Πριν από λίγες ημέρες η Ιαπωνία γιόρτασε με κάθε επισημότητα την ενηλικίωση του πρίγκιπα Χισαχίτο.
Στο αυτοκρατορικό παλάτι τελέστηκαν αρχαία τελετουργικά: ο νεαρός εμφανίστηκε με παραδοσιακή στολή, φόρεσε το επίσημο στέμμα ενηλικίωσης και χαιρέτησε τον κόσμο μέσα από μια βασιλική άμαξα.
Οι εικόνες θύμισαν λαμπρές εποχές της δυναστείας των Γιαματό, η οποία μετρά πάνω από 1.500 χρόνια ιστορίας. Ωστόσο, πίσω από το φολκλόρ κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα: ο Χισαχίτο είναι ο μόνος νέος άνδρας διάδοχος.
Αν μετά από αυτόν δεν βρεθεί λύση, η αρχαιότερη μοναρχία του κόσμου κινδυνεύει να σβήσει.
Ο φοιτητής που αγαπά τις λιβελούλες
Ο πρίγκιπας γεννήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2006 και είναι ο μοναδικός γιος του διαδόχου Ακισίνο και της συζύγου του, πριγκίπισσας Κίκο. Έχει δύο μεγαλύτερες αδελφές, την πριγκίπισσα Κάκο και την πρώην πριγκίπισσα Μακό, η οποία έχασε τον τίτλο της μετά τον γάμο της με «κοινό θνητό».
Σήμερα ο Χισαχίτο σπουδάζει βιολογία στο Πανεπιστήμιο Τσουκούμπα, λίγο έξω από το Τόκιο. Ασχολείται με το μπάντμιντον, αλλά το πάθος του είναι τα έντομα – και ιδίως οι λιβελούλες.
Έχει μάλιστα συνυπογράψει ακαδημαϊκή μελέτη για την καταγραφή τους στους κήπους της έπαυλής του.
Στην πρώτη του συνέντευξη Τύπου, τον περασμένο Μάρτιο, αποκάλυψε πως θέλει να αφιερώσει τις σπουδές του στην προστασία της βιοποικιλότητας στις πόλεις. Αυτό το πάθος τού χάρισε και το προσωνύμιο «πρίγκιπας – λιβελούλα».
Το αδιέξοδο της διαδοχής
Ο Χισαχίτο είναι δεύτερος στη σειρά διαδοχής μετά τον πατέρα του Ακισίνο. Ο θείος του, αυτοκράτορας Ναρουχίτο, έχει μόνο μία κόρη, την πριγκίπισσα Αϊκό, η οποία όμως δεν μπορεί να τον διαδεχθεί, καθώς η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει μόνο άνδρες στον «Θρόνο του Χρυσάνθεμου».
Το ίδιο ισχύει και για την αδελφή του Χισαχίτο, η οποία – όπως και όλες οι πριγκίπισσες – αν παντρευτεί εκτός της δυναστείας χάνει το βασιλικό της καθεστώς.
Έτσι, μετά τον Χισαχίτο, η γραμμή διαδοχής τελειώνει. Ο μοναδικός άλλος άνδρας είναι ο πρίγκιπας Χιτάτσι, αδελφός του πρώην αυτοκράτορα Ακιχίτο, ο οποίος είναι 89 ετών. Το ζήτημα προκαλεί έντονη ανησυχία στους ιστορικούς αλλά και στην κοινή γνώμη.
Μπορεί να αλλάξει ο νόμος;
Στην Ιαπωνία υπήρξαν κατά το παρελθόν οκτώ αυτοκράτειρες, με τελευταία τη Γκοσακουραμάτσι τον 18ο αιώνα.
Όμως το 1889 θεσπίστηκε για πρώτη φορά ο αποκλεισμός των γυναικών και η απαγόρευση διαδοχής εκτός ανδρικής γραμμής. Ο νόμος του 1947, που διατηρεί τις προπολεμικές συντηρητικές αξίες, ισχύει μέχρι σήμερα.
Κατά καιρούς έχουν υπάρξει προτάσεις αλλαγής. Το 2005 η κυβέρνηση συζήτησε το ενδεχόμενο γυναικείας διαδοχής, όμως η γέννηση του Χισαχίτο «πάγωσε» τη συζήτηση. Το 2022 μια συντηρητική επιτροπή εισηγήθηκε να παραμείνει η ανδρική γραμμή, αλλά να διατηρούν οι πριγκίπισσες τον τίτλο τους μετά τον γάμο ώστε να συνεχίσουν να υπηρετούν επίσημα καθήκοντα.
Άλλες φωνές ζητούν πιο ριζικές αλλαγές, όπως να επιτραπεί σε γυναίκες να ανέλθουν στον θρόνο ή να αποκτήσουν τίτλους τα παιδιά τους.
Η συζήτηση όμως μένει στάσιμη. Έτσι, το βάρος πέφτει στον νεαρό Χισαχίτο, που καλείται μόνος να διαφυλάξει την επιβίωση ενός θεσμού χιλιετιών.
Οι τελετές και η επόμενη μέρα
Η ενηλικίωση του πρίγκιπα πραγματοποιήθηκε με τυπική αυστηρότητα. Στην κύρια τελετή εμφανίστηκε με μπεζ ένδυμα που συμβόλιζε την εφηβεία, πριν φορέσει το μαύρο «κανμούρι» – το επίσημο κάλυμμα κεφαλής ενηλίκου.
Αργότερα, με σμόκιν, χαιρέτησε τον αυτοκράτορα Ναρουχίτο και την αυτοκράτειρα Μασάκο στο παλάτι, ενώ έλαβε και το Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Χρυσάνθεμου.
Οι τελετές θα συνεχιστούν με επισκέψεις σε ιερά της Σίντο θρησκείας, στο μαυσωλείο του πρώτου μυθικού αυτοκράτορα Τζίνμου στη Νάρα, αλλά και στον τάφο του Χιροχίτο, του αυτοκράτορα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Θα συναντήσει, επίσης, τον πρωθυπουργό Σιγκερού Ισίμπα και άλλους αξιωματούχους.
Ο πρίγκιπας Χισαχίτο, με την αθωότητα ενός νέου που ονειρεύεται να σώσει τις λιβελούλες, βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μια ιστορική παράδοση που απειλεί να σβήσει.
Η μοίρα του ίσως καθορίσει όχι μόνο το μέλλον της ιαπωνικής μοναρχίας αλλά και την επιβίωση του τελευταίου αυτοκρατορικού θεσμού στον κόσμο.
