Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Σε θρίλερ εξελίσσονται οι συζητήσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών για τον διάδοχο του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν, δεδομένου ότι καταγράφονται σημαντικές διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών για το προφίλ του νέου προέδρου, ενώ διαιρεμένη εμφανίζεται και η Ευρωβουλή, αφού οι Φιλελεύθεροι παίρνουν αποστάσεις από τις άλλες μεγάλες πολιτικές ομάδες.
Χθες στις Βρυξέλλες φάνηκε καθαρά ότι το μέχρι τώρα φαβορί, ο Γερμανός Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος προέρχεται από τη μεγαλύτερη πολιτική οικογένεια της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), δεν είναι αποδεκτός από πολλούς Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι του προσάπτουν έλλειψη εμπειρίας για την ανάληψη του κορυφαίου αυτού πόστου.
Με βάση τη διαδικασία που ακολουθήθηκε το 2014, η πρώτη πολιτική «οικογένεια» στις ευρωεκλογές πρότεινε τον υποψήφιό της για την προεδρία της Επιτροπής. Νικητής των εκλογών ήταν το ΕΛΚ και υποψήφιος ο κ. Γιούνκερ που έγινε και πρόεδρος. Στις εκλογές της Κυριακής επικράτησε το ΕΛΚ και λογικά θα πρέπει ο υποψήφιός του κ. Βέμπερ να προταθεί για νέος πρόεδρος, ωστόσο ο Γερμανός χριστιανοκοινωνιστής ευρωβουλευτής είχε αμφισβητηθεί πριν ακόμη από τις ευρωεκλογές.
Αμφισβητεί ο Μακρόν
Η δημόσια αμφισβήτηση ξεκίνησε από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ηγείται της ομάδας των χωρών που δεν θέλουν τον Γερμανό ευρωβουλευτή στην προεδρία της Κομισιόν. Μάλιστα, χθες πριν από τη σύνοδο ο κ. Μακρόν είχε συνάντηση-γεύμα με τους πρωθυπουργούς της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ, της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, του Βελγίου Σαρλ Μισέλ και της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε. Και οι πέντε αυτοί ηγέτες είναι αντίθετοι στην υποψηφιότητα Βέμπερ.
Σύμφωνα με τον κ. Μακρόν, το μήνυμα που έλαβαν οι κυβερνήσεις από τις ευρωεκλογές της Κυριακής από τους πολίτες είναι να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως η κλιματική αλλαγή, η ασφάλεια, μέσω του ελέγχου της μετανάστευσης και της αναθεώρησής της συμφωνίας του Σέγκεν, η εμβάθυνση της Ευρωζώνης και η κοινωνική δικαιοσύνη. Όλα τα παραπάνω, όπως είπε, χρειάζονται έναν πρόεδρο της Επιτροπής με πολύ μεγάλη εμπειρία στη χώρα του και στην Ευρώπη. Μάλιστα, πήγε και παραπέρα, λέγοντας ότι υπάρχουν ικανοί υποψήφιοι όπως ο Ολλανδός αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς (σοσιαλιστής), η Δανέζα επίτροπος Μαργκρέιτε Βεστέιγερ (φιλελεύθερη) και ο Γάλλος επικεφαλής διαπραγματευτής της Ε.Ε. για το Brexit Μισέλ Μπαρνιέ, αποφεύγοντας επιμελώς να αναφερθεί στον κ. Βέμπερ που είναι και ο νικητής των ευρωεκλογών.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ηγέτες τεσσάρων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία) αντιτίθενται επίσης στην υποψηφιότητα Βέμπερ και ετοιμάζονται να προτείνουν δικό τους υποψήφιο, τον νυν αντιπρόεδρο της Κομισιόν Μάρος Σέφτσοβιτς (σοσιαλιστής).
Εννέα υπέρ του Βέμπερ
Συνεπώς, τον κ. Βέμπερ υποστηρίζουν προς το παρόν εννέα Ευρωπαίοι ηγέτες, προερχόμενοι από το ΕΛΚ, ενώ θα μπορούσαν να τον στηρίξουν και κάποιοι άλλοι, που προς το παρόν δεν εκδηλώνονται δημόσια. Με τη σημερινή ισορροπία δυνάμεων είναι προς το παρόν πολύ δύσκολο να γίνει αποδεκτή η υποψηφιότητα Βέμπερ, ενώ ερώτημα παραμένει αν η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ θα δώσει «μάχη» για τη στήριξη του συμπατριώτη της υποψηφίου.
Επιπλέον, μετά την ήττα στις ευρωεκλογές της Κυριακής η κ. Μέρκελ πολιτικά είναι αποδυναμωμένη ακόμη περισσότερο, εντός και εκτός συνόρων.
Πάντως, δεν αποκλείεται στο πλαίσιο ενός συμβιβασμού να προτείνει το ΕΛΚ έναν άλλο υποψήφιο, που θα μπορούσε να γίνει δεκτός, αν όχι από όλες, τουλάχιστον από τη συντριπτική πλειονότητα των χωρών. Στην περίπτωση αυτή κερδίζει πόντους ο Μισέλ Μπαρνιέ.
