Στην πενταετή φάση συναρμολόγησής του εισήλθε το Iter- το μεγαλύτερο πρόγραμμα πυρηνικής σύντηξης στον κόσμο. Μόλις ολοκληρωθεί, θα είναι σε θέση να αρχίσει την παραγωγή εξαιρετικά θερμού πλάσματος, που απαιτείται για την παραγωγή ενέργειας μέσω σύντηξης.
Σύμφωνα με το BBC το κόστος της εγκατάστασης ανέρχεται στα 20 δισ. ευρώ και κατασκευάζεται στο Σεν Πολ λε Ντουράνς της νότιας Γαλλίας. Πρόκειται για μια συνεργασία μεταξύ Κίνας, ΕΕ, Ινδίας, Ιαπωνίας, Νότιας Κορέας, Ρωσίας και ΗΠΑ, με όλους τους συμμετέχοντες να μοιράζονται τα κόστη κατασκευής. Οι υπέρμαχοι της σύντηξης τη βλέπουν ως μια πηγή καθαρής, απεριόριστης ενέργειας που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η πυρηνική ενέργεια σήμερα βασίζεται στη σχάση, όπου ένα βαρύ χημικό στοιχείο διασπάται για την παραγωγή ελαφρύτερων. Η σύντηξη, από την άλλη πλευρά, συνδυάζει μεγάλες ποσότητες ενέργειας με πολύ λίγη ραδιενέργεια.
Το Iter θα περιορίζει το θερμό πλάσμα εντός μας δομής ονόματι tokamak προκειμένου να ελέγχει τις αντιδράσεις σύντηξης.
Σκοπός του προγράμματος είναι να δείξει κατά πόσον η σύντηξη μπορεί να είναι οικονομικά/ εμπορικά βιώσιμη. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει δηλώσει πως η προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να λειτουργήσει ενωτικά μεταξύ των χωρών, με έναν στόχο για το κοινό καλό.
Η παραγωγή πλάσματος εκτιμάται πως θα μπορούσε να αρχίσει λίγο μετά την ολοκλήρωση της φάσης συναρμολόγησης, το 2025. «Το Iter είναι ξεκάθαρα μια πράξη πίστης στο μέλλον. Οι μεγαλύτερες εξελίξεις στην ιστορία πάντα προχώρησαν από τολμηρά στοιχήματα, από ταξίδια γεμάτα δυσκολίες. Στην αρχή πάντα φαίνεται πως τα εμπόδια θα είναι μεγαλύτερα από την επιθυμία δημιουργίας και προόδου. Το Iter ανήκει σε αυτό το πνεύμα ανακάλυψης, φιλοδοξίας, με την ιδέα πως, χάρη στην επιστήμη, το αύριο μπορεί να είναι όντως καλύτερο από το χθες».
Παρόλα αυτά υπάρχουν και αυτοί που αμφιβάλλουν για την ενέργεια από σύντηξη: Είναι δύσκολο να καταστεί βιώσιμη οικονομικά/ εμπορικά, επειδή οι επιστήμονες δυσκολεύονται να αντλήσουν αρκετή ενέργεια από τις αντιδράσεις. Ωστόσο οι υπέρμαχοι θεωρούν πως το Iter μπορεί να υπερβεί τα τεχνικά εμπόδια και, δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, η σύντηξη αξίζει τον κόπο και τα έξοδα.
