές διαβουλεύσεις δεν είναι δημόσιες.
Το δεκαετές πλάνο θα δώσει προτεραιότητα σε τεχνολογίες όπως ο εξοπλισμός κατασκευής μικροτσίπ, σύμφωνα με ένα από τα πρόσωπα, προσθέτοντας πως το νέο σχέδιο ίσως δεν φέρει την ίδια ονομασία, ώστε να αποφευχθεί η κριτική από δυτικές χώρες.
Το εργοστάσιο της Nio στην Ανχούι
Παράλληλα, οι υπεύθυνοι σχεδιασμού που καταρτίζουν το επόμενο Πενταετές Πλάνο του Πεκίνου (2026–2030) επιδιώκουν να διατηρήσουν το μερίδιο της μεταποίησης στο ΑΕΠ σε σταθερά επίπεδα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, σύμφωνα με άλλη πηγή, υπογραμμίζοντας πόσο δύσκολη μπορεί να αποδειχθεί η αναδιάρθρωση της κινεζικής οικονομίας που επιδιώκουν οι ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων, έχει εξεταστεί το ενδεχόμενο το Πενταετές Πλάνο να περιλαμβάνει αριθμητικό στόχο για την κατανάλωση ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όμως οι Αρχές κλίνουν προς το να αποφύγουν κάτι τέτοιο, καθώς δεν διαθέτουν επαρκή εργαλεία για την τόνωση της κατανάλωσης από τα νοικοκυριά και δεν θέλουν να δεσμευτούν σε έναν συγκεκριμένο αριθμό.
Το περιεχόμενο των σχεδίων βρίσκεται ακόμη υπό διαμόρφωση και ενδέχεται να αλλάξει σημαντικά πριν δημοσιοποιηθεί. Το Πενταετές Πλάνο αναμένεται να παρουσιαστεί στο επόμενο ετήσιο νομοθετικό συνέδριο τον Μάρτιο του 2026, ενώ το νέο βιομηχανικό πλάνο θα μπορούσε να παρουσιαστεί οποιαδήποτε στιγμή – πριν ή μετά από αυτό.
Η Εθνική Επιτροπή Ανάπτυξης και Μεταρρυθμίσεων (NDRC), η ανώτατη υπηρεσία οικονομικού σχεδιασμού της Κίνας, δεν απάντησε στα ερωτήματα του Bloomberg για τα συγκεκριμένα σχέδια.
Παρόλα αυτά, οι διεργασίες στο Πεκίνο δείχνουν ότι η Κίνα σκοπεύει να επιμείνει σε μια στρατηγική που έχει δεχθεί έντονη κριτική από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη για την ενίσχυση των εμπορικών ανισορροπιών. Το θέμα αυτό έχει τεθεί κατ’ επανάληψη στις εμπορικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ, οι οποίες τον Απρίλιο αύξησαν τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα στο 145%, προτού μειώσουν τον μέσο όρο στο 40% μετά τις συνομιλίες της Γενεύης.
Η κυβέρνηση Τραμπ επιδιώκει αφενός να ενθαρρύνει την Κίνα να ενισχύσει την κατανάλωση και αφετέρου να εφαρμόσει έναν «στρατηγικό αποσυνδετισμό», μέσω ελέγχων στις εξαγωγές και δασμών, ώστε να καταστήσει τις ΗΠΑ αυτάρκεις σε τομείς όπως ο χάλυβας, τα φάρμακα και οι ημιαγωγοί. Η αντίσταση του Πεκίνου σε αυτές τις απαιτήσεις –συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων στις εξαγωγές σπάνιων γαιών– αντικατοπτρίζει τις δικές του ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια και τις προσπάθειες των ΗΠΑ να μπλοκάρουν την πρόσβασή του σε προηγμένη τεχνολογία.
«Θεωρητικά, εκτός των στρατηγικών υλικών, θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό μαζί», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ στο CNBC στις 12 Μαΐου. «Εμείς χρειαζόμαστε περισσότερη παραγωγή, εκείνοι περισσότερη κατανάλωση. Υπάρχει περιθώριο για επανεξισορρόπηση. Θα δούμε αν είναι εφικτό».
