Του Κώστα Δεληγιάννη
Οι μαύρες τρύπες δεν είναι τελικά τόσο… μαύρες ενώ, παρόλο που εγκλωβίζουν ακόμη και το φως, ενδεχομένως αφήνουν κάποια δίοδο διαφυγής – η οποία μάλιστα πιθανόν να οδηγεί και σε κάποιο άλλο σύμπαν.
Αυτά ήταν τα βασικά σημεία της ομιλίας που έδωσε το απόγευμα της Δευτέρας ο Στίβεν Χόκινγκ στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Ο διάσημος Βρετανός φυσικός βρέθηκε στο αμερικανικό ίδρυμα για να ενισχύσει την πρωτοβουλία ίδρυσης ενός ερευνητικού κέντρου με αντικείμενο τις μαύρες τρύπες.
«Οι μαύρες τρύπες δεν είναι αιώνιες φυλακές, όπως νομίζαμε κάποτε», ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία του, σύμφωνα με την εφημερίδα Boston Globe. «Υπάρχει η δυνατότητα διαφυγής, πιθανόν μέσω ενός άλλου σύμπαντος».
Μέσα σε μία περίπου ώρα, ο Χόκινγκ περιέγραψε τα σημαντικότερα ορόσημα για την επιστημονική κατανόηση των μελανών οπών, οι οποίες σχηματίζονται όταν ένας αστέρας μεγάλης μάζας ξεμείνει από «πυρηνικά καύσιμα» και καταρρεύσει υπό την επίδρασης της ίδιας της βαρύτητάς του.
Πρόσθεσε πως χρειάστηκε αρκετά χρόνια για να συμπεράνει πως οι μαύρες τρύπες όντως υπάρχουν και εκπέμπουν ακτινοβολία. «Αν και είναι πιο παράξενες από οτιδήποτε έχουν επινοήσει οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, η ύπαρξή τους είναι δεδομένη για την επιστήμη», συμπλήρωσε.
Ο Βρετανός φυσικός αναφέρθηκε επίσης στην πρόσφατη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από το πείραμα Advanced LIGO στις ΗΠΑ, η οποία εκτός των άλλων ήταν η πρώτη φορά που δύο μαύρες τρύπες «πρόδωσαν» άμεσα την παρουσία τους.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η διάμετρος μίας μαύρης τρύπας μπορεί να αγγίζει και τα 1,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, όσο περίπου η απόσταση του Δία από τη Σελήνη, ή το μέγεθός της να μην ξεπερνά ένα βουνό.
Επίσης, είναι πιθανόν να δημιουργηθούν μικροσκοπικές μαύρες τρύπες από τις συγκρούσεις στον επιταχυντή LHC στο CERN στη Γενεύη. Χαριτολογώντας συμπλήρωσε πως, σε μία τέτοια περίπτωση, θα κέρδιζε το βραβείο Νόμπελ.
Μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του Βρετανού φυσικού ήταν ότι προέβλεψε θεωρητικά πως οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία, η οποία έχει ονομαστεί ακτινοβολία Χόκινγκ.
Παράλληλα, έχει αφιερώσει αρκετά χρόνια έρευνας στο «παράδοξο της χαμένης πληροφορίας», ένα γρίφο που εδώ και τέσσερις δεκαετίες κατατρύχει τους επιστήμονες, αφού φέρνει σε αντίθεση τους δύο βασικούς «πυλώνες» της φυσικής – τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και την Κβαντική φυσική.
Σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα, καθώς μια μαύρη τρύπα «καταπίνει» για πάντα τα φωτόνια και τα σώματα που θα βρεθούν μέσα στην «εμβέλεια» του πανίσχυρου βαρυτικού της πεδίου, καταστρέφει για πάντα και τις περισσότερες πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες σε αυτά. Έτσι, από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, αυτές οι πληροφορίες δεν μπορούν να ανακτηθούν από έναν εξωτερικό παρατηρητή.
Με βάση όμως την Κβαντική φυσική, η πληροφορία δεν μπορεί να εξαφανισθεί και θα πρέπει να διατηρείται πάντοτε. Αυτή η αντίφαση ονομάστηκε «παράδοξο της χαμένης πληροφορίας» και απασχολεί τους φυσικούς, η οποία αναζητούν μία λύση που θα εναρμόνιζε τις δύο θεωρίες.
Αν και αρχικά ο Χόκινγκ υποστήριζε πως οι πληροφορίες χάνονται για πάντα, στην πορεία διαπίστωσε πως είχε κάνει λάθος. «Είναι σαν να κάψει κανείς μία εγκυκλοπαίδεια», είπε στην ομιλία του. «Οι πληροφορίες δεν έχουν χαθεί, αφού βρίσκονται στις στάχτες. Ωστόσο, είναι δύσκολο να ανακτηθούν».
Αυτό σημαίνει πως οι μαύρες τρύπες είναι οι καλύτεροι «σκληροί δίσκοι» στο σύμπαν, όπως είπε χαρακτηριστικά. «Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια, που προσπαθούμε σκληρά να εξιχνιάσουμε, είναι με ποιον τρόπο μπορούν να αποθηκεύουν τόσο όγκο πληροφοριών», κατέληξε.
