PONTOS NEWS

Τα 245α (!) γενέθλιά του γιόρτασε το ελληνικό χωριό Κρεμενιόβκα του Ντονέτσκ στις 6 Σεπτεμβρίου του 2025, με μια εντυπωσιακή εκδήλωση τόσο για τους κατοίκους του όσο και τους επισκέπτες…

Η Φωτεινή Μαραγκού-Καραβέλα ζούσε στο Άκκιοϊ (Ασπροχώρι), ένα χωριό με 4.500 Έλληνες κατοίκους πριν από το 1922, το οποίο βρισκόταν 4 χλμ από τα παράλια του Αιγαίου, 4 χλμ νότια…

Αντνάν Μεντερές. Οδηγήθηκε στην κρεμάλα στις 17 Σεπτεμβρίου 1961, ωστόσο στη σύγχρονη εποχή έχει… αποκατασταθεί, καθώς το όνομά του δόθηκε στο διεθνές αεροδρόμιο της Σμύρνης αλλά και στο Πανεπιστήμιο του…

Το τελευταίο βίαιο επεισόδιο σε ένα δεκαετές ολοκαύτωμα που είχε στο στόχαστρο (και) τους χριστιανούς της Μικρασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης ήταν η Μικρασιατική Καταστροφή και η επακόλουθη …

Η ποντιακή βωμολοχία αποτελεί ένα πολυδιάστατο κοινωνιογλωσσολογικό φαινόμενο που συνδέει τη γλώσσα με την ταυτότητα, την πολιτισμική μνήμη και τις κοινωνικές σχέσεις. Σε αντίθεση με άλλες ελληνικές διαλέκτους, όπου η…

Δεν ήταν μόνο η κατάρρευση με πάταγο του μεγάλου ονείρου – τρία χρόνια ο Ελληνικός Στρατός μαχόταν στα πεδία της Μικράς Ασίας, ο ίδιος που έγινε δεκτός με ενθουσιασμό στη…

Ο Βασίλης Ράλλης γεννήθηκε στην παραλιακή κωμόπολη Τσανταρλί, η οποία αριθμούσε 2.000 κατοίκους, Έλληνες και Τούρκους. Βρισκόταν στη βόρεια ακτή του ομώνυμου κόλπου, 29 χλμ νοτιοδυτικά της Περγάμου και 47…

«Έκτοτε αγνοείται η τύχη του». Αυτή η φράση στοίχειωνε για πολλά χρόνια την ελληνική κοινωνία, καθώς συμπύκνωνε το δράμα των συγγενών των αγνοούμενων στρατιωτών και Μικρασιατών ομογενών της Μικρασιατικής Καταστροφής…

Αρκούσαν 7-8 δοκιμασμένες δίτροχες άμαξες και ένα γερό ζευγάρι βόδια για ν’ αρχίσει το… πανηγύρι. Ο αγώνας των βοδιών ή «εντίλ εκούζ», όπως ονομαζόταν η ενδιαφέρουσα τελετή στα τουρκικά, πραγματοποιούνταν…

Δεν ήταν μια συνηθισμένη φωτιά. Ήταν κολοσσιαία και ιστορική, και αυτό έγινε σαφές προτού ακόμα σβήσει – αργότερα από την ιστοριογραφία ονομάστηκε «Η μεγάλη φωτιά». Μετέτρεψε σε στάχτη την πλουσιότερη…

Αμάσεια, 1921. Από τις 20 Αυγούστου ο διαβόητος Τούρκος βουλευτής Εμίν βέης είχε πιάσει δουλειά, καταδικάζοντας Ποντίους στα νεοσύστατα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας». Πρώτο από τη μακρά σειρά των συνολικά 174 ονομάτων,…

Απαγγελίες ποιημάτων, τραγούδια, καψόνια στον δάσκαλο –όσα δηλαδή συμβαίνουν σε μια σχολική αίθουσα– συνέβαιναν και στο ιστορικό Φροντιστήριον Τραπεζούντος όταν ο Δημήτρης Ψαθάς, ο μεγάλος συγγραφέας, ήταν ακόμα μαθητής του…

Με χρώμα από την ποντιακή παράδοση γέμισε το περίπτερο 5 της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Οι ήχοι της κεμεντζέ και του νταουλιού καθώς και οι φιγούρες αλλά και το πάθος των…

Τα σκίτσα του έχουν καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα που έχουμε για ήθη, έθιμα και σκηνές από την αγροτική ζωή του Πόντου. Χρησιμοποιούνται συχνά (ακόμα και από μέσα μη…

Το τέλος του ρωσοτουρκικού πολέμου (24/4/1877-3/3/1878), του πολέμου που κήρυξε ο Ρώσος τσάρος Αλέξανδρος Β’ κατά του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β’, βρήκε τη Ρωσική Αυτοκρατορία νικήτρια. Στις 18 Νοεμβρίου του…