Η μεταποίηση είναι η ραχοκοκαλιά της κινεζικής οικονομίας
Οι Κινέζοι ηγέτες επισημαίνουν συνεχώς την ανάγκη να τονωθεί η κατανάλωση, ώστε να αποφευχθεί μια αποπληθωριστική δίνη και να αντισταθμιστεί η προβλεπόμενη πτώση των εξαγωγών λόγω των δασμών του Τραμπ. Στη φετινή Σύνοδο της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης τον Μάρτιο, ο πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ ανέφερε πως η «δυναμική ενίσχυση της κατανάλωσης» αποτελεί κορυφαία κυβερνητική προτεραιότητα και κάλεσε τους αξιωματούχους να κάνουν περισσότερα για να καταστήσουν την εγχώρια ζήτηση κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης.
Ωστόσο, έκτοτε έχουν ληφθεί ελάχιστα νέα μέτρα ενίσχυσης της κατανάλωσης, καθώς οι Αρχές περιμένουν να δουν αν τα ήδη ανακοινωθέντα σχέδια δαπανών επαρκούν για να επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη περίπου 5% το 2025. Παράλληλα, η μεταποίηση συνεχίζει να θεωρείται βασικός τομέας για την εθνική ασφάλεια και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η πρόσφατη τεχνολογική πρόοδος της DeepSeek στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης έχει ενισχύσει την πίστη των αξιωματούχων στη στρατηγική τους.
«Πρέπει να συνεχίσουμε να ενισχύουμε τον μεταποιητικό τομέα, να παραμείνουμε προσηλωμένοι στην αυτάρκεια και την αυτοβελτίωση και να κατακτήσουμε κρίσιμες τεχνολογίες αιχμής», δήλωσε ο Σι στις 19 Μαΐου κατά την επίσκεψή του σε εργοστάσιο ρουλεμάν στην ενδοχώρα, στην επαρχία Χενάν.
Η Κίνα βλέπει τη μεταποίηση μακροπρόθεσμα
Η κατανάλωση αντιστοιχεί μόλις στο 40% του κινεζικού ΑΕΠ, έναντι 50–70% στις πιο αναπτυγμένες οικονομίες, γεγονός που προκαλεί επίμονα ανισορροπίες και εντάσεις στο παγκόσμιο εμπόριο. Οι επενδύσεις –συμπεριλαμβανομένων των βιομηχανικών– αντιστοιχούν επίσης περίπου στο 40% του ΑΕΠ, διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με τις ΗΠΑ, και ιστορικά υψηλό σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το πλάνο «Made in China 2025» παρουσιάστηκε το 2015 και στόχευε στην ηγετική παρουσία της Κίνας σε τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, τα επιβατικά αεροσκάφη, οι ημιαγωγοί και τα ρομπότ. Το Κρατικό Συμβούλιο έθεσε τότε ως στόχο τη μετατροπή της Κίνας σε «μεσαίας εμβέλειας» βιομηχανική δύναμη έως το 2035 και σε «κορυφαία» δύναμη μέχρι το 2049 – τα 100 χρόνια της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Σύμφωνα με έρευνες του Bloomberg Economics και του Bloomberg Intelligence, το σχέδιο «Made in China 2025» έχει αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα: από τις 13 τεχνολογίες που παρακολουθούνται, η Κίνα έχει αποκτήσει παγκόσμια ηγετική θέση στις πέντε και πλησιάζει γρήγορα σε άλλες επτά.
Σε αντίθεση με τα Πενταετή Πλάνα που καλύπτουν ευρύτερες πτυχές (υποδομές, περιβάλλον, κοινωνική πολιτική), το πρόγραμμα «Made in China» επικεντρώνεται στην αναβάθμιση της μεταποίησης και στη μείωση της εξάρτησης από ξένες τεχνολογίες.
Το Πεκίνο έχει πάψει να χρησιμοποιεί την ονομασία «Made in China 2025» στις επίσημες δηλώσεις, λόγω των αντιδράσεων. Στη θέση της, η ρητορική του Σι προτάσσει την ενίσχυση των «νέων παραγωγικών δυνάμεων» όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, τα φωτοβολταϊκά και οι μπαταρίες. Η προετοιμασία του επόμενου Πενταετούς Πλάνου περιλαμβάνει έρευνα για την υπέρβαση των «σημείων συμφόρησης» της κινεζικής ανάπτυξης. Προτεραιότητα; Οι τεχνολογίες αιχμής.
