Ερευνητές της Meta διαπίστωσαν ότι οι έφηβοι οι οποίοι δήλωσαν πως το Instagram τους κάνει συχνά να νιώθουν άσχημα για το σώμα τους, βλέπουν σημαντικά περισσότερο περιεχόμενο «που σχετίζεται με διατροφικές διαταραχές» σε σχέση με εκείνους που δεν ανέφεραν κάτι παρόμοιο, σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο που είδε το Reuters.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα προβαλλόμενα posts προς αυτούς τους χρήστες περιείχαν «έντονη προβολή» του στήθους, των γλουτών ή των μηρών, «ρητή αξιολόγηση» διαφορετικών σωματότυπων και «περιεχόμενο που σχετίζεται με διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές ή αρνητική εικόνα σώματος».
Αν και τέτοιο υλικό δεν απαγορεύεται από το Instagram, οι ερευνητές σημείωσαν ότι γονείς, έφηβοι και εξωτερικοί ειδικοί έχουν εκφράσει στη Meta την ανησυχία ότι μπορεί να είναι επιβλαβές για τους νέους χρήστες.
Η εταιρεία πραγματοποίησε έρευνα σε 1.149 εφήβους κατά τη σχολική χρονιά 2023–2024, ρωτώντας πόσο συχνά ένιωθαν άσχημα για το σώμα τους μετά τη χρήση του Instagram. Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν χειροκίνητα το περιεχόμενο που εμφανιζόταν στους λογαριασμούς αυτών των χρηστών για διάστημα τριών μηνών.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, στους 223 εφήβους που ανέφεραν συχνά αρνητικά συναισθήματα για το σώμα τους, το περιεχόμενο «σχετιζόμενο με διατροφικές διαταραχές» αντιστοιχούσε στο 10,5% όσων έβλεπαν στο Instagram. Για τους υπόλοιπους εφήβους, το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 3,3%.
Οι συντάκτες της μελέτης σημείωσαν ότι οι έφηβοι που ανέφεραν συχνή δυσαρέσκεια με το σώμα τους έβλεπαν περίπου τρεις φορές περισσότερο περιεχόμενο επικεντρωμένο στο σώμα ή σχετιζόμενο με διατροφικές διαταραχές από τους υπόλοιπους.
Πέρα από αυτό, οι ίδιοι χρήστες εκτίθεντο και σε περισσότερο «προκλητικό» περιεχόμενο, το οποίο η Meta κατατάσσει σε κατηγορίες όπως «ώριμα θέματα», «επικίνδυνη συμπεριφορά», «βία και σκληρότητα» και «πόνος». Συνολικά, τέτοιο υλικό αποτελούσε το 27% όσων έβλεπαν οι πιο ευάλωτοι έφηβοι, έναντι 13,6% των υπολοίπων.
Ανησυχία μεταξύ των ερευνητών της Meta
Οι ερευνητές τόνισαν ότι τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν πως το Instagram προκαλεί τα αρνητικά συναισθήματα. «Δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η αιτιώδης σχέση αυτών των παρατηρήσεων», ανέφεραν, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο οι ίδιοι οι έφηβοι που αισθάνονται άσχημα να αναζητούν ενεργά τέτοιο περιεχόμενο.
Το έγγραφο, το οποίο δεν είχε δημοσιοποιηθεί προηγουμένως, δείχνει ότι το Instagram εκθέτει εφήβους με συχνά αισθήματα δυσαρέσκειας για το σώμα τους σε μεγάλες ποσότητες περιεχομένου που, σύμφωνα με τους ίδιους τους συμβούλους της Meta, «θα έπρεπε να περιορίζεται».
Σε δήλωσή του, ο εκπρόσωπος της Meta Άντι Στόουν είπε ότι η έρευνα «αποδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας να κατανοήσει και να βελτιώσει την εμπειρία των νέων χρηστών». Πρόσθεσε ότι η Meta εργάζεται ώστε το περιεχόμενο που προβάλλεται στους ανήλικους να ευθυγραμμίζεται με τα πρότυπα των ταινιών PG-13.
