Skip to main content

Εντοπίστηκαν οι μεγαλύτερες εκρήξεις στο Σύμπαν και ανοίγει νέο παράθυρο μελέτης των μαύρων τρυπών

Καλλιτεχνική απεικόνιση μιας έκρηξης ENTs. πηγή φωτό. (W. M. Keck Observatory/Adam Makarenko)

Πρόκειται για ένα ακραίο φαινόμενο καταστροφής μεγάλων άστρων.

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τις πιο ισχυρές κοσμικές εκρήξεις από την εποχή της Μεγάλης Έκρηξης του μυστηριώδους φαινομένου από το οποίο προέκυψε το Σύμπαν και τους έδωσαν την ονομασία «ακραίες πυρηνικές μεταβατικές εκρήξεις» (ENTs).

Αυτές οι απίστευτα ενεργητικές εκρήξεις συμβαίνουν όταν άστρα με μάζες τουλάχιστον τρεις φορές μεγαλύτερες από αυτή του Ήλιου διαλύονται από υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες. Ενώ τέτοια γεγονότα έχουν παρατηρηθεί και στο παρελθόν, οι αστρονόμοι λένε ότι μερικές από αυτές τις εκρήξεις που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα είναι αρκετά ισχυρές ώστε να ταξινομηθούν ως νέο φαινόμενο: ακραίες πυρηνικές μεταβατικές εκρήξεις (ENTs).

«Έχουμε παρατηρήσει άστρα να διαλύονται ως γεγονότα παλιρροϊακής διαταραχής για πάνω από μια δεκαετία, αλλά αυτές οι ENTs είναι διαφορετικά θηρία, φτάνοντας σε φωτεινότητα σχεδόν δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτήν που βλέπουμε συνήθως» δήλωσε ο Τζέισον Χινκλ ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης, ο οποίος ηγήθηκε μιας μελέτης για αυτά τα γεγονότα. «Όταν είδα αυτές τις ομαλές, μακρόβιες εκλάμψεις από τα κέντρα μακρινών γαλαξιών, ήξερα ότι κοιτούσαμε κάτι ασυνήθιστο».

Αυτές οι εκρήξεις διαφέρουν από τα γεγονότα παλιρροϊακής διαταραχής (TDEs), τα οποία είναι μαζικές απελευθερώσεις ενέργειας που συμβαίνουν όταν ακραίες βαρυτικές δυνάμεις γύρω από μαύρες τρύπες διαλύουν τα άστρα, εκσφενδονίζοντας μεγάλο μέρος της μάζας τους στο Διάστημα. Αλλά τα TDEs συνήθως διαρκούν μόνο λίγες ώρες. Τα γεγονότα που μελετήθηκαν στη νέα μελέτη που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Science Advances» φάνηκαν να διαρκούν πολύ περισσότερο. «Οι ENTs όχι μόνο είναι πολύ φωτεινότερες από τα κανονικά γεγονότα παλιρροιακής διαταραχής, αλλά παραμένουν φωτεινές για χρόνια, ξεπερνώντας κατά πολύ την ενεργειακή απόδοση ακόμη και των πιο φωτεινών γνωστών εκρήξεων σουπερνόβα» αναφέρει ο Χινκλ.

«Εκτός του ότι είναι οι πιο ισχυρές γνωστές εκρήξεις στο σύμπαν, οι ENTs μπορούν να βοηθήσουν τους αστρονόμους να μάθουν περισσότερα για τις τεράστιες μαύρες τρύπες σε μακρινούς γαλαξίες. Αυτό συμβαίνει επειδή η απίστευτη φωτεινότητα αυτών των γεγονότων σημαίνει ότι μπορούν να παρατηρηθούν σε τεράστιες αποστάσεις» σύμφωνα με τον Μπέντζαμιν Σαπέ αστρονόμος του Ινστιτούτου Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

«Παρατηρώντας αυτές τις παρατεταμένες εκλάμψεις, αποκτούμε γνώσεις σχετικά με την ανάπτυξη των μαύρων τρυπών όταν το Σύμπαν ήταν στο μισό της τρέχουσας ηλικίας του και οι γαλαξίες ήταν πολυάσχολοι χώροι — σχηματίζοντας αστέρια και τροφοδοτώντας τις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες τους 10 φορές πιο έντονα από ό,τι σήμερα» λέει ο Σαπέ.

Μία από αυτές τις εκρήξεις ENTs, την οποία οι αστρονόμοι ονόμασαν Gaia18cdj, απελευθέρωσε πάνω από 25 φορές περισσότερη ενέργεια από τον πιο ισχυρό σουπερνόβα που ανακαλύφθηκε ποτέ, περισσότερο από την ποσότητα ενέργειας που θα απελευθερωνόταν από 100 άστρα σαν τον Ήλιο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Naftemkporiki.gr