Καλοκαίρι του 1995 στο Στάνφορντ. Ο Λάρι Πέιτζ περιδιαβαίνει το campus, ο Σέργκει Μπριν τον ξεναγεί με μια δόση κριτικής διάθεσης.
Διαφωνούν σχεδόν για τα πάντα, αλλά κάτι ανάβει εκείνη τη σπίθα της δημιουργικής τριβής. Λίγους μήνες μετά κλείνονται σε ένα δωμάτιο φοιτητικής εστίας και ξεκινούν ένα πείραμα με ένα σχεδόν αστείο όνομα: BackRub.
Το όνομα αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο η μηχανή αναζήτησης ανέλυε τα backlinks (συνδέσμους από άλλες ιστοσελίδες) για να κατατάξει και να εμφανίσει τα αποτελέσματα αναζήτησης.
PageRank: ένα φίλτρο αξιοπιστίας για τον χαοτικό ιστό
Η ιδέα είναι ριζοσπαστική για την εποχή: αντί να μετράς πόσες φορές εμφανίζεται μια λέξη σε μια σελίδα, μετράς ποιος παραπέμπει σε ποιον—όπως τα επιστημονικά άρθρα.
Γεννιέται έτσι ο αλγόριθμος PageRank, ένα μαθηματικό φίλτρο αξιοπιστίας.
Το robot τους σέρνεται στις πρώιμες σελίδες του Web, ξενυχτά σε Sun servers και Pentiums, γράφει γραμμή-γραμμή την υπόσχεση ενός καλύτερου αποτελέσματος. Το interface είναι σκέτη έρημος—άσπρο, λιτό, σχεδόν προκλητικό για την αισθητική της εποχής.
Από το “googol” στο Google
Το 1997, το όνομα Google, μια παραλλαγή του «googol» (1 ακολουθούμενο από 100 μηδενικά), συλλαμβάνει τον στόχο: να οργανώσει ασύλληπτες ποσότητες πληροφορίας.
Έναν χρόνο αργότερα, το γκαράζ της Σούζαν Γουοτζίσκι γίνεται έδρα. Ο Άντι Μπεχτολσχάιμ, θρύλος της Silicon Valley, κόβει μια επιταγή των 100.000 δολαρίων σχεδόν στην πόρτα. Η Google γίνεται στις 4 Σεπτεμβρίου εκείνης της χρονιάς κανονική εταιρεία.
Οι πρώτοι servers είναι συναρμολογημένοι με Lego-κουτιά, τα βράδια μυρίζουν πίτσα και καμμένη πλακέτα, ο πρώτος σκύλος της εταιρείας τριγυρνά κάτω από τραπέζια γεμάτα καλώδια.
Το μότο «Don’t be evil» αιωρείται σαν πρόκληση: μπορείς να κάνεις κερδοφόρα τεχνολογία χωρίς να προδώσεις την αποστολή σου;
Η στιγμή που η αναζήτηση γίνεται συνήθεια
Το 2000, οι text-ads κουμπώνουν διακριτικά δίπλα στα αποτελέσματα. Καμία φλυαρία· μόνο συνάφεια. Το στοίχημα αποδίδει.
Η μηχανή αναζήτησης γίνεται συνήθεια, και η συνήθεια γίνεται ρήμα: «γκουγκλάρω». Έκτοτε η εταιρεία εξελίσσεται συνεχώς.
- Το 2001, Images.
- Το 2002, News.
- Το 2004, Gmail—αδιανόητος τότε χώρος και αναζήτηση μέσα στο inbox. Κάθε νέο προϊόν μοιάζει με επέκταση της ίδιας εμμονής: ταχύτερη πρόσβαση στη σωστή πληροφορία, τη σωστή στιγμή.
Η είσοδος στο χρηματιστήριο
19 Αυγούστου 2004, η δημόσια εγγραφή. Δημοπρασία με τους δικούς της όρους, κόντρα στο πρωτόκολλο της Wall Street.
Οι μετοχές εκτινάσσονται και η Google μετατρέπεται από μία πολλά υποσχόμενη startup σε εισηγμένη – κολοσσό.
