Skip to main content

Ρωσία: «Επιστροφή του Στάλιν» στο μετρό της Μόσχας – Επανατοποθετείται μνημείο του σοβιετικού ηγέτη

REUTERS/Kirill Braga/File Photo

Τα τελευταία χρόνια, αρκετά μνημεία προς τιμήν του επανεμφανίστηκαν σε όλη τη χώρα

Ένα άγαλμα του σοβιετικού δικτάτορα Ιωσήφ Στάλιν επανατοποθετήθηκε στο μετρό της Μόσχας, εν μέσω μιας πατριωτικής κινητοποίησης που εξυμνεί τη δύναμη της ΕΣΣΔ, η οποία τροφοδοτείται από το Κρεμλίνο για να υποστηρίξει την επίθεση στην Ουκρανία, αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).

Το μνημείο, που βρίσκεται σε έναν διάδρομο που συνδέει δύο γραμμές στον σταθμό Ταγκάνσκαγια, είναι ένα ανάγλυφο που δείχνει άνδρες, γυναίκες και παιδιά να κρατούν λουλούδια και να περιβάλλουν ένα γλυπτό του Στάλιν (1878-1953) που είναι εγκατεστημένο σε ένα βάθρο.

Σε δελτίο Τύπου που δόθηκε στην δημοσιότητα το Σάββατο, αναφέρεται ότι πρόκειται για πανομοιότυπη αναπαραγωγή μιας ανάγλυφης παράστασης που βρισκόταν στον ίδιο σταθμό μέχρι το 1966. Παράλληλα αναφέρεται ότι η ανάγλυφη παράσταση ήταν αφιερωμένη στη νίκη της ΕΣΣΔ στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Στάλιν, παραμένοντας στην εξουσία από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 μέχρι το θάνατό του το 1953, ηγήθηκε γιγαντιαίων καταστολών που είχαν ως αποτέλεσμα εκατομμύρια θανάτους. Αλλά στη Ρωσία, η μνήμη του είναι αμφίσημη.

Τα τελευταία χρόνια, αρκετά μνημεία προς τιμήν του επανεμφανίστηκαν σε όλη τη χώρα, συχνά με βάση ιδιωτικές πρωτοβουλίες και σε μέρη με μικρή έκθεση.

Η ανάγλυφη παράσταση σε βάση έχει τίτλο «Η ευγνωμοσύνη του λαού προς τον στρατιωτικό ηγέτη».

Ο μελετητής της σοβιετικής αρχιτεκτονικής Αλεξάντρ Ζινόβιε επισημαίνει ότι η ανάγλυφη αυτή σύνθεση επαναλαμβάνεται σχεδόν εξ ολοκλήρου, αλλά δεν πρόκειται για ένα πιστό αντίγραφο του «γλυπτού» με τίτλο «Η ευγνωμοσύνη του λαού προς τον στρατιωτικό ηγέτη», το οποίο καταστράφηκε πριν από σχεδόν 60 χρόνια στο πλαίσιο της αποσταλινοποίησης.

Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει καταδικάσει περιστασιακά τα εγκλήματα του Στάλιν, η γραμμή που ακολουθεί το Κρεμλίνο είναι γενικά να τα υποβαθμίζει, και τα θύματα των σταλινικών διώξεων αναφέρονται ελάχιστα στα εγχειρίδια ιστορίας.

Ο Στάλιν παρουσιάζεται κυρίως ως ήρωας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της συντριβής του ναζισμού, με φόντο την εξύμνηση της στρατιωτικής ισχύος της ΕΣΣΔ, ιδίως μετά την επίθεση στην Ουκρανία, όπου το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι πολεμά τους «νεοναζί».

Όσοι επικρίνουν αυτή την προσέγγιση πέφτουν στο στόχαστρο των αρχών. Το Memorial, η σημαντικότερη ΜΚΟ που καταγράφει τόσο τη σοβιετική όσο και τη σημερινή κυβερνητική καταστολή, απαγορεύτηκε στα τέλη του 2021.

Αντιδράσεις στην αντιπολίτευση

Το φιλελεύθερο κόμμα της αντιπολίτευσης «Γιάμπλακο» που εξακολουθεί να είναι νόμιμο αλλά πολύ αποδυναμωμένο, κατήγγειλε το μνημείο που εγκαταστάθηκε στο μετρό της Μόσχας.

«Η επιστροφή των συμβόλων του σταλινισμού στη Μόσχα αποτελεί απαξίωση της ιστορίας, εμπαιγμό των απογόνων των θυμάτων των διώξεων και ντροπή για τη Μόσχα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.

Αντίθετα το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας χαρακτήρισε την αποκατάσταση του εν λόγω μνημείου στο μετρό της Μόσχας «αποκατάσταση της ιστορικής δικαιοσύνης». Εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι θα εμφανισθούν και σε άλλα σημεία της Μόσχας, μνημεία προς τιμήν του Στάλιν.

Τα περισσότερα από τα πάρα πολλά μνημεία του Στάλιν, ο οποίος αποτέλεσε αντικείμενο προσωπολατρίας, απομακρύνθηκαν κατά την περίοδο της «αποσταλινοποίησης» που ακολούθησε τον θάνατό του και στη συνέχεια μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ το 1991.

Πηγή: ΑΜΠΕ, με πληροφορίες από DW (ρωσική υπηρεσία)