Skip to main content

Ρινόκεροι χωρίς κέρατα ζούσαν κάποτε στην Αρκτική

Καλλιτεχνική απεικόνιση του αρχαίου ρινόκερου χωρίς κέρατο. πηγή φωτό. (Julius Csotonyi)

Απρόσμενη ανακάλυψη ενός άγνωστου πολικού είδους του ογκώδους θηλαστικού.

Πριν από περίπου 23 εκατομμύρια χρόνια ένα είδος ρινόκερου παρόμοιο σε μέγεθος με τον σύγχρονο ινδικό ρινόκερο αλλά χωρίς το χαρακτηριστικό κέρατο στο πρόσωπο του ζούσε στο αφιλόξενο περιβάλλον της καναδικής Αρκτικής το οποίο τότε ήταν θερμότερο απ’ ό,τι σήμερα αλλά εξακολουθούσε να έχει χιόνια και πολύμηνη χειμερινή σκοτεινιά.

Τα απολιθώματα του αυτού του πολικού ρινόκερου που έλαβε την επιστημονική ονομασία «Epiaceratherium itjilik» βρέθηκαν στο νησί Devon του καναδικού Αρκτικού αρχιπελάγους, σε περιοχή με μόνιμα παγωμένο στρώμα πάγου. Περίπου 75% του σκελετού του βρέθηκε άθικτο, επιτρέποντας στους επιστήμονες να αποκτήσουν πλήρη εικόνα του ζώου. Τα απομεινάρια του εντοπίστηκαν μέσα στον κρατήρα Haughton έναν από τους βορειότερους κρατήρες πρόσκρουσης της Γης διαμέτρου περίπου 23 χιλιομέτρων.

Ο πολικός ρινόκερος έζησε στις αρχές της Μειόκαινης περιόδου μια εποχή μεγάλης εξέλιξης και διαφοροποίησης των θηλαστικών. Μέχρι αυτή την ανακάλυψη κανένας ρινόκερος δεν ήταν γνωστό ότι είχε ζήσει σε τόσο υψηλό γεωγραφικό πλάτος. Η τοποθεσία βρίσκεται στο Νούναβουτ το βορειότερο καναδικό έδαφος. Με ύψος περίπου 1 μέτρο το είδος αυτό ήταν παρόμοιο σε μέγεθος με τον σύγχρονο ινδικό ρινόκερο αλλά μικρότερο από τους αφρικανικούς ρινόκερους.

«Το νησί Devon κατά τη Μειόκαινο ήταν πολύ πιο ήπιο και δασωμένο εντελώς διαφορετικό από την πολική έρημο που είναι σήμερα. Τα καλοκαίρια θα ήταν ζεστά, αλλά οι χειμώνες αρκετά ψυχροί ώστε να υπάρχει χιόνι. Το κλίμα θα ήταν παρόμοιο με εκείνο του νότιου Οντάριο ή της βόρειας Νέας Υόρκης σήμερα αν και η περιοχή βίωνε μήνες απόλυτου σκότους τον χειμώνα και μήνες συνεχούς φωτός το καλοκαίρι. Παραμένει μυστήριο πώς ζώα όπως ο ρινόκερος επιβίωναν εκεί αν και γνωρίζουμε ότι τα σύγχρονα θηλαστικά σκάβουν στο χιόνι με τα πόδια ή τα κέρατά τους για να φτάσουν στη βλάστηση» δήλωσε η Ντανιέλε Φρέιζερ επικεφαλής παλαιοντολογίας στο Μουσείο Φύσης του Καναδά και κύρια συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται περιοδικό «Nature Ecology and Evolution».

Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία της Αρκτικής στην εξέλιξη των θηλαστικών. «Συχνά θεωρούμε τις τροπικές περιοχές ως κέντρα βιοποικιλότητας και πράγματι είναι. Όμως όσο περισσότερα απολιθώματα ανακαλύπτουμε στην Αρκτική τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται ότι ήταν μια κομβική περιοχή για την εξέλιξη των θηλαστικών» είπε η Φρέιζερ.

Τα χαρακτηριστικά

Ο πολικός ρινόκερος τρέφονταν με φύλλα δέντρων και θάμνων περιπλανώμενος σε ένα δάσος με πεύκα λάρικες, σκλήθρες, ερυθρελάτες και σημύδες όπως δείχνουν τα απολιθώματα γύρης της περιοχής. Τα απολιθώματά του ρινόκερου δείχνουν ότι είχε στενό ρύγχος χαρακτηριστικό των φυτοφάγων που βοσκούν σε θάμνους.

Η Φρέιζερ θεωρεί ότι το ζώο πιθανότατα είχε παχύ τρίχωμα λόγω των ψυχρών χειμώνων. Οι μαλλιαροί ρινόκεροι της Εποχής των Παγετώνων είχαν επίσης τρίχωμα και μεγάλα κέρατα αλλά δεν σχετίζονταν στενά με αυτό το είδος. Άλλα απολιθώματα της περιοχής περιλαμβάνουν την πρώιμη φώκια Puijila darwini που είχε πόδια αντί για πτερύγια.

Οι ρινόκεροι εμφανίστηκαν πριν από περίπου 48 εκατομμύρια χρόνια και εξαπλώθηκαν σε όλες τις ηπείρους εκτός της Νότιας Αμερικής και της Ανταρκτικής. Σήμερα υπάρχουν πέντε είδη ενώ πάνω από 50 είναι γνωστά από τα απολιθώματα. Αν και ορισμένοι ρινόκεροι της εποχής είχαν ήδη αναπτύξει κέρατα το είδος αυτό δεν είχε. Διέφερε επίσης από άλλους Μειόκαινους ρινόκερους της Βόρειας Αμερικής, όπως τον Teleoceras, που ήταν μεγάλος, κοντοπόδαρος και πλατύς σαν ιπποπόταμος, με ένα μικρό κέρατο.

Naftemporiki.gr