Οι έξι μεγάλες δυνάμεις (οι πέντε χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ συν τη Γερμανία) έφθασαν σε συμφωνία με το Ιράν για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, σε αντάλλαγμα για άρση διεθνών οικονομικών κυρώσεων.
Το κείμενο της συμφωνίας δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμη, αλλά σύμφωνα με διεθνή πρακτορεία και μέσα ενημέρωσης, περιλαμβάνει τις παρακάτω πρόνοιες:
- Περιορισμός του εμπλουτισμού ουρανίου
Κύριος στόχος είναι η εφαρμογή αυστηρών περιορισμών ώστε να διασφαλισθεί ότι το «breakout», ο χρόνος που χρειάζεται για τον εμπλουτισμό ουρανίου με σκοπό την κατασκευή ατομικού όπλου, θα είναι τουλάχιστον ένα έτος επί μία δεκαετία.
- Περιορισμός παραγωγής πλουτωνίου
Η συμφωνία προβλέπει ότι ο αντιδραστήρας βαρέος ύδατος του Αράκ θα τροποποιηθεί ώστε να μην έχει την ικανότητα παραγωγής πυρηνικού καυσίμου για στρατιωτικούς σκοπούς.
- Ενίσχυση των επιθεωρήσεων
Εφαρμογή καθεστώτος ενισχυμένων επιθεωρήσεων κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας, αλλά και μετά από αυτή για ορισμένες δραστηριότητες. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας θα μπορεί να επαληθεύει μέσω των επιθεωρήσεων τη λειτουργία των ιρανικών συσκευών φυγοκέντρησης για περίοδο 20 ετών και της παραγωγής συμπυκνωμένου ουρανίου (yellow cake) για περίοδο 25 ετών. Η Τεχεράνη δεσμεύεται να εφαρμόσει και να επικυρώσει το συμπληρωματικό πρωτόκολλο της IAEA που επιτρέπει τις εις βάθος επιθεωρήσεις.
- Άρση των κυρώσεων
Οι κυρώσεις οι οποίες έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ενωση στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών θα αρθούν με την εφαρμογή από το Ιράν της συμφωνίας μετά την περί αυτού επαλήθευση της IAEA (αρχές 2016). Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την άρση των κυρώσεων του ΟΗΕ.
- Εμπάργκο επί των όπλων – πυραυλικό πρόγραμμα
Οι κυρώσεις οι οποίες αφορούν το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων και την προμήθεια επιθετικών οπλικών συστημάτων διατηρούνται. Η απαγόρευση μεταφοράς ευαίσθητων υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο ιρανικό βαλλιστικό πρόγραμμα παραμένει σε ισχύ για οκτώ χρόνια, εκτός της περίπτωσης που το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα δώσει συγκεκριμένη άδεια.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ χαρακτήρισε τη συμφωνία ιστορική, σημειώνοντας ότι ανοίγει «ένα νέο κεφάλαιο ελπίδας».
Οι διαπραγματεύσεις των Ιρανών με Αμερικανούς, Ρώσους, Βρετανούς, Γάλλους, Κινέζους και Γερμανούς ιθύνοντες είχαν αρχίσει το 2006.
Το σχήμα «5+1» ζητούσε από το Ιράν να κάνει πίσω από συγκεκριμένες πυρηνικές δραστηριότητες ώστε να εξασφαλιστεί ότι η Ισλαμική Δημοκρατία δεν θα αποκτήσει πυρηνικό όπλο.
Το Ιράν, το οποίο επιθυμεί να αρθούν οι διεθνείς κυρώσεις εναντίον του, επέμενε πάντα ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα δεν είχε στρατιωτικούς σκοπούς.
Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επικεφαλής της διπλωματίας της Ε.Ε., Φεντερίκα Μογκερίνι, τόνισε ότι η συμφωνία αποτελεί «σημάδι ελπίδας για όλο τον πλανήτη».
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) και το Ιράν δήλωσαν από κοινού ότι υπέγραψαν «οδικό χάρτη» για την επίλυση των επίδικων ζητημάτων.
Τη σχετική δήλωση έκανε ο επικεφαλής της IAEA, Γιουκίγια Αμάνο.
Στη συμφωνία αντιτίθενται συντηρητικοί κύκλοι τόσο εντός Ιράν, όσο και εντός των ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του Ισραήλ είχε προειδοποιήσει επίσης ενάντια στην υπογραφή μιας συμφωνίας, καθώς το εβραϊκό κράτος θεωρεί ότι απειλείται στρατιωτικά από το Ιράν, οι ηγέτες του οποίου έχουν πολλάκις καλέσει σε «εξάλειψη του Ισραήλ» από τον χάρτη της Μέσης Ανατολής.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου τόνισε χαρακτηριστικά ότι, με τη συμφωνία, το Ιράν «διασφαλίζει ένα μονοπάτι για τη δημιουργία πυρηνικού όπλου», ενώ ταυτόχρονα «θα λάβει ένα “δωράκι” εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ».
