Skip to main content

Ανησυχία και αναμονή για τη διχασμένη Τουρκία

Από την έντυπη έκδοση 

Ανησυχία στη διεθνή κοινότητα και στάση αναμονής στην Αθήνα χαρακτηρίζει την επόμενη μέρα της οριακής νίκης του Ερντογάν στο Συνταγματικό Δημοψήφισμα που του επιτρέπει να αποκτήσει υπερεξουσίες στο εσωτερικό μιας διχασμένης Τουρκίας όπου πληθαίνουν, μάλιστα, και οι καταγγελίες περί εκλογικής νοθείας. Για επίθεση «σταυροφόρων» μιλάει ο Ερντογάν.

Το «ναι» των Τούρκων στη διεύρυνση των εξουσιών του Ερντογάν με το οριακό 51,4% προκαλεί έντονες ανησυχίες στη διεθνή κοινότητα εξαιτίας της διακηρυγμένης πρόθεσης του Τούρκου προέδρου να αναδειχθεί σε απόλυτο κυρίαρχο της πολιτικής ζωής της χώρας του, επαναφέροντας μάλιστα τη θανατική ποινή. Ταυτόχρονα, οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης, αλλά και των διεθνών παρατηρητών περί εκλογικών παρατυπιών σε μια διχασμένη χώρα προοιωνίζονται περαιτέρω όξυνση των παθών, αλλά και σκλήρυνση της στάσης του Ερντογάν.

H τουρκική αντιπολίτευση ζήτησε ακύρωση του δημοψηφίσματος λόγω παραβίασης της μυστικότητας της ψήφου, με τον αναπληρωτή πρόεδρο του κυριότερου κόμματος της αντιπολίτευσης, του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) Μπουλέντ Τεζτσάν να διαμηνύει ότι θα προσφύγει, αν χρειαστεί, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Τις καταγγελίες περί εκλογικών παρατυπιών επιβεβαίωσε, όμως, και αντιπροσωπεία της αποστολής παρατηρητών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία χαρακτήρισε ανεπαρκές το νομικό πλαίσιο που εφαρμόστηκε, καθώς και τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής στην καταμέτρηση των ψηφοδελτίων.

Ο Ερντογάν αντέδρασε, άμεσα, στις καταγγελίες για νοθεία, περιγράφοντας ουσιαστικά ως θρησκευτικούς «εχθρούς» όσους αντιδρούν στην παρανομία. «Η νοοτροπία των σταυροφόρων της Δύσης και εκείνοι που τους υπηρετούν εδώ στην πατρίδα επιτέθηκαν σε εμάς» ανέφερε, σχολιάζοντας τις καταγγελίες ενώπιον χιλιάδων οπαδών του, που του επιφύλαξαν θριαμβευτική υποδοχή στην Άγκυρα, μετά τη νίκη του στο δημοψήφισμα.

Ο Τούρκος πρόεδρος πραγματοποίησε επίσης συμβολικές επισκέψεις στους τάφους των πρώην πρωθυπουργών Τουργκούτ Οζάλ (είχε διατελέσει και πρόεδρος της Τουρκίας), Αντνάν Μεντερές και Νετσμετίν Ερμπακάν. Επίσης επισκέφθηκε τύμβο αφιερωμένο στον Μωάμεθ τον Πορθητή. Η Τουρκία, όμως, βγήκε φανερά διχασμένη από την εκλογική αναμέτρηση όπως αποδείχτηκε από την επικράτηση του στρατοπέδου του «όχι» στις κυριότερες πόλεις (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη, Αττάλεια), καθώς και στις νοτιοανατολικές περιφέρειες, όπου επικρατεί το κουρδικό στοιχείο. Στη νίκη του Ερντογάν συνέβαλαν αντίθετα οι ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, καθώς και οι ψηφοφόροι του εξωτερικού. Η συμμετοχή στο δημοψήφισμα έφτασε στο 85%.

