Σε ένα καλά φυλασσόμενο ορεινό καταφύγιο, στην καρδιά του μεξικανικού βουνού, ζει και διοικεί ο 59χρονος Νεμέσιο «Μέντσο» Οσεγκέρα, ο άνθρωπος που θεωρείται πλέον ο ισχυρότερος βαρόνος ναρκωτικών στον κόσμο.
Η άνοδος του συμπίπτει με την υποχώρηση της φαιντανύλης στις ΗΠΑ και την επαναφορά της κοκαΐνης ως «αγαπημένου» ναρκωτικού, αλλά και με την επίθεση της κυβέρνησης Τραμπ στους Σιναλοά, τους παραδοσιακούς κυρίαρχους του εμπορίου.
Ο Οσεγκέρα πέρασε δεκαετίες χτίζοντας το Jalisco New Generation Cartel (CJNG) σε μια δύναμη ικανή να ανατρέψει την παγκόσμια ισορροπία του εγκλήματος. Με βαριά οπλισμένες ομάδες, διεθνείς διασυνδέσεις και καινοτόμες μεθόδους μεταφοράς – από «ναρκο-υποβρύχια» μέχρι ταχύπλοα – το CJNG πήρε τα σκήπτρα από το Σιναλόα ως το μεγαλύτερο καρτέλ στον κόσμο.
Από τη φαιντανύλη στην κοκαΐνη και στο παράλληλο κράτος
Το Σιναλόα, μετά τη σύλληψη του Χοακίν «Ελ Τσάπο» Γκουσμάν, στράφηκε σχεδόν αποκλειστικά στη φαιντανύλη. Η κυβέρνηση Τραμπ όμως κήρυξε πόλεμο στο συνθετικό οπιοειδές, αφήνοντας κενό για την κοκαΐνη.
Εκεί βρήκε χώρο το CJNG, εκμεταλλευόμενο και την αυξανόμενη κατανάλωση στις ΗΠΑ: σύμφωνα με την Millennium Health, η χρήση κοκαΐνης αυξήθηκε 154% στη δυτική Αμερική από το 2019.
Το CJNG δεν ζει μόνο από τη διακίνηση ναρκωτικών. Φορολογεί τρόφιμα και καύσιμα, ελέγχει κατασκευαστικές εταιρείες και δημοτικά έργα, κερδίζει δισεκατομμύρια από το παράνομο εμπόριο καυσίμων, ακόμη και από απάτες call centers που στοχεύουν ηλικιωμένους Αμερικανούς. Σε πολλές περιοχές, το καρτέλ λειτουργεί ως «παράλληλο κράτος», οργανώνοντας γιορτές και μοιράζοντας τρόφιμα για να εδραιώσει την επιρροή του.
Η συμφωνία με τους «Τσαπίτος»
Μετά από αιματηρές συγκρούσεις που κόστισαν χιλιάδες ζωές, το CJNG και οι «Τσαπίτος» – οι γιοι του Ελ Τσάπο – κατέληξαν σε ιστορική συμφωνία: το καρτέλ Σιναλοά θα κρατήσει την κυριαρχία στη φαιντανύλη, ενώ το CJNG θα ελέγχει την κοκαΐνη και τη μεθαμφεταμίνη. Το Μεξικό έχει πλέον δύο «συνδιοικητές» του εμπορίου ναρκωτικών, με τον Μέντσο να βγαίνει ενισχυμένος.
Παρά την επικηρυγμένη αξία των 15 εκατ. δολαρίων από τις ΗΠΑ, ο Οσεγκέρα παραμένει άφαντος. Οι επισκέπτες στο καταφύγιό του μεταφέρονται με κλειστά μάτια, σε διαδρομές γεμάτες νάρκες που γνωρίζουν μόνο οι έμπιστοι. Κυκλοφορεί με κομβόι θωρακισμένων οχημάτων, προστατευμένος από άνδρες με RPG και ειδικές δυνάμεις πρώην Κολομβιανών στρατιωτικών.
Από τα αβοκάντο στο έγκλημα
Ο Οσεγκέρα μεγάλωσε φτωχός, πουλώντας αβοκάντο. Καταδικάστηκε για εμπόριο ηρωίνης στις ΗΠΑ το 1994, εξέτισε ποινή τριών ετών και απελάθηκε στο Μεξικό. Εκεί παντρεύτηκε την κόρη αρχηγού συμμορίας και ανέβηκε στην ιεραρχία μέχρι που το 2011 δημιούργησε το δικό του καρτέλ. Σήμερα, παρά τα προβλήματα υγείας του, κυβερνά σαν «πατριάρχης» έναν εγκληματικό μηχανισμό που θυμίζει περισσότερο κράτος παρά συμμορία.
Η DEA τον θεωρεί «τον πιο ισχυρό βαρόνο ναρκωτικών στον κόσμο». Αλλά η δύναμη αυτή φέρνει και τεράστιο κίνδυνο. Ο πόλεμος με τα υπολείμματα του Σιναλόα, οι πιέσεις της Ουάσιγκτον και η συνεχής στρατιωτικοποίηση του Μεξικού καθιστούν τον Μέντσο πρωταγωνιστή μιας ιστορίας που απέχει πολύ από το τέλος της.
