Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Έντονες πιέσεις προς το Λονδίνο, προκειμένου να αρχίσει το συντομότερο η διαδικασία εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., άσκησαν χθες οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αξιωματούχοι θεσμικών οργάνων και η Ευρωβουλή, ενώ προειδοποιούν πως δεν πρόκειται να γίνουν «εκπτώσεις» στις διαπραγματεύσεις.
Η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής, στις Βρυξέλλες, κατέδειξε σαφέστατα ότι το «διαζύγιο» μεταξύ των δύο πλευρών δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, αντίθετα θα πάρει χρόνο και θα περάσει από πολλές φάσεις, κόντρες και αντιπαραθέσεις. Κι αυτό γιατί οι Βρετανοί θέλουν να φύγουν με τις μικρότερες απώλειες, ενώ οι Ευρωπαίοι επιδιώκουν το αντίθετο, ώστε η έξοδος αυτή να θεωρηθεί ως παράδειγμα προς αποφυγήν στο μέλλον.
Είναι προφανές ότι το κλίμα στη χθεσινή συνεδρίαση δεν ήταν καλό, ωστόσο καμία πλευρά δεν επέδειξε διάθεση αντιπαράθεσης, με δεδομένη την ανησυχία που έχει προκαλέσει το Βrexit διεθνώς και κυρίως στις αγορές. Από τη συζήτηση για το Βrexit δεν προέκυψε συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων, καθώς ο κ. Κάμερον πληροφόρησε τους ομολόγους του ότι το αίτημα για ενεργοποίηση του άρθρου 50 (έναρξη επίσημης διαδικασίας εξόδου από την Ε.Ε.) θα το υποβάλει ο διάδοχός του, που θα οριστεί μέχρι τις 2 Σεπτεμβρίου. Προέκυψε, όμως, ότι:
1) Οι «27» δεν θα κάνουν καμία προκαταρκτική διαπραγμάτευση πριν από την επίσημη υποβολή αιτήματος εξόδου από το Λονδίνο, και 2) δεν πρόκειται να υπάρξει καμία ευνοϊκή μεταχείριση του Ηνωμένου Βασιλείου στον καθορισμό της σχέσης για την επόμενη μέρα. Η κατηγορηματική δέσμευση των Ευρωπαίων, ότι πρώτα πρέπει να υποβληθεί το αίτημα για αποχώρηση και μετά να αρχίσει η διαπραγμάτευση, έγινε όταν διαπίστωσαν ότι οι Βρετανοί επιδιώκουν προκαταρκτικές συζητήσεις για την επόμενη μέρα, ώστε να βάλουν τη διαπραγμάτευση που θα ακολουθήσει στο δικό τους «καλούπι». «Αυτός που εγκαταλείπει την οικογένεια δεν θα πρέπει να περιμένει ότι αυτό συνεπάγεται διατήρηση των κεκτημένων και κατάργηση των υποχρεώσεών του», ανέφερε η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, η οποία απέκλεισε οποιοδήποτε καθεστώς «αλά καρτ».
Όπως είπε, η πρόσβαση, για παράδειγμα, μιας τρίτης χώρας, όπως θα είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, στην ενιαία αγορά της Ε.Ε. συνεπάγεται την τήρηση των τριών βασικών ελευθεριών, εκ των οποίων η μία είναι η ελεύθερη διακίνηση και εγκατάσταση των πολιτών στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής επικράτειας. Το βασικό επιχείρημα των οπαδών του Βrexit ήταν η κατάργηση της ελεύθερης διακίνησης για τους υπηκόους χωρών της Ε.Ε. «Εμείς καθορίζουμε την ημερήσια διάταξη και όχι αυτός που φεύγει», επισήμανε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος απέκλεισε οποιαδήποτε μυστική διαπραγμάτευση σχετικά με το χρονοδιάγραμμα και τη διαδικασία του «διαζυγίου».
«Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για την έξοδο ακόμη και σήμερα», δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. «Σεβόμαστε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αλλά πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο η διαδικασία εξόδου και να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις», είπε ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, προσθέτοντας ότι «για τους Βρετανούς η ιστορία με την Ευρώπη τελειώνει, για τους “27” όμως συνεχίζεται».
Πίεση στο Λονδίνο άσκησε χθες και η Ευρωβουλή, υιοθετώντας ψήφισμα με το οποίο καλεί το Ην. Βασίλειο να καταθέσει επισήμως το συντομότερο την αίτηση αποχώρησής του από την Ε.E., προτού μπορέσει να γίνει οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση.
Στις 16 ή 29/9 το χρονοδιάγραμμα
Στις 16 ή στις 29 Σεπτεμβρίου σε έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στην Μπρατισλάβα της Σλοβακίας, ο νέος πρωθυπουργός του Ην. Βασιλείου αναμένεται να γνωστοποιήσει στους 27 Ευρωπαίους ηγέτες το χρονοδιάγραμμα που θα εφαρμόσει για την υλοποίηση του Βrexit. Ο νέος πρωθυπουργός που θα διαδεχθεί τον Ντέιβιντ Κάμερον θα πρέπει να συμφωνήσει με τους Ευρωπαίους για τα επόμενα βήματα, δηλαδή πότε θα υποβάλει το αίτημα για ενεργοποίηση του άρθρο 50, αλλά και το πώς βλέπει τη σχέση για την επόμενη μέρα.
