Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες είναι μάλλον αδιανόητο η πρόσβαση στο Ίντερνετ να χάνεται για κάποιον λόγο διαφορετικό από κάποιου είδους τεχνικό πρόβλημα (το οποίο κατά κανόνα αποκαθίσταται σύντομα). Ωστόσο, αυτό δεν είναι απαραίτητα ο κανόνας σε χώρες εκτός δυτικού κόσμου: Όπως αναφέρει το BBC, επικαλούμενο δεδομένα της οργάνωσης ψηφιακών δικαιωμάτων Access Now, πέρυσι οι υπηρεσίες παροχής Ίντερνετ σταμάτησαν σκόπιμα να λειτουργούν πάνω από 200 φορές, σε 33 διαφορετικές χώρες. Αναλυτικότερα, στην αναφορά για τα «shutdown» του 2019 σημειώνεται πως οι «διακόπτες» του Ίντερνετ κατέβηκαν κατά τη διάρκεια 65 διαδηλώσεων/ διαμαρτυριών σε διάφορες χώρες του κόσμου, ενώ υπήρξαν και άλλες 12 φορές κατά τη διάρκεια εκλογικών περιόδων. Τα περισσότερα «shutdowns» έλαβαν χώρα στην Ινδία, και το μεγαλύτερο ήταν στο Τσαντ της κεντρικής Αφρικής, καθώς κράτησε για 15 μήνες.
Στο δημοσίευμα του BBC παρουσιάζονται μαρτυρίες και εμπειρίες από κατοίκους διαφόρων περιοχών του πλανήτη: Ο Μάρκος Λέμα στην Αντίς Αμπέμπα είναι ιδρυτής του hub τεχνολογικής καινοτομάις IceAddis και, όπως λέει, όταν οι «διακόπτες» κατεβαίνουν, όλα σταματούν. «Κανείς δεν έρχεται- ή, όταν έρχονται, δεν κάθονται για πολύ, επειδή χωρίς Ίντερνετ τι θα κάνουν; Είχαμε ένα συμβόλαιο ανάπτυξης λογισμικού που ακυρώθηκε επειδή δεν μπορούσαμε να παραδώσουμε εντός χρονοδιαγράμματος, επειδή…ήταν κομμένη η σύνδεση στο Ίντερνετ. Είχαμε επίσης περιπτώσεις όπου διεθνείς πελάτες νομίζουν ότι οι επιχειρήσεις μας τους αγνοούν, αλλά δεν υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να κάνουμε».
Όπως λέει ο Λέμα, οι διανομείς- οδηγοί μοτοσικλετών περιμένουν αντί να κάνουν παραδόσεις, καθώς χωρίς σύνδεση στο Ίντερνετ οι πολίτες δεν μπορούν να παραγγείλουν online ή μέσω εφαρμογών. «Οι διακοπές του Ίντερνετ έχουν άμεσες επιπτώσεις στις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους εδώ» είπε σχετικά.
Αυτό δεν γίνεται μόνο στην Αιθιοπία, αναφέρει το BBC, και οι επιπτώσεις δεν είναι μόνο οικονομικές: Η έρευνα της Access Now δείχνει ότι τα «μπλακάουτ» επηρεάζουν δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο με διάφορους τρόπους.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι μπορούν να κόβουν το Ίντερνετ δίνοντας εντολή σε παρόχους να εμποδίσουν περιοχές να λαμβάνουν σήματα, ή, κάποιες φορές, μπλοκάροντας την πρόσβαση σε συγκεκριμένες διαδικτυακές υπηρεσίες. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανησυχούν πως το μέτρο αυτό εξελίσσεται σε εργαλείο κυβερνητικής καταστολής ανά τον κόσμο.
