Ένας τεράστιος πλανήτης παγιδευμένος σε μια «σπείρα θανάτου» γύρω από το άστρο του θα μπορούσε να αποκαλύψει σημαντικά μυστικά για τα πλανητικά συστήματα. Ωστόσο η μοίρα αυτού του κόσμου δεν είναι ακόμη οριστική αφού μια νέα μελέτη παρουσιάζει τρία πιθανά σενάρια δύο που κάνουν λόγο για ένα καταστροφικό τέλος και ένα για μία πιθανή «αναγέννηση» του εξωπλανήτη.
Ο εξωπλανήτης με την ονομασία TOI-2109b, έχει μάζα πέντε φορές μεγαλύτερη από αυτή του Δία και απέχει περίπου 870 έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα. Περιστρέφεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο, TOI-2109, ώστε η διάρκεια του έτους του είναι μόλις 16 ώρες.
Αυτά τα χαρακτηριστικά τον κατατάσσουν στην κατηγορία των υπερθερμών Διών (ultrahot Jupiters), μια σπάνια κατηγορία πλανητών που αποτελεί περίπου 1 στους 500 εξωπλανήτες από τους περίπου 5,5 χιλιάδες που γνωρίζουμε. Παρ’ όλα αυτά ο TOI-2109b ξεχωρίζει ακόμη και ανάμεσά τους λόγω της ακραίας εγγύτητας με το άστρο του.
«Πρόκειται για έναν υπερθερμό Δία, που βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο άστρο του από οποιονδήποτε άλλον γνωστό θερμό Δία. Για να καταλάβετε ο Ερμής έχει σχεδόν έξι χιλιάδες φορές μικρότερη μάζα από τον Δία και όμως χρειάζεται 88 μέρες για να κάνει μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Ο TOI-2109b το καταφέρνει σε 16 ώρες» λέει ο Τζέιμι Αλβαράντο Μόντες του Πανεπιστημίου Macquarie στην Αυστραλία.
Η «σπείρα θανάτου»
Οι ερευνητές μελέτησαν τον πλανήτη χρησιμοποιώντας δεδομένα από διαστημικά τηλεσκόπια, όπως το TESS της NASA και το CHEOPS του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος καταγράφοντας τις διελεύσεις του TOI-2109b μπροστά από το άστρο του από το 2010 έως το 2024. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η τροχιά του πλανήτη «φθείρεται», μειώνεται κατά περίπου 10 δευτερόλεπτα μέσα σε τρία χρόνια. Αυτό δείχνει ότι ο πλανήτης πλησιάζει σταδιακά το άστρο του.
Τα τρία πιθανά σενάρια για το τέλος του TOI-2109b
1. Καταβρόχθιση από το άστρο
Αν η φθορά της τροχιάς του επιταχυνθεί, ο TOI-2109b θα πέσει μέσα στο άστρο του και θα εξαϋλωθεί προκαλώντας ένα έντονο φως, όπως το φαινόμενο ZTF SLRN-2020, όταν ένας αέριος γίγαντας καταστράφηκε από τον ερυθρό γίγαντα αστέρα του.
2. Καταστροφή από παλιρροϊκές δυνάμεις
Η βαρυτική αλληλεπίδραση μπορεί να γίνει τόσο ισχυρή που ο πλανήτης θα αρχίσει να παραμορφώνεται, αποκτώντας σχήμα «ντόνατ» μέχρι να διαμελιστεί εντελώς.
3. Αναγέννηση σε έναν νέο πλανήτη
Η ακτινοβολία του άστρου ίσως εξατμίσει τα εξωτερικά αέρια στρώματα του πλανήτη μέσω φωτοεξάτμισης, αποκαλύπτοντας έναν βραχώδη πυρήνα. Αν η μάζα του μειωθεί αρκετά μπορεί να γλιτώσει από το όριο Roche και να επιβιώσει ως βραχώδης υπερ-Γη περίπου στο μέγεθος του Ουρανού ή του Ποσειδώνα.
Η ομάδα θα συνεχίσει να παρακολουθεί τον TOI-2109b τα επόμενα 3–5 χρόνια για να διαπιστώσει ποιο από τα σενάρια θα επικρατήσει. «Αυτός ο πλανήτης μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε μυστηριώδη αστρονομικά φαινόμενα για τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουμε αρκετά στοιχεία. Θα μπορούσε να μας αφηγηθεί την ιστορία πολλών άλλων ηλιακών συστημάτων» αναφέρει ο Μόντες.
Naftemporiki.gr