Αλλαγές στην Ε.Ε.
Η σημερινή, δεύτερη μέρα της συνόδου, στην οποία δεν θα λάβει μέρος ο κ. Κάμερον, θα δώσει την ευκαιρία στους «27» να συζητήσουν για την επόμενη μέρα και τις δράσεις που θα πρέπει να αναληφθούν με στόχο την επαναπροσέγγιση των πολιτών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ προανήγγειλε μια έκτακτη σύνοδο κορυφής τον Σεπτέμβριο, η οποία θα αποφασίσει για τα θέματα που θα ανοίξουν, ενώ σύμφωνα με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ στόχος είναι οι αποφάσεις να ληφθούν τον Μάρτιο του 2017, ταυτόχρονα με την επέτειο των 60 ετών από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας.
Τη Δευτέρα στο Βερολίνο η κα Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ και ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι αναφέρθηκαν στην ανάγκη να δοθεί μια νέα ώθηση στην Ε.Ε. με την ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών στους τομείς της άμυνας, της ασφάλειας, της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας.
Σημαντικές αλλαγές θα προωθηθούν και στην Ευρωζώνη με στόχο την εμβάθυνσή της με πρωτοβουλία του γαλλογερμανικού άξονα.
Ορισμένες από αυτές είναι η πρόβλεψη θέσης μόνιμου προέδρου του Εurogroup, η ίδρυση ενός ευρωπαϊκού νομισματικού ταμείου, η δημιουργία ειδικού οργάνου βουλευτών και ευρωβουλευτών για την επιτήρηση της οικονομίας και η πρόβλεψη κοινού προϋπολογισμού.
Αλ. Τσίπρας: Απαιτείται ανάληψη έκτακτων πρωτοβουλιών
Την ελπίδα ότι το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος θα λειτουργήσει αφυπνιστικά για την Ευρώπη εξέφρασε, προσερχόμενος στη χθεσινή σύνοδο κορυφής, στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με τον οποίο βρισκόμαστε μπροστά σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι.
«Η Ευρώπη έχει φθάσει σε μία προβλέψιμη κρίση, εξαιτίας του δημοκρατικού ελλείμματος και της απουσίας κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Είναι απαραίτητο να αναλάβουμε έκτακτες πρωτοβουλίες, ούτως ώστε να αντικατασταθεί η λιτότητα με την ανάπτυξη, η διαίρεση με τη σύγκλιση, η ανεργία με αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας και οι ατέλειωτες διαπραγματεύσεις πίσω από κλειστές πόρτες με τη διαφάνεια και τη δημοκρατία» τόνισε.
Λίγο νωρίτερα, σε παρέμβασή του σε συνάντηση των σοσιαλιστών ηγετών και με αφορμή το βρετανικό δημοψήφισμα, τόνισε ότι αντιμετωπίζεται (από τους Ευρωπαίους) με εξαιρετική ευγένεια, ενώ η Ελλάδα, όπως είπε, όταν έκανε δημοψήφισμα υπέστη πολύ χειρότερη αντιμετώπιση. Ανέφερε επίσης ότι σήμερα στην Ευρώπη υπάρχει συνολικό ζήτημα εθνικής αναδίπλωσης και ευρωσκεπτικισμού. «Πρέπει να σκεφθούμε την ευρωπαϊκή ατζέντα, να γίνει ένας προοδευτικός πόλος που θα πάρει τη ηνία στην Ευρώπη» είπε. Τέλος, ζήτησε τη διαπραγμάτευση με τους Βρετανούς να την εποπτεύουν οι θεσμοί, η Κομισιόν και η Ευρωβουλή και όχι διακυβερνητικές συνεννοήσεις.
Συνάντηση με Ρέντσι
Η δυνατότητα να διαμορφωθεί ένας «νότιος άξονας», το λεγόμενο κλαμπ των χωρών της Μεσογείου, βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης που είχε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας με τον Ιταλό ομόλογό του Μ. Ρέντσι. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες τόνισαν την ανάγκη οι χώρες του Νότου να διαμορφώσουν τη δική τους αναπτυξιακή πρόταση, μια ιδέα που στηρίζουν ο Γάλλος πρόεδρος Φρ. Ολάντ και ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα.
Οι δύο άνδρες συμφώνησαν ότι στην προσπάθεια να δημιουργηθεί ένας μεσογειακός πόλος, για να υπάρξει μια νέα ισορροπία στην Ευρώπη και να δημιουργηθεί μια πιο κοινωνική Ευρώπη, μπορούν να ενταχθούν και άλλες χώρες, όπως η Ισπανία. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 9 Ιουλίου στη Βαρσοβία, πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο Παρίσι η Σύνοδος των Ευρωπαίων προοδευτικών ηγετών και αξιωματούχων, στην οποία μετέχει και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον ευχαρίστησε τον Έλληνα πρωθυπουργό, αλλά και άλλους ομολόγους του, για τη στάση που τήρησαν στο βρετανικό δημοψήφισμα.