Τα δεδομένα που ανέλυσε το BBC υποδεικνύουν ότι το φαινόμενο συνδέεται όλο και περισσότερο με περιόδους διαμαρτυριών και ταραχών. Οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν πως αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί η δημόσια ασφάλεια και να εμποδιστεί η εξάπλωση fake news. Ωστόσο οι επικριτές λένε ότι αυτό που συμβαίνει είναι να καταπνίγεται η ροή της κυκλοφορίας online και να καταστέλλονται οι φωνές των αντιφρονούντων offline.
Ο ΟΗΕ ανακήρυξε την πρόσβαση στο Ίντερνετ ανθρώπινο δικαίωμα το 2016, και η επίτευξη της παγκόσμιας πρόσβασης είναι ένας από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξής του. Ωστόσο δεν συμφωνούν όλοι οι ηγέτες με αυτό: Τον Αύγουστο του 2019, ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Άμπι Αχμέντ, διακήρυξε πως το Ίντερνετ «δεν είναι νερό ή αέρας» και ότι οι διακοπές θα παρέμεναν σημαντικό εργαλείο για την εθνική δραστηριότητα. Όπως λέει ο Μάρκος Λέμα, «η κυβέρνηση δεν βλέπει το Ίντερνετ ως κάτι σημαντικό. Νομίζω πως στην πραγματικότητα πιστεύουν ότι το Ίντερνετ είναι απλά τα social media, οπότε δεν βλέπουν στα αλήθεια την οικονομική αξία του Ίντερνετ και το πώς αυτό επηρεάζει την οικονομία».
Τα δεδομένα για το 2019 δείχνουν πως η Ινδία είχε μακράν τον μεγαλύτερο αριθμό «shutdowns» από κάθε άλλη χώρα πέρυσι. Τα mobile data ή οι broadband υπηρεσίες διακόπηκαν για κατοίκους σε διάφορα τμήματα της χώρας 121 φορές, με την πλειονότητα των περιπτώσεων να λαμβάνουν χώρα στο Κασμίρ. Επίσης, διαδηλωτές στο Σουδάν και στο Ιράκ βρέθηκαν στη θέση να πρέπει να οργανωθούν offline μετά τη διακοπή του Ίντερνετ.
Οι επιπτώσεις του κάθε περιστατικού εξαρτώνται από την έκταση της διακοπής- από τοπικό μπλοκάρισμα των πλατφορμών social media μέχρι διακοπές όλου του internet traffic σε εθνικό επίπεδο.
Το αποκαλούμενο «throttling» είναι ένα είδος διακοπής που είναι δυσκολότερο να παρακολουθηθεί, και λαμβάνει χώρα όταν μια κυβέρνηση σκόπιμα επιβραδύνει τις υπηρεσίες δεδομένων, υποβαθμίζοντας, για παράδειγμα, το 4G σε ταχύτητες 2G, καθιστώντας αδύνατον τον διαμοιρασμό βίντεο ή το livestream. Αυτό έλαβε χώρα τον Μάιο του 2019, όταν ο πρόεδρος του Τατζικιστάν παραδέχτηκε πως αυτό είχε γίνει στα περισσότερα κοινωνικά δίκτυα, μεταξύ των οποίων το Facebook, το Twitter και το Instagram, υποστηρίζοντας πως ήταν «ευάλωτα σε τρομοκρατική δραστηριότητα». Επίσης, κάποιες χώρες, όπως η Ρωσία και το Ιράν, επί της παρούσης δημιουργούν και δοκιμάζουν τις δικές τους εκδόσεις «κλειδωμένων», εθνικών δικτύων, κάτι που θεωρείται ένδειξη μιας τάσης για αυξημένο έλεγχο του web.
«Φαίνεται πως όλο και περισσότερες χώρες μαθαίνουν η μία από την άλλη και εφαρμόζουν την “πυρηνική” επιλογή της διακοπής του Ίντερνετ για τη σίγαση των επικριτών, ή τη διάπραξη άλλων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων χωρίς επίβλεψη» εκτιμά η Access Now.
