Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το σχέδιο νόμου με τίτλο «Ενεργειακές Κοινότητες και άλλες διατάξεις», με σκοπό μια νέα και ολοκληρωμένη θεσμική παρέμβαση στην κατεύθυνση της προώθησης της κοινωνικής οικονομίας στον ενεργειακό τομέα, την προαγωγή της ενεργειακής αειφορείας και της καινοτομίας.
Αντικείμενο δραστηριότητας των ενεργειακών συνεταιρισμών αποτελεί η παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Το σχέδιο νόμου καθορίζεται το θεσμικό πλαίσιο σύστασης και λειτουργίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων στην Ελλάδα.
Η διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Τρίτη 20 Ιουνίου και ώρα 14.00.
Όπως αναφέρουν κύκλοι του Υπουργείου το σχέδιο νόμου δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα στους πολίτες, τους δήμους, τις Περιφέρειες και μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις να εμπλακούν στον ενεργειακό σχεδιασμό, μέσω της ενεργής συμμετοχής τους σε ενεργειακά εγχειρήματα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη λειτουργία των συνεταιρισμών σε συνθήκες απόλυτης διαφάνειας.
Οι πολίτες και οι τοπικοί φορείς μπορούν να αποκτήσουν μέσα από τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου διττό ρόλο, ως καταναλωτές και ως παραγωγοί ενέργειας.
Αντικείμενο δραστηριότητας
Το αντικείμενο δραστηριότητας των συναιτερισμών συνδέεται με τον κεντρικό σκοπό του νομοσχεδίου, που είναι η προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα. Οι συνεταιρισμοί δραστηριοποιούνται στους τομείς παραγωγής, αποθήκευσης, ιδιοκατανάλωσης, διανομής και προμήθειας ενέργειας, καθώς και στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας στην τελική χρήση σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Ακόμη δίνεται η δυνατότητα ένταξης των Ε.Κοιν. στον ενεργειακό συμψηφισμό και τον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό.
Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν στις Ενεργειακές Κοινότητες
Το στοιχείο της τοπικότητας είναι κεντρικό στο σχεδιασμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων, καθώς βασική επιδίωξη του νομοσχεδίου είναι η παραγωγή προστιθέμενης αξίας από τις τοπικές κοινωνίες για τις ίδιες τις τοπικές κοινωνίες. Κεντρικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η ενδυνάμωση του ρόλου των τοπικών φορέων στον ενεργειακό σχεδιασμό, ώστε να συμπεριλάβει τη δική τους «φωνή». Σε αυτό το πλαίσιο, στις Ε.Κοιν. μπορούν να συμμετάσχουν φυσικά πρόσωπα, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού και διάφορα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ή Δημοσίου Δικαίου, με προϋπόθεση να σχετίζονται με τον τόπο δραστηριοποίησης της Ε.Κοιν., κατά τουλάχιστον 75%. Τα φυσικά πρόσωπα – μέλη πρέπει να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της περιφερειακής ενότητας αυτής. Τα νομικά πρόσωπα-μέλη πρέπει να έχουν την έδρα τους εντός της περιφερειακής ενότητας της έδρας της Ε.Κοιν.
Χαρακτήρας των συνεταιρισμών
Οι Ε.Κοιν. είναι αστικοί συνεταιρισμοί και έχουν κατά βάση μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, έχοντας ως βασική τους αρχή τη διάχυση του οφέλους στα μέλη της Ε.Κοιν. καθώς και της τοπικής κοινωνίας. Μπορούν κατ’ εξαίρεση να έχουν και κερδοσκοπικό χαρακτήρα μόνο υπό την προϋπόθεση ότι τα μέλη της Ε.Κοιν. ξεπερνούν τα 15 σε αριθμό και η πλειοψηφία των μελών αυτών είναι φυσικά πρόσωπα (50% συν ένα). Ο χαρακτήρας των Ε.Κοιν. παραμένει αμετάβλητος καθ’ όλη τη διάρκεια τους.
Λήψη αποφάσεων
Η διασφάλιση της ισότητας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων είναι καίριας σημασίας, ώστε όλοι να έχουν ίσο δικαίωμα στη λήψη αποφάσεων μέσα στις Ενεργειακές Κοινότητες. Γι αυτό το λόγο προβλέπεται σε κάθε μέλος να αντιστοιχεί μία ψήφος ανεξαρτήτως του συνεταιριστικού μεριδίου που αυτό κατέχει.
Συνεταιριστικές Μερίδες
Πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας, τα μέλη μπορούν να αποκτήσουν μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20% για όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα και το 40% για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Διάθεση Κερδών
Καθώς ο χαρακτήρας των Ε.Κοιν. είναι κατά βάση μη κερδοσκοπικός, το υπόλοιπο των καθαρών κερδών, μετά την αφαίρεση των αποθεματικών, δεν διανέμεται στα μέλη, αλλά, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, διατίθεται για την εξυπηρέτηση των σκοπών που περιγράφονται στο αντικείμενο δραστηριότητάς τους. Στην περίπτωση Ε.Κοιν. κερδοσκοπικού χαρακτήρα, η διάθεση των κερδών γίνεται μετά από την παρακράτηση τουλάχιστον του 10% για σχηματισμό τακτικού αποθεματικού, εκτός εάν το αποθεματικό έχει εξισωθεί με την συνολική αξία του συνεταιριστικού κεφαλαίου.
Κίνητρα και μέτρα στήριξης
Τα κίνητρα για την στήριξη των Ε.Κοιν. είναι φορολογικού, οικονομικού και αδειοδοτικού χαρακτήρα. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται:
- Σταθερός φορολογικός συντελεστής, ο οποίος ορίζεται με βάση την ισχύουσα φορολογία κατά τη χρονική περίοδο ίδρυσης των Ε.Κοιν., που ισχύει για πέντε έτη.
- Η ένταξή τους στον Αναπτυξιακό νόμο (ν.4399/2016) όπως ισχύει για τις υπόλοιπες Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, καθώς και σε διάφορα προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς ή Ευρωπαϊκούς πόρους που σχετίζονται με το αντικείμενό τους.
- Προτεραιότητα των Ε.Κοιν. από τη ΡΑΕ σχετικά με τη χορήγηση άδειας παραγωγής για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης)
- Η δυνατότητα εξαίρεσης τους από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες ή η συμμετοχή τους με προνομιακούς όρους, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Η απαλλαγή των Ε.Κοιν. από την καταβολή ετήσιου Τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής για ηλεκτροπαραγωγή από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.
- Μείωση του ύψους της εγγυητικής επιστολής κατά 50%.
