Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ διασχίζει τα έδρανα της Βουλής των Κοινοτήτων για πρώτη φορά ως πρωθυπουργός. Το κλίμα είναι βαρύ, η ήπειρος βυθίζεται στο σκοτάδι του ναζισμού και πολλοί μέσα στο Κοινοβούλιο ψιθυρίζουν τη λέξη που ο ίδιος απεχθάνεται: «συμβιβασμός».
Κάποιοι θέλουν «ειρήνη με τον Χίτλερ», ζητούν να μην επαναληφθεί η σφαγή του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Τσόρτσιλ τους ακούει. Και τους αγνοεί.
Το ημερολόγιο γράφει 13 Μαΐου 1940 όταν στέκεται όρθιος, με το χαρτί μπροστά του και την απόφαση γραμμένη όχι απλώς στη φωνή του, αλλά στα ίδια του τα κύτταρα. «Δεν έχω τίποτα να σας προσφέρω», λέει, «παρά μόνο αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα». Η φράση δεν χαϊδεύει αυτιά, δεν υπόσχεται τίποτα. Αντίθετα, προειδοποιεί: η δοκιμασία που έρχεται είναι τρομερή. Θα χρειαστούν πολλοί μήνες σκληρής μάχης, θα χυθεί αίμα, θα περάσουν από τη φωτιά.
Η φωνή του δεν τρέμει. Όταν τον ρωτούν ποια είναι η πολιτική του, απαντά χωρίς περιστροφές: «Να κάνουμε πόλεμο. Στη στεριά, στη θάλασσα, στον αέρα, με όλες μας τις δυνάμεις και με όλη τη δύναμη που ο Θεός μπορεί να μας δώσει». Και όταν τον ρωτούν ποιος είναι ο στόχος του, απαντά με μία μόνο λέξη: «Νίκη. Νίκη με κάθε κόστος. Νίκη, παρά τον τρόμο. Νίκη, όσο μακρύς και δύσκολος κι αν είναι ο δρόμος, γιατί χωρίς νίκη δεν υπάρχει επιβίωση».
Η φλόγα έχει ανάψει
Οι βουλευτές σωπαίνουν. Κάποιοι τον κοιτούν σκεπτικοί, άλλοι ανακουφισμένοι. Το Εργατικό Κόμμα στηρίζει θερμά. Οι Συντηρητικοί είναι πιο ψυχροί—πολλοί θα προτιμούσαν να είχε μείνει ο Τσάμπερλεν. Μα ο Τσόρτσιλ δεν δείχνει να τους υπολογίζει. «Καημένοι άνθρωποι», σχολιάζει αργότερα στον στρατηγό Ίσμεϊ. «Με εμπιστεύονται… κι εγώ δεν έχω να τους προσφέρω παρά συμφορές για πολύ καιρό ακόμη».
Η φλόγα έχει ήδη ανάψει. Από αυτό το βήμα ξεκινά μια σειρά ομιλιών που σφραγίζουν την εποχή. Μιλά όταν όλα καταρρέουν. Όταν η Γαλλία δέχεται συντριπτικό πλήγμα. Όταν το Λονδίνο βομβαρδίζεται. Όταν όλοι γύρω ψάχνουν ένα ίχνος ελπίδας.
«Αν σταθούμε όρθιοι απέναντι στον Χίτλερ», λέει, «ίσως η Ευρώπη να απελευθερωθεί. Αν πέσουμε, τότε όλος ο κόσμος, ακόμη και οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα βυθιστεί στην άβυσσο μιας νέας σκοτεινής εποχής, πιο τρομερής και παρατεταμένης από ποτέ, εξαιτίας του διαστροφικού φωτός της επιστήμης». Και καταλήγει: «Ας σταθούμε στο ύψος του χρέους μας, ώστε, αν η Βρετανική Κοινοπολιτεία επιβιώσει για χίλια χρόνια, οι άνθρωποι να λένε: “Αυτή ήταν η πιο ένδοξη ώρα τους”».
Ένα έθνος έτοιμο να θυσιαστεί
Δεν ζητά απλώς εμπιστοσύνη. Ζητά πίστη στην ελπίδα, την ώρα που όλα φαντάζουν χαμένα. Και γι’ αυτό, μέσα σε ελάχιστες μέρες, μεταμορφώνεται από «ενοχλητικό πολεμοχαρή» σε ηγέτη ενός έθνους έτοιμου να θυσιαστεί. Οι λέξεις του δεν είναι φτιαγμένες για να γαληνεύουν· είναι σφυριά που καλούν τον λαό να στήσει τείχος απέναντι στην καταστροφή.
Και η Ιστορία, από αυτή την ημέρα, αρχίζει να αλλάζει ρότα.