Την επόμενη μέρα το βάρος αλλάζει: εκατομμύρια χρήστες, επενδυτές, ρυθμιστές, συνεργάτες—όλοι περιμένουν ρυθμό καινοτομίας χωρίς λάθη.
Χάρτες, βίντεο, browser, κινητά
Το 2005, Maps και Earth ξετυλίγουν την υδρόγειο στην οθόνη σου. Το 2006, η εξαγορά του YouTube μετατρέπει τα βίντεο στη νέα αγαπημένη γλώσσα του διαδικτύου.
Το 2008, ο Chrome απογειώνει τον ιστό ως λειτουργικό περιβάλλον. Την ίδια χρονιά, το Android αλλάζει για πάντα την ισορροπία ισχύος στο κινητό οικοσύστημα. Το πλέγμα δένει: αναζήτηση, χάρτες, αλληλογραφία, βίντεο, browser, λειτουργικό—όλα μιλούν μεταξύ τους, όλα βελτιώνονται όσο περισσότερο τα χρησιμοποιείς.
Κουλτούρα πειραματισμού, ρίσκου και ρυθμού
Ανάμεσα στα προϊόντα και τα APIs, χτίζεται μια κουλτούρα. Το περίφημο 20% του χρόνου για πειραματισμό, τα εσωτερικά hacks που γίνονται υπηρεσίες, οι διαφωνίες που τεκμηριώνονται, το «launch and iterate» ως τρόπος ζωής.
Δεν είναι όλα ρόδινα—υπάρχουν αποτυχίες και project που κλείνουν—αλλά ο ρυθμός παραμένει μεθυστικός.
Και το 2015 έρχεται η μεγάλη αλλαγή: Alphabet. Η Google γίνεται θυγατρική ενός ευρύτερου ομίλου για να κρατήσει καθαρή την αποστολή της—Search, Ads, Maps, YouTube, Android.
Η αναζήτηση αποκτά μηχανική μάθηση: Assistant, Lens, real-time Translate, Cloud για επιχειρήσεις—η AI γίνεται λειτουργία.
Αναζήτηση ως συνομιλία
Σήμερα, η αναζήτηση δεν είναι πια πλαίσιο πληκτρολόγησης. Είναι μια συνομιλία με πολυτροπικά μοντέλα, μια πρόβλεψη πρόθεσης· ένας χάρτης που ξέρει κίνηση πριν ξεκινήσεις· μια κάμερα που «διαβάζει» αντικείμενα και πινακίδες.
Ταυτόχρονα, ο κόσμος αλλάζει: αυστηρότεροι ρυθμιστές, νέοι ανταγωνιστές, συζητήσεις για ιδιωτικότητα και δίκαιο ανταγωνισμό.
Το τεχνολογικό στοίχημα μένει ίδιο: να προσφέρεις χρήσιμη πληροφορία χωρίς να προδώσεις την εμπιστοσύνη του οικοσυστήματος.
Πάντα σε ενεστώτα
4 Σεπτεμβρίου 1998. Σε ένα γκαράζ με μπλε μοκέτα και αυτοσχέδιους servers, δύο διδακτορικοί φοιτητές βάζουν υπογραφή σε μια ιδέα που θα αναπτυχθεί σαν οργανισμός: θα αναπνέει δεδομένα, θα μεγαλώνει με συνδέσμους, θα αλλάζει μορφή κάθε φορά που αλλάζει το διαδίκτυο.
4 Σεπτεμβρίου 2025. Η Google είναι ώριμη εταιρεία με παγκόσμια κλίμακα και νέες μεγάλες προκλήσεις. Κάθε νέα λειτουργία, κάθε βήμα θυμίζει, όμως, την πρώτη αρχή: ποια είναι η καλύτερη απάντηση, τώρα;
Και όσο ο κόσμος πληκτρολογεί, μιλά, φωτογραφίζει, ρωτά, η ιστορία συνεχίζεται σε ενεστώτα. Γιατί η Google δεν αφηγείται μόνο το παρελθόν της· γράφει το παρόν του ιστού – ένα ερώτημα τη φορά.
