«Τουρκία ολόκληρη, τώρα και χωρίς Τούρκους», γράφει σε ένα σατιρικό διαφημιστικό πλακάτ στις μεσογειακές ακτές της χώρας. Δύο παιδιά τρέχουν κατά μήκος της αμμουδιάς. Και πιο κάτω η επεξήγηση: «Μην ανησυχείτε, εκατομμύρια βρίσκονται στα σπίτια τους». Οι Τούρκοι έχουν καταφύγει στην σάτιρα και την ειρωνεία για να αντιδράσουν σε μια τραγελαφική κατάσταση με μέτρα lockdown που θα ισχύσει μέχρι τις 17 Μαΐου. Οι ντόπιοι μπορούν να κυκλοφορούν στους δρόμους μόνο όταν υπάρχει μεγάλη ανάγκη, όπως για παράδειγμα αγορές στο σούπερ-μάρκετ ή επίσκεψη σε γιατρό. Εκτός από κάποιες επαγγελματικές ομάδες και οι τουρίστες. Οι τουρίστες, αντίθετα, έχουν απόλυτη ελευθερία κινήσεων.
Μόνο για τουρίστες η Κωνσταντινούπολη
Το αποτέλεσμα καταγράφεται σε σουρεαλιστικές εικόνες και καταστάσεις. Ένας Τούρκος στην παραθεριστική περιοχή Ντάτκα έλαβε τσουχτερό πρόστιμο, επειδή κολυμπούσε. Αντίθετα, Ουκρανοί κολυμβητές συνέχισαν ανενόχλητοι. Η διακριτική μεταχείριση, όπως και η απαγόρευση πώλησης αλκοολούχων κατά της διάρκεια του lockdown, έχουν προκαλέσει την οργή του τουρκικού πληθυσμού. Οι εξαιρέσεις αυτές, ωστόσο, για τους τουρίστες φέρνουν και κάποια πλεονεκτήματα: Στην παλιά πόλη της Κωνσταντινούπολης έχουν την περιοχή ανάμεσα στην Αγία Σοφία και το Μπλε Τζαμί στην αποκλειστική διάθεσή τους. Υπάρχει μάλιστα αστυνομία που ελέγχει την είσοδο. Επικρατεί ασυνήθιστη ησυχία, οι επισκέπτες ακούν τα πουλιά να τιτιβίζουν και όχι τις φωνές των μικροπωλητών να καλούν για πελάτες ή τους θορύβους από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων. Όλα αυτά με φόντο την άνοιξη. «Αισθάνομαι σαν να είμαι κάποιος σπουδαίος που επισκέπτεται την Κωνσταντινούπολη» λέει ο 34χρονος Ολλανδός Αρίφ γελώντας. Αγόρασε το εισιτήριό του από καιρό και ήθελε να το επιστρέψει λόγω των μέτρων εγκλεισμού, όπως διηγείται, αλλά τώρα είναι ευχαριστημένος που κατάφερε να έρθει.
Ο Άρτεμ 28 χρονών από την Ουκρανία, είναι κατενθουσιασμένος. «Είναι καταπληκτικά», λέει. «Είμαι με τη φίλη μου Κάριν για πρώτη φορά στην Τουρκία και χαιρόμαστε που αποφασίσαμε να έρθουμε αυτήν την περίοδο του lockdown επειδή είναι πιο ήσυχα. Αντιλαμβανόμαστε ωστόσο ότι αυτό δεν γίνεται εύκολα αποδεκτό από τους Τούρκους».
Πίσω από τα διαφιλονικούμενα μέτρα βρίσκεται η προσπάθεια της κυβέρνησης Ερντογάν να θέσει υπό έλεγχο τον μεγάλο αριθμό κρουσμάτων και να προστατεύσει την χειμαζόμενη οικονομία. Μέσα Απριλίου ο ημερήσιος αριθμός ήταν πάνω από 60.000 λοιμώξεις σε μια χώρα με τον ίδιο αριθμό κατοίκων όπως στη Γερμανία. Ορισμένοι επέκριναν τον Τούρκο πρόεδρο ότι αυτός ευθύνεται για την κατάσταση, επειδή μεταξύ άλλων το προηγούμενο διάστημα έγιναν κομματικά συνέδρια σε υπερπλήρεις αίθουσες.
«Σαν πρόσφυγες στην ίδια μας τη χώρα»
Στο μεταξύ ο αριθμός των κρουσμάτων έχει πέσει και βρίσκεται στις 20.000 σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Ο Ερντογάν θέλει βέβαια να πέσουν κάτω από τις 5.000 ημερησίως. Και είναι κατανοητό γιατί ο τουρισμός μειώθηκε πέρυσι κατά 70%. Ο πληθωρισμός γύρω στο 17% πιέζει προς τα πάνω τις τιμές τροφίμων και πλέον οι περισσότεροι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν βασικές ανάγκες. Την περασμένη εβδομάδα κατά την επίσκεψή του στο Βερολίνο ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου υποσχέθηκε ότι μέχρι τέλος Μαΐου θα εμβολιαστούν όσοι απασχολούνται στον τουριστικό τομέα προκαλώντας αγανάκτηση στην Τουρκία, επειδή, αν και ξεκίνησε γρήγορα η εμβολιαστική καμπάνια, κάνει κοιλιά. «Αισθανόμαστε σαν πρόσφυγες στην ίδια μας τη χώρα» λέει ο 22χρονος Ντουρουκάν, που πουλάει στη γέφυρα του Γαλατά εισιτήρια για ξεναγήσεις σε αξιοθέατα της Πόλης. Πολλοί αισθάνονται ότι ως πολίτες αυτής της χώρας δεν λαμβάνονται στα σοβαρά. Κυρίως η ιδιαίτερη μεταχείριση των τουριστών είναι κάτι που εξοργίζει ορισμένους. «Εάν δεν υπήρχε αυτή η ειδική ρύθμιση, θα ήμουν άνεργος, αλλά για την υγεία μας δεν είναι καθόλου καλό» λέει ο Ντουρουκάν. «Για 15 χώρες καταργήθηκε η υποχρέωση για αρνητικό τεστ PCR κατά την είσοδο στη χώρα. Αλλά το λοκντάουν είναι ούτως ή άλλως άδικο. Υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις. Εάν γνωρίζει κανείς ανθρώπους στις υπηρεσίες, μπορεί πολύ εύκολα να πάρει ειδική άδεια και να κινείται ελεύθερα».
Στο σταθμό φέριμποτ στο Καρακόι κάποιος σερβιτόρος ρίχνει ψάρια στα κάρβουνα, αν και υπάρχει ερημιά στη γύρω περιοχή. Γερμανοί τουρίστες είναι σπάνιοι, αλλά υπάρχουν Ιρανοί και Ουκρανοί, όπως λέει. Πάντως γενικά δεν υπάρχει κίνηση. Η άποψή του για το lockdown είναι διαφορετική. Στηρίζει τις εξαιρέσεις που ισχύουν για τους τουρίστες και δεν τον ενοχλούν τα μέτρα εγκλεισμού. Για τον Ερντογάν δεν θέλει να πει κακή λέξη. «Ο Θεός να τον έχει καλά, η βοήθεια που μας δίνει δεν είναι πλούσια, αλλά το κράτος δείχνει ενδιαφέρον». Κατά την άποψή του το ρήγμα από τα μέτρα lockdown δεν χωρίζει τους τουρίστες από τους ντόπιους, αλλά εκείνους που έχουν χρήματα και επαφές, από εκείνους που είναι φτωχοί.
