Μείωση των μεταναστευτικών ροών καταγράφεται, καθώς, σύμφωνα με κυβερνητική ενημέρωση, οι ροές – στα νησιά και στον Έβρο – ακολουθούν μια συνεχή πτωτική πορεία. Συγκεκριμένα, σημειώθηκε μείωση τον Απρίλιο του 2020, σε σχέση με τον Απρίλιο του 2019 της τάξεως του 97,26%, ενώ το Μάιο έχουν μειωθεί, σε σχέση με το 2019, κατά 91% οι αφίξεις. Αναλυτικά, τον Απρίλιο του 2019 κατέφθασαν στη χώρα μας 2.773 πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ το 2020 μόλις 76. Αντίστοιχα, τον Μάιο του 2019 αφίχθησαν 3.141 άτομα, ενώ τον Μάιο του 2020 έχουν καταφθάσει συνολικά 204.
Όσον αφορά στον περιορισμό των επιπτώσεων της μεταναστευτικής κρίσης:
– H εμπέδωση του αισθήματος ασφαλείας, τόσο στους διαμένοντες, όσο και στις όμορες περιοχές, προϋποθέτει τη δημιουργία των κλειστών ελεγχόμενων δομών. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στα τρία εκ των πέντε νησιών του Αν. Αιγαίου (Σάμος, Κως, Λέρος). Παράλληλα, συνεχίζεται η διαδικασία διαβούλευσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε Χίο και Λέσβο.
– Συνεχίζεται η οικονομική ενίσχυση των Δήμων, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων βρίσκονται δομές φιλοξενίας. Διετέθησαν ανταποδοτικά τέλη ύψους 2.778.202 ευρώ συνολικά στους Δήμους για το α’ τρίμηνο του 2020, ενώ είχαν ήδη χορηγηθεί 9.491.400 ευρώ για το 2019 στους Δήμους. Συνολικά, οι δικαιούχοι Δήμοι έλαβαν 12.269.602 ευρώ.
– Συστάθηκε «Ταμείο Αλληλεγγύης» στο οποίο έχουν διατεθεί 25 εκατ. ευρώ για χρηματοδότηση έργων σε Δήμους.
– Τερματίζεται, εντός του έτους, η λειτουργία 60 δομών που στεγάζονται σε ξενοδοχειακές μονάδες από τις 93 δομές, στις οποίες φιλοξενούντο το 8% περίπου του μεταναστευτικού πληθυσμού.
Στο μέτωπο της αποσυμφόρησης των νησιών, σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα, οι διαμένοντες στα ΚΥΤ νήσων έχουν μειωθεί κατά 15% μέχρι σήμερα από την αρχή του έτους. Συνολικά 13.000 άτομα έχουν μεταφερθεί από 1η Ιανουαρίου του 2020 από τα νησιά προς την ενδοχώρα. Έχουν απορροφηθεί οι αυξημένες ροές του πρώτου διμήνου. Σήμερα στα 5 νησιά βρίσκονται 36.276 από 42.000 που ήταν αρχές Ιανουαρίου.
Ταυτόχρονα, καταγράφονται:
- Επιτάχυνση διαδικασιών ασύλου: Σημαντική αύξηση του ρυθμού έκδοσης αποφάσεων από περίπου 4.000 κατά μέσο όρο το μήνα το 2019, σε 7.000 τον Μάρτιο, 16.000 τον Απρίλιο, και κινούμαστε σε αντίστοιχο ρυθμό τώρα και το Μάιο του 2020. Αποτέλεσμα η μείωση του χρονικού διαστήματος έκδοσης απόφασης α’ βαθμού από 185 μέρες σε 25 ημέρες. Έχουμε ήδη εκδώσει από την 1η Ιανουαρίου 11.000 αρνητικές αποφάσεις ασύλου, ώστε να επιταχυνθούν και οι διαδικασίες επιστροφών/απελάσεων. Συνολικά, από την 01/01/20, πραγματοποιήθηκαν 139 απελάσεις και 861 εθελούσιες -μέσω ΔΟΜ- επιστροφές. Έχει προγραμματιστεί, εντός της επόμενης εβδομάδας, η πρώτη πιλοτική -μετά κορονοϊού- επιστροφή 40 ατόμων.
- Νέες θέσεις φιλοξενίας: Υπαρκτό πρόβλημα αποτελεί ο υπερκορεσμός των νησιωτικών δομών φιλοξενίας. Δημιουργούνται 11.237 νέες θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα σε υπάρχουσες δομές, χωρίς να κατασκευαστούν νέες. Συνολικά, από την 01-06-2020, αναμένεται ότι θα αποχωρήσουν σταδιακά από το πρόγραμμα “ESTIA” 11.237 άτομα. Ο νόμος έχει ψηφιστεί από τον Νοέμβριο του 2019 με αρχικό χρόνο εφαρμογής τον Μάρτιο. Παρατάθηκε μέχρι 31 Μαΐου λόγω Covid-19, άρα υπήρξε επαρκής χρόνος προετοιμασίας.
Οι 11.237 αποχωρούντες είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες. Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, δικαιούνται προστασίας στην Ελλάδα με βάση το Διεθνές Δίκαιο, έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αυτό συνεπάγεται την απρόσκοπτη πρόσβαση τους στις υπηρεσίες του κοινωνικού κράτους. Ειδικότερα:
- Η κοινωνική ένταξή τους επιτυγχάνεται μέσα από το πρόγραμμα «Helios», το οποίο επικεντρώνεται στην στήριξη στην στέγαση, την απασχόληση και την ενσωμάτωση δικαιούχων διεθνούς προστασίας ( πρόσφυγες) και χρηματοδοτείται από τους πόρους που έχουν διατεθεί στη χώρα μας από τη Γενική Διεύθυνση Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων (Directorate General Migration and Home Affairs of the European Commission-DG HOME). Η συνολική χρηματοδότηση του προγράμματος από 01/06/19 έως 30/11/20, ανέρχεται σε 47.168.302,92 ευρώ.
- Εγγραφή σε κοινωνικές υπηρεσίες (μητρώα ΟΑΕΔ, λήψη Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης-ΑΜΚΑ και Αριθμού Φορολογικού Μητρώου-ΑΦΜ).
- Πρόσβαση στην αγορά εργασίας (μετά το πέρας 6 μηνών από τη λήψη δελτίου αιτούντος διεθνούς προστασίας και σε περίπτωση που δεν έχει εξεταστεί το αίτημά του, προβλέπεται η πρόσβαση του αιτούντος ασύλου σε μορφές εξαρτημένης εργασίας, ήτοι πολύ πριν τη λήψη απόφασης ασύλου για όσους είναι ήδη στη χώρα πριν από το 2020).
- Σχεδιασμό νέων ή προσαρμογή υπαρχόντων προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης του ΟΑΕΔ, ώστε να διευκολύνεται η πρόσβαση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας σε αυτά.
- Εξασφάλιση πρόσβασης αναγνωρισμένων προσφύγων σε κοινωνικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα κ.ά.).
