Ένας κοντός, φτωχικά ντυμένος 16χρονος ανεβοκατεβαίνει τους ορόφους των γραφείων στο 43 Exchange Place, ζητώντας δουλειά. Κανείς δεν του δίνει σημασία, μέχρι που στην Goldman Sachs του προσφέρουν μια θέση.
Θα είναι…βοηθός επιστάτη με κύρια αρμοδιότητα την καθαριότητα. Πέντε δολάρια την εβδομάδα, για να σκουπίζει πατώματα, να γυαλίζει πτυελοδοχία, να τινάζει καπέλα και παλτά, να καθαρίζει τις λάσπες από τα παπούτσια των συνεταίρων. Το όνομά του; Σίντνεϊ Γουάινμπεργκ.
Είμαστε στο έτος 1907 και κανείς δεν φαντάζεται πως ο πιτσιρικάς από το Red Hook του Μπρούκλιν – τρίτος από έντεκα παιδιά ενός φτωχού Εβραίου οινοπώλη – θα γίνει κάποτε ο «Mr. Wall Street». Ο άνθρωπος που θα κουμαντάρει 35 εταιρικά συμβούλια, θα σώσει την Goldman από τη χρεοκοπία, θα φέρει σε πέρας το μεγαλύτερο IPO της αμερικανικής ιστορίας και θα συμβουλεύει πέντε Προέδρους των ΗΠΑ.
Ο άνθρωπος που τη δίνει τη μεγάλη ευκαιρία
Ξεκινάει τη μέρα καθαρίζοντας. Αλλά το μυαλό του τρέχει. Και όταν μια μέρα ο επιστάτης του ζητά να παραδώσει έναν ιστό σημαίας στο σπίτι του Πολ Ζακς, γιου του ιδρυτή της Goldman Sachs, έρχεται η μεγάλη ευκαιρία. Ο Ζακς τον συμπαθεί αμέσως και τον καλεί να μιλήσουν. Διακρίνοντας το πάθος του για γνώση, τον πείθει να πάει σε νυχτερινό σχολείο για να πάρει το απολυτήριο του Λυκείου. Και μετά χρηματοδοτεί ο ίδιος τις σπουδές του στα χρηματοοικονομικά.
Ξέρει ότι μπορεί να εξελιχθεί. Είναι έξυπνος, εργατικός, φιλομαθής και οργανωτικός. Αλλά ούτε και ο Ζακς ίσως δεν μπορεί να φανταστεί ότι θα γίνει trader, μετά συνέταιρος και το 1930 – εν μέσω κραχ – θα πάρει τα ηνία της Goldman Sachs στα χέρια του.
Η πιο σημαντική ικανότητα
Το σημαντικότερο προσόν του ωστόσο δεν είναι οι γνώσεις που έλαβε χάρη στο Ζακς. Έχει το χάρισμα που δεν διδάσκεται: ξέρει να διαβάζει ανθρώπους. Να «μυρίζει» ποιους να εμπιστευτεί και ποιους να κρατήσει σε απόσταση.
Όταν ο Ρούζβελτ ζητά λεφτά για την εκστρατεία του, ο Γουάινμπεργκ σηκώνει το χέρι. Μαζεύει περισσότερα από κάθε άλλον και μπαίνει στο δωμάτιο με τους ισχυρούς. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον στέλνει να φτιάξει το Business Advisory Council. Ο Γουάινμπεργκ το κάνει εργαλείο προσωπικής επιρροής. Διαλέγει τους CEO που θέλει να γνωρίσει. Κρατά έξω τους ανταγωνιστές του.
Ο πόλεμος και τα Δ.Σ.
Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γίνεται το δεξί χέρι του κρατικού μηχανισμού παραγωγής. «Θέλω τους καλύτερους σας. Όχι δεύτερες κατηγορίες. Ούτε ο Θεός ούτε ο Πρόεδρος θα σας συγχωρήσουν αν στείλετε μετριότητες», λέει στα ΔΣ των μεγαλύτερων εταιρειών της χώρας.
Οι CEO υπακούν. Κι όταν τελειώσει ο πόλεμος, του επιστρέφουν τη χάρη: τον καλούν στα συμβούλιά τους. Ford, General Electric, Sears, Kraft, B.F. Goodrich – όλοι του ανοίγουν τις πόρτες.
Με τον Χένρι Φορντ τον Β’ χτίζει κάτι παραπάνω από εμπιστοσύνη. Τον βοηθά να αναδιοργανώσει τον κολοσσό και αναλαμβάνει το πιο φιλόδοξο χρηματιστηριακό σχέδιο της εποχής: την είσοδο της Ford στο χρηματιστήριο.
Το μεγάλο deal και η πολιτική
Σχεδιάζει πάνω από 50 παραλλαγές για να ικανοποιήσει την οικογένεια, το Ίδρυμα, το IRS και το NYSE. Καταφέρνει να κλείσει deal – ορόσημο: 700 εκατ. δολάρια – τη μεγαλύτερο IPO στην Ιστορία ως τότε. Ο απόλυτος θρίαμβος.
Αλλά δεν είναι μόνο αστέρας του επιχειρείν. Έχει πολιτικό ένστικτο και επιρροή. Στηρίζει Ρούζβελτ, βοηθά τον Τρούμαν, πείθει τον Αϊζενχάουερ να βάλει τα «δικά του παιδιά» στο υπουργικό συμβούλιο.
Στην Ουάσιγκτον τον λένε «The Politician». Ο JFK του ζητά να οργανώσει την Comsat. Ο Τζόνσον του δίνει το Υπουργείο Εμπορίου. Κι όταν του προτείνουν πρεσβεία στη Μόσχα, απαντά: «Και με ποιον θα μιλάω εκεί; Δεν ξέρω ρώσικα!»
Ο Γουάινεμπεργκ δεν είναι Ροκφέλερ. Δεν μετρά τον πλούτο του. «Το χρήμα; Έρχεται ασταμάτητα. Δεν σημαίνει τίποτα πια». Είναι επενδυτής, όχι τζογαδόρος. Ποτέ δεν κερδοσκοπεί – «δεν παίζω ζάρια». Αλλάζει όμως τη Wall Street με τον τρόπο του: με πυγμή, με φλέγμα, με ατάκες που σπάνε τον πάγο στα πιο δύσκολα συμβούλια.
Η κληρονομιά του
Όταν πεθαίνει σαν σήμερα, 23 Ιουλίου 1969, στα 77 του, ο κόσμος των επιχειρήσεων χάνει κάτι περισσότερο από έναν επενδυτή: χάνει έναν δίαυλο μεταξύ κρατών και εταιρειών, έναν δάσκαλο του deal-making, έναν εμβληματικό ενορχηστρωτή πίσω από τα παρασκήνια της αμερικανικής οικονομικής αυτοκρατορίας.
Και στην είσοδο του γραφείου του, μέχρι την τελευταία μέρα, κρατά ένα αντικείμενο. Το φτυαράκι με το οποίο καθάριζε καπνούς, όταν ήταν απλώς ένα αγόρι με παπούτσια γεμάτα λάσπες. Την καλύτερη υπενθύμιση του ποιος ήταν. Και από πού ξεκίνησε.
