Το λιώσιμο των παγετώνων θα μπορούσε να προκαλέσει συχνές και μεγάλης έντασης ηφαιστειακές εκρήξεις επιδεινώνοντας πέρα από τα υπόλοιπα προβλήματα που θα δημιουργήσουν την κλιματική αλλαγή υποστηρίζει ερευνητική ομάδα που θα παρουσιάσει την Τετάρτη σε επιστημονικό συνέδριο στην Πράγα τη σχετική μελέτη που πραγματοποίησε.
Εκατοντάδες ηφαίστεια στην Ανταρκτική, τη Ρωσία, τη Νέα Ζηλανδία και τη Βόρεια Αμερική βρίσκονται κάτω από τους παγετώνες. Αλλά καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται και αυτά τα στρώματα πάγου λιώνουν και υποχωρούν, αυτά τα ηφαίστεια είναι πιθανό να γίνουν πιο ενεργά σύμφωνα με τους ερευνητές που μελέτησαν τη δραστηριότητα έξι ηφαιστείων στη νότια Χιλή κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων.
«Οι παγετώνες τείνουν να καταστέλλουν τον όγκο των εκρήξεων από τα ηφαίστεια από κάτω τους. Αλλά καθώς οι παγετώνες υποχωρούν λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι αυτά τα ηφαίστεια συνεχίζουν να εκρήγνυνται πιο συχνά και πιο έντονα» αναφέρει ο Πάμπλο Μορένο Γιάγκερ μεταπτυχιακός φοιτητής στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Wisconsin-Madison, επικεφαλής της μελέτης.
Οι επιστήμονες διατύπωσαν για πρώτη φορά τη θεωρία ότι το λιώσιμο των πάγων θα μπορούσε να επηρεάσει τα ηφαίστεια τη δεκαετία του 1970. Αυτός ο γεωλογικός μηχανισμός είναι σχετικά απλός. Το βάρος των παγετώνων ασκεί μια καθοδική δύναμη στον φλοιό και τον μανδύα της Γης. Έτσι όταν ο πάγος υποχωρεί τα υπόγεια αέρια και το μάγμα διαστέλλονται οδηγώντας σε συσσωρεύσεις πίεσης που τροφοδοτούν εκρήξεις.
Αυτή η διαδικασία είναι ήδη γνωστό ότι έχει αναδιαμορφώσει ριζικά την Ισλανδία, η οποία βρίσκεται πάνω από τις αποκλίνουσες τεκτονικές πλάκες της Βόρειας Αμερικής και της Ευρασίας. Το 2002 οι επιστήμονες υπολόγισαν τις αλλαγές στην ηφαιστειακή δραστηριότητα της Ισλανδίας καθώς οι παγετώνες της υποχώρησαν στο τέλος της τελευταίας εποχής των παγετώνων πριν από περίπου 10.000 χρόνια. Τα ηφαίστεια του νησιού αντέδρασαν με ένα κύμα εκρήξεων, με ρυθμό 30 έως 50 φορές μεγαλύτερο από ό,τι πριν ή έκτοτε.
Η μελέτη
Ωστόσο, ο κίνδυνος που θα μπορούσε να παραμονεύει μέσα στα ηπειρωτικά ηφαιστειακά συστήματα παραμένει ελάχιστα μελετημένος. Για να τον διερευνήσουν οι ερευνητές εξέτασαν έξι ηφαίστεια που βρίσκονται στη νότια Χιλή, συμπεριλαμβανομένου του πλέον αδρανούς ηφαιστείου Μότσο-Τσοσουένκο, και πώς αυτά αντέδρασαν στην τήξη του παγοκαλύμματος της Παταγονίας πριν από χιλιάδες χρόνια.
Χρησιμοποιώντας τη ραδιενεργό αποσύνθεση του χημικού στοιχείου αργού που απελευθερώθηκε από τα ηφαίστεια που εκρήγνυνται στην περιοχή ως ισοτοπικό ρολόι και μελετώντας κρυστάλλους που άρχισαν να σχηματίζονται μέσα σε μαγματικά πετρώματα που εκτινάχθηκαν όταν εξερράγησαν τα ηφαίστεια οι ερευνητές μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής και τη σχέση της με τον εξαφανιζόμενο πάγο της.
Διαπίστωσαν ότι μεταξύ 26,000 και 18,000 ετών πριν, κατά την κορύφωση της τελευταίας εποχής των παγετώνων, το κάλυμμα πάγου μείωσε τον όγκο των εκρήξεων προκαλώντας τη συσσώρευση μιας γιγαντιαίας δεξαμενής μάγματος κάτω από την επιφάνεια της περιοχής. Όταν έλιωσε το παγοκάλυμμα η πίεση αυξήθηκε μέσα σε αυτή τη δεξαμενή και τελικά απελευθερώθηκε για να σχηματίσει το ηφαίστειο Μότσο-Τσοσουένκο.
Αυτή η απειλή έχει πλανητική διάσταση: 245 από τα δυνητικά ενεργά ηφαίστεια στον κόσμο βρίσκονται κάτω από πάγο σύμφωνα με μελέτη του 2020. «Η βασική προϋπόθεση για αυξημένη εκρηκτικότητα είναι αρχικά η ύπαρξη μιας πολύ πυκνής παγετώδους κάλυψης πάνω από έναν μαγματικό θάλαμο, και το σημείο ενεργοποίησης είναι όταν αυτοί οι παγετώνες αρχίζουν να υποχωρούν, απελευθερώνοντας πίεση – κάτι που συμβαίνει αυτή τη στιγμή σε μέρη όπως η Ανταρκτική» λέει ο Γιάεγκερ.
Πρόσθεσε ότι άλλες περιοχές ανησυχίας περιλαμβάνουν τη Βόρεια Αμερική, τη Νέα Ζηλανδία και τη Ρωσία, λέγοντας ότι αυτές οι περιοχές «απαιτούν στενότερη επιστημονική προσοχή». Σε σύντομα χρονικά διαστήματα, οι εκρήξεις συνήθως απελευθερώνουν θειικά αερολύματα που αντανακλούν το ηλιακό φως πίσω στο Διάστημα. Αυτό έχει οδηγήσει σε ψυκτικά γεγονότα μετά από προηγούμενες εκρήξεις, μερικές από τις οποίες έχουν προκαλέσει σημαντικούς λιμούς. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα, τα αέρια του θερμοκηπίου από αυτά τα ηφαίστεια πιθανότατα θα προκαλέσουν επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής, αναφέρουν οι ερευνητές.
«Με την πάροδο του χρόνου, η σωρευτική επίδραση πολλαπλών εκρήξεων μπορεί να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της συσσώρευσης αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό δημιουργεί έναν βρόχο θετικής ανάδρασης, όπου το λιώσιμο των παγετώνων προκαλεί εκρήξεις, και οι εκρήξεις με τη σειρά τους θα μπορούσαν να συμβάλουν σε περαιτέρω υπερθέρμανση και τήξη» εξηγεί ο Γιάεγκερ.
Naftemporiki.gr