Η έρευνα διαπίστωσε ότι τα υφιστάμενα εργαλεία ελέγχου της Meta δεν εντόπιζαν το 98,5% του «ευαίσθητου» περιεχομένου που θα μπορούσε να θεωρηθεί ακατάλληλο για εφήβους — κάτι που οι ερευνητές απέδωσαν στο γεγονός ότι η εταιρεία μόλις πρόσφατα είχε ξεκινήσει να αναπτύσσει σχετικό αλγόριθμο.
Συσχέτιση περιεχομένου και χαμηλής αυτοεκτίμησης
Η μελέτη, που φέρει την ένδειξη «Να μην διανεμηθεί χωρίς άδεια», είναι η πιο πρόσφατη εσωτερική έρευνα που καταδεικνύει συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση περιεχομένου μόδας, ομορφιάς και γυμναστικής και στο «αίσθημα δυσαρέσκειας για το σώμα».
Η έρευνα εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών της Meta να κατανοήσει πώς οι αλγόριθμοί της επηρεάζουν τη συμπεριφορά των χρηστών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η εταιρεία αντιμετωπίζει κρατικές και ομοσπονδιακές έρευνες για τις επιπτώσεις του Instagram στα παιδιά, καθώς και αγωγές από σχολικές περιφέρειες που την κατηγορούν για επιβλαβή σχεδίαση προϊόντων και παραπλανητική προώθηση της πλατφόρμας ως «ασφαλούς για εφήβους».
Οι αγωγές αυτές επικαλούνται προηγούμενες διαρροές εσωτερικών ερευνών της Meta, στις οποίες οι ίδιοι οι ερευνητές της προειδοποιούσαν ότι οι αλγόριθμοι προτάσεων ενδέχεται να βλάπτουν νέους με προβλήματα εικόνας σώματος.
Από τον Ιούλιο του 2025, η Meta έχει, σύμφωνα με τον Στόουν, μειώσει στο μισό την ποσότητα περιεχομένου με περιορισμό ηλικίας που εμφανίζεται σε εφήβους χρήστες του Instagram.
Περιεχόμενο που «απαιτούσε προειδοποίηση»
Η παιδίατρος Τζένι Ράντεσκι, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία εξέτασε τα δεδομένα για λογαριασμό του Reuters, χαρακτήρισε τη μελέτη «μεθοδολογικά ισχυρή αλλά ανησυχητική».
«Αυτό επιβεβαιώνει την άποψη ότι οι έφηβοι με ψυχολογικές ευαλωτότητες προφίλάρoνται από το Instagram και τροφοδοτούνται με πιο επιβλαβές περιεχόμενο», ανέφερε. «Γνωρίζουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου που βλέπουν οι χρήστες δεν προέρχεται από αναζήτηση, αλλά από την ροή (feed).»
Η Meta έχει ήδη αναγνωρίσει ότι το περιεχόμενο ομορφιάς και fitness συνδέεται με την ενίσχυση των αισθημάτων δυσαρέσκειας για το σώμα. Οι ερευνητές της εταιρείας, καθώς και εξωτερικοί σύμβουλοι, έχουν ζητήσει να περιοριστεί η προβολή τέτοιου περιεχομένου σε εφήβους, προειδοποιώντας ότι «μπορεί να επιδεινώνει την ψυχολογική τους κατάσταση».
Το εσωτερικό έγγραφο περιλάμβανε δείγματα ανησυχητικού περιεχομένου, όπως φωτογραφίες πολύ αδύνατων γυναικών με εσώρουχα ή μαγιό, βίντεο βίας και εικόνες με αυτοτραυματισμούς συνοδευόμενες από φράσεις όπως «πώς θα μπορούσα ποτέ να συγκριθώ;» και «να τελειώσουν όλα».
Αν και το περιεχόμενο αυτό δεν παραβίαζε άμεσα τους κανόνες της πλατφόρμας, οι ερευνητές το έκριναν τόσο ανησυχητικό ώστε προειδοποίησαν τους συναδέλφους τους με ειδική επισήμανση «ευαίσθητου περιεχομένου».
Με πληροφορίες από Reuters
