Την ώρα που γερμανικές πόλεις προχωρούν σε πρώτες απαγορεύσεις κυκλοφορίας ντιζελοκίνητων, η ισπανική πόλη Ποντεβέντρα μετρά 20 χρόνια χωρίς αυτοκίνητα στο κέντρο. Για πόλη-πρότυπο μιλά η δήμαρχος Παρισιού Ινταλγκό.
Είναι ουτοπική η πρόταση για μια πόλη χωρίς αυτοκίνητα; Μια ματιά στην Ισπανία δείχνει ότι αυτό το φιλόδοξο, αλλά και αμφιλεγόμενο όραμα είναι εφικτό. Στην επαρχιακή πρωτεύουσα Ποντεβέντρα με 83.000 κατοίκους στην ακτή του Ατλαντικού στα βορειοδυτικά της χώρας οι κάτοικοι ζουν εδώ και 20 χρόνια χωρίς αυτοκίνητα στο κέντρο.
Ο πληθυσμός κάνει λόγο για παράδεισο. Επισκέπτες όπως ο δημοσιογράφος της βρετανικής εφημερίδας Guardian Στέφεν Μπέργκεν διαπιστώνουν ότι οι κάτοικοι δεν χρειάζεται να φωνάζουν για να συνεννοηθούν και ότι στους κεντρικούς δρόμους ακούγεται το κελάηδισμα πουλιών. Ο δήμαρχος της ισπανικής πόλης Φερνάντεθ Λόρες λέει με περηφάνια ότι «εδώ ο πεζός είναι βασιλιάς». Είναι μάλιστα πεπεισμένος ότι το μοντέλο της Ποντεβέντρα θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε μεγαλύτερες πόλεις.
Πώς όμως λειτουργεί η ζωή στην Ποντεβέντρα; Στο κέντρο της πόλης κυκλοφορούν ελάχιστα μηχανοκίνητα οχήματα, τα οποία ανήκουν είτε σε κατοίκους τους κέντρου, είτε διασφαλίζουν τον ανεφοδιασμό, είτε ανήκουν στις αστικές συγκοινωνίες. Στους κεντρικούς δρόμους το ανώτατο όριο ταχύτητας είναι τα 30 χλμ/ώρα. Στην ουσία δεν υπάρχουν δρόμοι με διαγράμμιση και φωτεινούς σηματοδότες. Οι πεζοί στο ιστορικό κέντρο με κτήρια από την αναγέννηση και το μπαρόκ έχουν πάντα προτεραιότητα.
Η ζωή στην πόλη είναι εφικτή χωρίς αυτοκίνητο και επειδή ο δήμος προσφέρει στους άξονες που οδηγούν στο κέντρο 15.000 θέσεις στάθμευσης, από τις οποίες τουλάχιστον οι μισές είναι δωρεάν. Επιπλέον στο ίδιο το κέντρο υπάρχουν 1.000 θέσεις, στις οποίες το πάρκινγκ είναι δωρεάν τα πρώτα 15 λεπτά.
Ακόμα και οι καταστηματάρχες που αρχικά διαμαρτύρονταν για τα σχέδια του δημάρχου να διώξει τα αυτοκίνητα από το κέντρο επειδή φοβούνταν μείωση του τζίρου είναι σήμερα περισσότερο από ικανοποιημένοι. Ένας από αυτούς ο Μιγέλ Λάγκο παραδέχεται ότι στην αρχή ήταν επιφυλακτικός. Σήμερα όμως λέει ότι το σημαντικότερο είναι να περνά πολύς κόσμος με τα πόδια από τη βιτρίνα του καταστήματός του. Ας σημειωθεί ότι σε ελάχιστες ισπανικές πόλεις κατασκευάστηκαν στις παρυφές της πόλης τόσο λίγα μεγάλα εμπορικά κέντρα όσο στην Ποντεβέντρα.
Πολλοί δήμαρχοι άλλων πόλεων ισχυρίζονται ότι σε μια πόλη 83.000 κατοίκων όπως η Ποντεβέντρα δεν είναι και μεγάλη τέχνη να απαγορεύσεις την κυκλοφορία των οχημάτων. Δεν αποκλείεται μάλιστα να θεωρούν ότι η εφαρμογή του μοντέλου αυτού δεν είναι εφικτή σε μεγάλες πόλεις. Η δήμαρχος του Παρισιού Αν Ινταλγκό έχει ωστόσο διαφορετική γνώμη. Στο Forum Smart City στην γαλλική πρωτεύουσα ενθουσιάστηκε από τις εμπειρίες του δημάρχου Φερνάντεθ Λόρες και χαρακτήρισε την Ποντεβέντρα «πόλη πρότυπο». Η Αν Ινταλγκό, η οποία προτίθεται μέχρι το 2030 να απαγορεύσει την κυκλοφορία μηχανοκίνητων στο ιστορικό κέντρο του Παρισιού, υποσχέθηκε να επισκεφθεί το συντομότερο την πόλη της Γαλικίας για να σχηματίσει επί τόπου άποψη για όσα εφαρμόζονται εκεί με επιτυχία.
