Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Από τη μια, ο Νικολάς Μαδούρο, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας. Από την άλλη, ο Χουάν Γκουαϊδό, ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης, ο οποίος χθες αυτοανακηρύχθηκε μεταβατικός πρόεδρος της χώρας, ενώπιον χιλιάδων διαδηλωτών στο Καράκας. Και τώρα; Τι σημαίνει για τη Βενεζουέλα το γεγονός ότι δύο άνθρωποι διεκδικούν την προεδρία;
Πατώντας στα χνάρια των ΗΠΑ, οι οποίες αναγνώρισαν τον Γκουαϊδό ως μεταβατικό πρόεδρο, δεκάδες ακόμη χώρες της Λατινικής Αμερικής εξέφρασαν την περιφερειακή αντιπάθειά τους σε ένα καθεστώς που έχει προκαλέσει μυριάδες προβλήματα στη Βενεζουέλα. Η απομάκρυνση ωστόσο του «συνεχιστή της μπολιβαριανής επανάστασης» δεν είναι καθόλου βέβαιη ούτε απλή υπόθεση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο διάδοχος και εκλεκτός του Ούγκο Τσάβες αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη απειλή στην έως σήμερα πολιτική καριέρα του.
«Οι πολίτες της Βενεζουέλας υπέφεραν πολύ στα χέρια του παράνομου καθετώτος του Μαδούρο», έγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter, αναγνωρίζοντας τον Γκουαϊδό προσωρινό πρόεδρο της χώρας, μια κίνηση που για πολλούς μεταφράστηκε ως ριζική αλλαγή του παιχνιδιού.
Αμέσως μετά, ο Καναδάς, η Βραζιλία, η Κολομβία, η Χιλή, το Περού, το Εκουαδόρ, η Αργεντινή, η Παραγουάη, και η Βραζιλία ακολούθησαν το παράδειγμα των ΗΠΑ. Διαφορετική γραμμή, σταθερά αλληλέγγυες στο καθεστώς Μαδούρο, δήλωσαν ότι παραμένουν το Μεξικό και η Βολιβία καταγγέλλοντας τις «δαγκάνες του ιμπεριαλισμού που επιδιώκουν ξανά να πληγώσουν θανάσιμα τη δημοκρατία και την αυτοδιάθεση των λαών της Νοτίου Αμερικής».
Προφανώς ο Νικολάς Μαδούρο δεν θα έμενε με σταυρωμένα τα χέρια, αποδεχόμενος μία «ειρηνική μετάβαση» ή τη «λύση της εξόδου» από τη χώρα, όπως διεμήνυσαν ανώτατοι Αμερικανοι αξιωματούχοι. Από το προεδρικό μέγαρο, ο Μαδούρο κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι αποπειράται να προβεί σε πραξικόπημα με τη στήριξη των ΗΠΑ, ανακοινώνοντας την απόφασή του να διακόψει τις διπλωματικές και πολιτικές σχέσεις με την «ιμπεριαλιστική κυβέρνηση των ΗΠΑ».
Το ερώτημα είναι τι μέλλει γενέσθαι από τούδε και στο εξής. Θέλει και έχει έχει όντως κάποιο σχέδιο η κυβέρνηση Τραμπ για να πιέσει το καθεστώς του Μαδούρο; Μέχρι στιγμής, οι προθέσεις του Αμερικανού προέδρου δεν είναι καθόλου σαφείς. «Δεν εξετάζουμε τίποτε, αλλά όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι», αρκέστηκε να δηλώσει χθες κληθείς να απαντήσει εάν εξετάζει την αποστολή του αμερικανικού στρατού στην Βενεζουέλα.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι μία στρατιωτική παρέμβαση των ΗΠΑ – εκτός από την τεράστια καταστροφή στη Βενεζουέλα και την απώλεια ανθρώπινων ζωών – θα τις παρέσυρε σε μία παρατεταμένη δαπανηρή κατοχή, μάλλον ανεπιθύμητη. Λύση δεν αποτελούν επί του παρόντος ούτε επιπλεόν οικονομικές κυρώσεις, οι οποίες θα επιδείνωναν την ανθρωπιστική κρίση, η οποία με τη σειρά της έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη μεταναστευτική κρίση στη σύγχρονη ιστορία της Λατινικής Αμερικής, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Πολλά σε αυτό το παιχνίδι συνεπώς θα εξαρτηθούν από τον ρόλο που θα επιλέξει να παίξει ο στρατός, επισημαίνει ο διπλωματικός συντάκτης του BBC Τζόναθαν Μάρκους. Για την ώρα, οι ένοπλες δυνάμεις στηρίζουν το καθεστώς Μαδούρο. «Η απελπισία και η μισαλλοδοξία επιτίθενται στην ειρήνη του έθνους μας. Εμείς, οι στρατιώτες της πατρίδας, δεν θα αποδεχθούμε έναν πρόεδρο επιβεβλημένο στη σκιά σκοτεινών συμφερόντων, ούτε αυτοανακηρυγμένο στο περιθώριο του νόμου», διεμήνυσε μέσω Twitter ο υπουργός Άμυνας της χώρας Βλαδίμιρ Παντρίνο. Θα παραμείνουν όμως πιστά και τα κατώτερα κλιμάκια του στρατού;