Διχασμένη η Ευρωβουλή
Από εκεί και πέρα, η Ευρωβουλή έχει λόγο στη διαδικασία, δεδομένου ότι ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν δεν μπορεί να αναλάβει τα καθήκοντά του εάν δεν έχει υπερψηφιστεί από τους ευρωβουλευτές. Ωστόσο, χθες η Ευρωβουλή δεν εμφανίστηκε ενωμένη προς τα έξω, δεδομένου ότι από τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις διαχώρισαν τη θέση τους οι Φιλελεύθεροι, που είναι η τρίτη πολιτική «οικογένεια» στην Ευρώπη σε αριθμό ευρωβουλευτών. Στην κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν οι πολιτικές ομάδες εκτός των Φιλελευθέρων τονίζουν ότι η εκλογή του προέδρου πρέπει να γίνει με βάση τη διαδικασία του 2014, δηλαδή η Ευρωβουλή να εισηγηθεί στους Ευρωπαίους ηγέτες τον υποψήφιό της, χωρίς να κάνει όμως καμία ονομαστική αναφορά στον κ. Βέμπερ.
Αναφορικά με την ελληνική θέση, ο πρωθυπουργός υποστηρίζει εδώ και καιρό ανοικτά την υποψηφιότητα του Φρανς Τίμερμανς, ενώ έχει τοποθετηθεί δημοσίως -το έκανε και χθες- κατά του Μάνφρεντ Βέμπερ.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης, που χθες συμμετείχε στη σύνοδο των αρχηγών του ΕΛΚ στις Βρυξέλλες, έχει ταχθεί υπέρ του Γερμανού υποψηφίου. Άλλωστε, ο κ. Βέμπερ ξεκίνησε από την Αθήνα την προεκλογική του εκστρατεία ως υποψήφιος του ΕΛΚ στις ευρωεκλογές.
Καυστικός ο Μπάνον
Το σχέδιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης «πέθανε» την 26η Μαΐου με την ήττα του φιλοευρωπαϊκού ψηφοδελτίου του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν από εκείνο του ακροδεξιού κόμματος Εθνικός Συναγερμός (RN), υποστηρίζει ο Στιβ Μπάνον, πρώην σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ο γκουρού της «μαύρης διεθνούς», σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, από το ξενοδοχείο Bristol στο Παρίσι, σημείωσε ότι «το κίνημα της ολοκλήρωσης, αυτό που η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πάντα, πέθανε», ενώ χαρακτήρισε «ιστορικές» τις ευρωεκλογές. «Αυτό που με συγκλόνισε είναι ότι ο Μακρόν δεν διεύρυνε τη βάση του εκτός της αστικής ελίτ των μητροπόλεων, του γαλλικού τμήματος του κόμματος του Νταβός» σχολίασε ο Μπάνον.
Ισορροπία στη συνολική συμφωνία για όλες τις θέσεις
Αυτή τη στιγμή είναι εξαιρετικά δύσκολη οποιαδήποτε πρόβλεψη για το πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον κ. Γιούνκερ, οι διαβουλεύσεις θα συνεχιστούν, ενώ το επόμενο ραντεβού είναι στο επόμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο στις 20-21 Ιουνίου, στις Βρυξέλλες. Εάν δεν ληφθεί απόφαση σε αυτή τη συνάντηση, τότε θα πρέπει να γίνει μια έκτακτη σύνοδος πριν από τις 15 Ιουλίου, που θα κληθεί να εγκρίνει ή να απορρίψει τον νέο πρόεδρο η ολομέλεια της Ευρωβουλής. Παρά το γεγονός ότι η επόμενη Επιτροπή θα αναλάβει την 1η Νοεμβρίου, ο νέος πρόεδρος πρέπει να εκλεγεί στα μέσα του καλοκαιριού για να προετοιμάσει τη νέα Κομισιόν.
Εκτός του προέδρου της Κομισιόν, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να επιλέξουν τις επόμενες εβδομάδες ή το αργότερο στις αρχές του φθινοπώρου τους νέους προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (θα διαδεχθεί τον Ντόναλντ Τουσκ την 1η Δεκεμβρίου) και της ΕΚΤ (θα διαδεχθεί το Μάριο Ντράγκι την 1η Νοεμβρίου). Τέλος, θα πρέπει να οριστεί και διάδοχος της ύπατης εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική, Ασφάλεια και Άμυνα, Φεντερίκα Μογκερίνι.
Συνεπώς, η συνολική συμφωνία θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν την πολιτική και γεωγραφική προέλευση των υποψηφίων, ώστε να υπάρχει ισορροπία στην εκπροσώπηση. Για τον λόγο αυτό θεωρείται βέβαιο ότι έστω κι αν ανακοινωθούν σε διαφορετικούς χρόνους οι υποψήφιοι, οι διαπραγματεύσεις θα έχουν τη μορφή «πακέτου».