Προειδοποίηση Γαλλίας για τη θανατική ποινή

Αμέσως μετά την εκλογική νίκη του ο Τούρκος πρόεδρος επιβεβαίωσε τις προθέσεις του για επαναφορά της θανατικής ποινής, προαναγγέλλοντας μάλιστα ότι «εφόσον χρειαστεί» θα θέσει την επαναφορά της θανατικής ποινής σε δημοψήφισμα. Απαντώντας το Παρίσι προειδοποίησε τον Ερντογάν ότι ένα δημοψήφισμα για την επαναφορά της θανατικής ποινής θα ήταν μια «ρήξη» με τις ευρωπαϊκές «αξίες». Η Γαλλική Προεδρία υπογράμμισε, όμως, και την αμφισβήτηση που εκφράστηκε στον Ερντογάν, επισημαίνοντας πως το αποτέλεσμα «δείχνει ότι η τουρκική κοινωνία είναι διαιρεμένη σχετικά με τις προβλεπόμενες εις βάθος αλλαγές».

Διάλογο θέλει η Μέρκελ- κριτική από τον Τύπο

Αντίστοιχα η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ κάλεσε τον Ερντογάν να επιδιώξει «έναν διάλογο με σεβασμό» με όλα τα πολιτικά κόμματα μετά την ισχνή νίκη του «ναι» στο δημοψήφισμα για την ενίσχυση των προεδρικών εξουσιών. Σκληρή κριτική στον Ερντογάν επιφύλαξε και ο γερμανικός Τύπος. Χαρακτηριστική ήταν η αρθρογραφία της «Die Zeit», που αποκάλεσε τον Ερντογάν «νεκροθάφτη της τουρκικής δημοκρατίας». «Ό,τι ξεκίνησε παλαιοτέρα ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ φτάνει τώρα στο τέλος του. Από χθες, δυστυχώς πολύ νωρίς, αλλά όχι απρόσμενα, η τουρκική δημοκρατία, μετά από μακρά μάχη με τον χάρο, πέθανε» ανέφερε η εφημερίδα την επαύριο του εκλογικού αποτελέσματος.

«Σεβαστή η απόφαση του λαού» λέει η Αθήνα

Στάση αναμονής κράτησε αντίθετα η Αθήνα, με κυβερνητικές πηγές να υπογραμμίζουν ότι οι αποφάσεις του τουρκικού λαού για το μέλλον του θα γίνουν σεβαστές.

«Παρακολουθούμε με προσοχή και ενδιαφέρον τις εξελίξεις στη γείτονα και τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος. Εμείς στηρίζουμε τη σταθερότητα και τη δημοκρατία στη γείτονα. Επιθυμούμε μια Τουρκία που να συνεισφέρει στον διάλογο και τη συνεργασία μας στη βάση του αλληλοσεβασμού» σχολίασε η ελληνική κυβέρνηση. H κυπριακή κυβέρνηση ανέφερε μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου Νίκου Χριστοδουλίδη ότι «χρειάζεται αναμονή για μια πιο ολοκληρωμένη και συνολική εικόνα για να μπορεί να καταλήξει κάποιος σε πιο ασφαλείς εκτιμήσεις».

Δημοψήφισμα για την ένταξη στην Ε.Ε.

Με δημοψήφισμα για τη συνέχιση ή όχι των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε. απειλεί ο Ερντογάν μία μόλις μέρα μετά την οριακή εκλογική νίκη του στο δημοψήφισμα. «Μας έχουν να περιμένουμε έξω από την πόρτα της Ε.E. εδώ και 54 χρόνια, έτσι δεν είναι; Μπορούμε να απευθυνθούμε στον λαό μας και να υπακούσουμε στην απόφασή του» ανέφερε σε ομιλία του στην Άγκυρα, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες . «Η E.E. απειλεί να παγώσει τις διαπραγματεύσεις. Για να πούμε την αλήθεια, αυτό δεν είναι τόσο πολύ σημαντικό για εμάς. Ας μας ενημερώσουν για την απόφασή τους» πρόσθεσε.