Skip to main content

Ανακαλύφθηκαν μοναδικά κοσμικά δαχτυλίδια που εντυπωσιάζουν τους επιστήμονες

Καλλιτεχνική απεικόνιση των δύο κοσμικών δακτυλίων. πηγή φωτό. (RAD@home Astronomy Collaboratory (India))

Πρόκειται για δομές που ίσως κρύβουν στοιχεία για την ύπαρξη γαλαξιών και μαύρων τρυπών.

Με τη βοήθεια της κοινότητας των αποκαλούμενων πολιτών-επιστημόνων αστρονόμοι εντόπισαν τον πιο ισχυρό «περίεργο ραδιοκύκλο» (Odd Radio Circle – ORC) που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να βοηθήσει τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα πώς σχηματίζονται αυτά τα ασυνήθιστα κοσμικά αντικείμενα καθώς και οι γαλαξίες που περικλείουν.

«Οι ORC είναι από τις πιο παράξενες και όμορφες κοσμικές δομές που έχουμε δει ποτέ και ενδέχεται να κρύβουν ζωτικά στοιχεία για το πώς οι γαλαξίες και οι μαύρες τρύπες συν-εξελίσσονται», δήλωσε ο Ανάντα Χότα ιδρυτής του RAD@home Astronomy Collaboratory και συν-συγγραφέας της νέας μελέτης που περιγράφει τα ευρήματα.

Οι ORC περιγράφηκαν για πρώτη φορά το 2019 από μια ομάδα που χρησιμοποίησε τη συστοιχία τηελσκοπίων Australian Square Kilometer Array Pathfinder. Ουσιαστικά πρόκειται για γιγάντιους, αμυδρούς δακτυλίους πλάσματος που φαίνεται να περιβάλλουν ορισμένους γαλαξίες και να εκπέμπουν ραδιοκύματα. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί μόλις περίπου δώδεκα τέτοια τεράστια αντικείμενα τα περισσότερα από τα οποία είναι 10 έως 20 φορές μεγαλύτερα από το γαλαξία μας. Οι ερευνητές όμως πιστεύουν ότι ο νεοανακαλυφθείς ORC ίσως προσφέρει σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο σχηματισμού αυτών των κοσμικών γιγάντων.

Αυτός ο ORC είναι μοναδικός για δύο λόγους. Πρώτον, αποτελείται όχι από έναν αλλά από δύο δακτυλίους, αλληλοσυνδεόμενους σαν διάγραμμα Venn κάτι που έχει παρατηρηθεί μόλις μία ακόμη φορά. Δεύτερον είναι ο πιο μακρινός και ισχυρός ORC που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές περιέγραψαν τα ευρήματα σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

Οι νέοι δακτύλιοι εντοπίστηκαν αρχικά από πολίτες–επιστήμονες που συμμετείχαν στο RAD@home Astronomy Collaboratory, μια διεθνή ερευνητική πλατφόρμα πολιτών με έδρα την Ινδία. Η ύπαρξή τους επιβεβαιώθηκε αργότερα από ομάδα αστρονόμων που χρησιμοποίησε το Low-Frequency Array (LOFAR) — ένα δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων στην Ευρώπη — και το αντικείμενο ονομάστηκε RAD J131346.9+500320.

«Το γεγονός ότι οι πολίτες–επιστήμονες τους ανακάλυψαν υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη σημασία της ανθρώπινης ικανότητας αναγνώρισης προτύπων, ακόμη και στην εποχή της μηχανικής μάθησης» δήλωσε ο Πράτικ Νταμπχάντεμπ αστρονόμος στο Εθνικό Κέντρο Πυρηνικής έρευνας της Πολωνίας και συν-συγγραφέας της νέας μελέτης.

Προηγούμενες έρευνες είχαν υποθέσει ότι οι ORC μπορεί να σχηματίζονται όταν υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες συγκρούονται, στέλνοντας κοσμικά κύματα κρούσης στο διάστημα. Ωστόσο, οι δίδυμοι δακτύλιοι του RAD J131346.9+500320 φαίνεται να περιβάλλουν ένα ρεύμα αερίου που μοιάζει με πίδακα. Με βάση αυτή τη δομή ο Νταμπχάντε και η ομάδα του προτείνουν ότι ενδέχεται να έχει σχηματιστεί από «υπερ-ανέμους» που ρέουν από τους σπειροειδείς γαλαξίες που περιέχει. Αυτό το σενάριο μπορεί να ισχύει και για άλλους ORC — αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί.

Εκτός από το RAD J131346.9+500320, η μελέτη περιγράφει και δύο ακόμη αντικείμενα που εντοπίστηκαν σε συνεργασία με το RAD@home Astronomy Collaboratory:

— ένα γαλαξία με διάμετρο 3 εκατομμύρια έτη φωτός, ο οποίος περιβάλλεται από έναν ραδιοφωνικό δακτύλιο, και
— ένα άλλο γαλαξία που διαθέτει δακτύλιο γύρω από έναν από τους τεράστιους πίδακές του.

Η μελλοντική έρευνα με το LOFAR και άλλα τηλεσκόπια, όπως το Παρατηρητήριο Vera C. Rubin στη Χιλή, ενδέχεται να βοηθήσει τους επιστήμονες να αποκαλύψουν περισσότερα για τη φύση και τον σχηματισμό αυτών των εντυπωσιακών δομών.

Naftemporiki.gr