Η ατμόσφαιρα στο στούντιο είναι ηλεκτρισμένη. Δεκάδες τεχνικοί ελέγχουν κάμερες, φώτα, μικρόφωνα.
Πάνω από 70 εκατομμύρια Αμερικανοί περιμένουν να δουν για πρώτη φορά στην ιστορία δύο υποψήφιους προέδρους να διασταυρώνουν τα ξίφη τους όχι σε αμφιθέατρο, όχι σε ραδιοφωνικό σταθμό, αλλά σε τηλεοπτικό πλατό.
Είναι η στιγμή που η πολιτική συναντά την εικόνα. Το ημερολόγιο γράφει 26 Σεπτεμβρίου 1960.
Ο νεαρός γερουσιαστής από τη Μασαχουσέτη, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, στέκεται μπροστά στις κάμερες με ήρεμη αυτοπεποίθηση. Χαμογελάει, μιλάει με σταθερή φωνή, τα μάτια του καρφώνονται στον φακό.
Δίπλα του, ο Ρίτσαρντ Νίξον, αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, μοιάζει κουρασμένος. Έχει μόλις βγει από νοσοκομείο, το γόνατό του πονάει, και το πρόσωπό του γυαλίζει από τον ιδρώτα.
Το debate που αλλάζει τα πάντα
Η συζήτηση ξεκινά. Ο Κένεντι μιλάει για την ανάγκη αλλαγής, για μια Αμερική νεανική, τολμηρή, έτοιμη να σταθεί απέναντι στη Σοβιετική Ένωση.
Ο Νίξον επιχειρεί να δείξει εμπειρία και σταθερότητα. Στο ραδιόφωνο ο δεύτερος ακούγεται πιο πειστικός. Η φωνή του είναι καθαρή, το επιχείρημά του στέρεο.
Αλλά στην τηλεόραση η εικόνα λέει άλλα. Ο Νίξον μοιάζει αμήχανος, ξεροκαταπίνει, το ανοιχτό γκρι κοστούμι του χάνεται στο φόντο.
Αντίθετα, ο Κένεντι, με σκούρο σακάκι, φαίνεται σχεδόν κινηματογραφικός. Οι γυναίκες τον βρίσκουν γοητευτικό, οι νέοι βλέπουν σε αυτόν το πρόσωπο μιας νέας γενιάς πολιτικών.
Η πολιτική γίνεται θέαμα
Οι εφημερίδες την επόμενη μέρα γράφουν για «τη μάχη της εικόνας». Αναλυτές σημειώνουν ότι όσοι παρακολούθησαν από ραδιόφωνο πιστεύουν πως ο Νίξον κέρδισε· όσοι είδαν τηλεόραση, είναι βέβαιοι πως κέρδισε ο Κένεντι.
Η διαφορά είναι εκκωφαντική: για πρώτη φορά η πολιτική απόφαση δεν διαμορφώνεται από το περιεχόμενο αλλά από το περιτύλιγμα.
Η τηλεμαχία αυτή ανοίγει μια νέα εποχή. Από εκείνη τη μέρα, κανείς υποψήφιος δεν μπορεί να αγνοήσει την κάμερα, το μακιγιάζ, το χαμόγελο, το βλέμμα. Η εικόνα γίνεται όπλο πιο ισχυρό κι από τις λέξεις.
Το τίμημα του ιδρώτα
Ο Νίξον γνωρίζει αμέσως το λάθος. Σε επόμενα debates, ζητάει μέικ-απ, φροντίζει να δείχνει ξεκούραστος, αλλά η ζημιά έχει γίνει.
Ο Κένεντι έχει ήδη κερδίσει το κοινό. Λίγες εβδομάδες μετά, εκλέγεται 35ος πρόεδρος των ΗΠΑ με μικρή αλλά κρίσιμη διαφορά.
Η πρώτη τηλεοπτική τηλεμαχία μένει στην ιστορία ως το σημείο καμπής: η στιγμή που η πολιτική επικοινωνία έγινε θέαμα. Και η μοίρα του Νίξον, που θα χρειαστεί οκτώ χρόνια για να πάρει την εκδίκησή του, δείχνει πόσο αδυσώπητο είναι το μάτι της κάμερας.
