Η Ευρώπη, ο παγωμένος δορυφόρος του Δία, αποτέλεσε τον πρώτο εξωγήινο κόσμο που υποδείχθηκε η παρουσία υπόγειου ωκεανού θέτοντας υποψηφιότητα για παρουσία της ζωής εκεί. Νέες παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb αποκαλύπτουν την «κρυφή χημεία» του εσωτερικού της με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για ένα γεωλογικό… χάος.
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι η παγωμένη επιφάνεια της Ευρώπης ήταν ένα αμετάβλητο, ήσυχο κέλυφος. Όμως, οι νέες παρατηρήσεις αποκαλύπτουν ότι πρόκειται για έναν δυναμικό κόσμο, που απέχει πολύ από το να είναι «παγωμένος στον χρόνο».
«Πιστεύουμε ότι η επιφάνεια είναι αρκετά πορώδης και αρκετά ζεστή σε ορισμένες περιοχές, ώστε να επιτρέπει στον πάγο να ανακρυσταλλώνεται γρήγορα» λέει ο Ρίτσαρντ Καρτράιτ, ειδικός στη φασματοσκοπία στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς Johns Hopkins University, κύριος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Planetary Science Journal»
Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το τι αποκαλύπτει αυτή η επιφανειακή δραστηριότητα για τον υπόγειο ωκεανό της Ευρώπης. Η παρουσία γεωλογικής δραστηριότητας και η συνεχής κυκλοφορία υλικών μεταξύ επιφάνειας και υπεδάφους καθιστούν τις λεγόμενες «χαοτικές περιοχές» (chaos terrains) όπου τεράστια κομμάτια πάγου φαίνεται να έχουν σπάσει, μετακινηθεί και ξαναπαγώσει προς το εσωτερικό της Ευρώπης.
Παρατηρήσεις και πειράματα
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε δύο περιοχές στο νότιο ημισφαίριο της Ευρώπης: Tara Regio και Powys Regio. Η Tara Regio ξεχωρίζει ως μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές του φεγγαριού. Οι παρατηρήσεις του James Webb εντόπισαν κρυσταλλικό πάγο τόσο στην επιφάνεια όσο και βαθύτερα αμφισβητώντας προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με την κατανομή του πάγου στην Ευρώπη.
Μετρώντας τα φασματικά χαρακτηριστικά αυτών των «χαοτικών» περιοχών, οι επιστήμονες απέκτησαν πολύτιμες πληροφορίες για τη χημεία της Ευρώπης, καθώς και για τη δυνητική της κατοικησιμότητα.
«Τα δεδομένα μας δείχνουν ξεκάθαρα ενδείξεις ότι όσα βλέπουμε προέρχονται από το εσωτερικό — ίσως από έναν υπόγειο ωκεανό που βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα κάτω από το παχύ παγοκάλυμμα της Ευρώπης» αναφέρει ο Ουτζουάλ Ραούτ, ερευνητής στο Southwest Research Institute, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Ο Ραούτ και η ομάδα του διεξήγαγαν εργαστηριακά πειράματα για να μελετήσουν πώς παγώνει το νερό στην Ευρώπη, όπου η επιφάνεια βομβαρδίζεται συνεχώς από φορτισμένα σωματίδια από το Διάστημα. Σε αντίθεση με τη Γη, όπου ο πάγος σχηματίζει εξάγωνη κρυσταλλική δομή, η έντονη ακτινοβολία στην Ευρώπη διαταράσσει τη δομή του πάγου, οδηγώντας σε μια άμορφη, μη κρυσταλλική μορφή πάγου γνωστή ως άμορφος πάγος.
Τα πειράματα έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην κατανόηση του πώς αλλάζει ο πάγος με τον χρόνο. Μελετώντας αυτές τις μετατροπές μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων, οι επιστήμονες μπορούν να μάθουν περισσότερα για τη δυναμική της επιφάνειας. Σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα του JWST, αυτά τα ευρήματα ενισχύουν τις αποδείξεις ότι ένας τεράστιος, υγρός ωκεανός βρίσκεται κρυμμένος κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της Ευρώπης.
«Στην ίδια περιοχή βλέπουμε και άλλα ασυνήθιστα στοιχεία, όπως τις καλύτερες ενδείξεις για χλωριούχο νάτριο (αλάτι) που πιθανότατα προέρχεται από τον υπόγειο ωκεανό της Ευρώπης. Επίσης εντοπίζουμε ισχυρές ενδείξεις για διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) και υπεροξείδιο του υδρογόνου (H₂O₂). Η χημεία σε αυτή την περιοχή είναι πραγματικά παράξενη και συναρπαστική» αναφέρει ο Καρτράιτ.
Αυτές οι περιοχές, με τις ρηγματωμένες επιφάνειες, ενδέχεται να αποτελούν σημεία όπου γεωλογική δραστηριότητα ωθεί υλικό από τα έγκατα προς την επιφάνεια της Ευρώπης.
Naftemporiki.gr