Τέλη Αυγούστου, ή αρχές Σεπτεμβρίου του 1922 – η διαφορά οφείλεται στην υιοθέτηση από την Ελλάδα το 1923 του γρηγοριανού ημερολογίου. Δεν αλλάζει όμως την ουσία: τότε συνέβη το καθοριστικό…

Από το Τέμενος Παρανεστίου στη Σανγκάη ένας… (ποντιακός) πολιτισμός δρόμος. Με πασλούκ και ζουπούνες στις αποσκευές του, ο πολιτικός σύλλογος από το μικρό ημιορεινό χωριό της ανατολικής Μακεδονίας ετοιμάζεται να…

Ο Απόστολος Μυκονιάτης γεννήθηκε στο μικρό, παραθαλάσσιο χωριό Ατζανός, το οποίο απείχε 72 χλμ. από τη Σμύρνη, προς τα βορειοδυτικά. Η σύνθεση των κατοίκων ήταν μικτή και οι Έλληνες δεν…

Απέναντι από τη Λέσβο, αλλά στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας, περίπου 90 χιλιόμετρα από την ακτή και 25 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Μπαλικεσίρ. Εκεί βρίσκεται ακόμα και σήμερα η Μπάλια, με…

Στην ποντιακή η έννοια του χρόνου εκφράζεται με δημώδεις διηγήσεις και με ανάλογα τραγούδια/ποιήματα, με τον ίδιο άμεσο τρόπο ο οποίος παρατηρείται και στις άλλες λαϊκές δημιουργίες του υπόλοιπου ελληνικού…

«Η όλη ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη εναντίον των Ελλήνων, ότι κάτι θα συμβεί. Βρισκόμουν στις 5 το απόγευμα στον Τοπχανά, κοντά στην προκυμαία του Γαλατά. Εκεί, στο δρόμο που ανεβαίνει προς…

Ο Κυριάκος Κουκουλήθρας γεννήθηκε στη Λάμψακο, μια κωμόπολη 3 ναυτικά μίλια από την Καλλίπολη και 32 χλμ νοτιοδυτικά του Τσανάκκαλε. Πριν από το 1922 είχε 2.000 κατοίκους, από τους οποίους…

Μάρτυρας του χαλασμού, η γιαγιά Φιλιώ όλων των ξεριζωμένων· η Φιλιώ Χαϊδεμένου, η γεννημένη στα Βουρλά στις 28 Οκτωβρίου του 1899, που έζησε όλες τις στροφές της ελληνικής Ιστορίας. Έκλεισε…

Ούτε τριάντα χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, στα σύνορα με το νομό Κιλκίς, υπάρχει το χωριό Πετρωτό. Εκεί κάτω από το βυζαντινό φρούριο του Αετού (ή φρούριο Πετρωτού) …

Η ποντιακή διάλεκτος, ως μία από τις σημαντικότερες ποικιλίες της ελληνικής, αποτελεί ιδιαίτερο πεδίο κοινωνιογλωσσολογικής ανάλυσης. Η κατάστασή της σήμερα μπορεί να ερμηνευθεί μέσα από εργαλεία όπως η θεωρία της…

Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που κάνουν ακόμα και τα χειρότερα (δημοσιογραφικά και μη) κλισέ να ωχριούν. Στιγμές στις οποίες φράσεις όπως «δεν το χωρά ανθρώπου νους» χάνουν κάθε ίχνος υπερβολής…

Από τα χέρια των γυναικών και των παιδιών τους άρπαζαν οι Τούρκοι τους Μικρασιάτες τον μαρτυρικό Σεπτέμβριο του 1922. Με τον Ελληνικό Στρατό ηττημένο και την άλλοτε κοσμοπολίτικη Σμύρνη παραδομένη…

Ίσως το ελληνικό κράτος να μην αντιμετώπισε άλλη τόσο μεγάλη πρόκληση από αυτή στις αρχές του 20ού αιώνα: το 1,5 εκατ. των προσφύγων από την καθ’ ημάς Ανατολή που έφτασε…

Πρόσφυγας πρώτης γενιάς η Βασιλεία Τσαούσογλου, αφηγείται τα γεγονότα πριν και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή με τη βοήθεια της κόρης της, όπως τα έζησε η ίδια το 1922. Ηχογραφήθηκε στις…

Πριν από μερικές ημέρες η Ρίκα Διαλυνά γιόρτασε τα 91α γενέθλιά της, επιλέγοντας να περάσει την «προσωπική της Πρωτοχρονιά» μόνο με πολύ δικούς της ανθρώπους, στην αγαπημένη της Κρήτη. Τον…