Ανάμεσα σε μύθους και στην πραγματικότητα, η Βενεζουέλα καλείται να ισορροπήσει σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία. Μια ολόκληρη χώρα σαν casa del terror, σπίτι του τρόμου. Ένα σύντομο βιωματικό οδοιπορικό καταγραφής από την DW.
Το εγχείρημα δεν ήταν καθόλου εύκολο. Στις εισόδους νοσοκομείων που κλείνουν με συρμάτινα κάγκελα, οι φύλακες δεν αφήνουν δημοσιογράφους με τηλεοπτικές κάμερες να μπουν. Εφαρμόζουν αποφάσεις. Η εσωτερική εικόνα που αγγίζει την αθλιότητα καμιά φορά, δεν πρέπει να γίνεται δημόσιο θέαμα, ακόμη κι αν οι ελλείψεις σε φάρμακα και υγειονομικό υλικό είναι πλέον κοινό μυστικό. Η δική μου τύχη ήταν ότι με ένα ipad μεγέθους όσο ένα μεσαίο τετράδιο, θα μπορούσα να «φυλακίσω» εικόνες μιας ακόμη δύσκολης πραγματικότητας σε νοσοκομεία του Καράκας.
Βασικές ελλείψεις σε νοσοκομεία
Η συνοδός μου με το ψευδώνυμο Μαρία έβαλε την ιατρική της μπλούζα, έτσι η πρόσβαση σε «απαγορευμένους» χώρους του Γενικού Νοσοκομείου Dr. Jesus Yerema Lidici του Καράκας να γίνει χωρίς πρόβλημα. Το κρατικό νοσοκομείο ειδικεύεται μεταξύ άλλων και στα βαριά εγκαύματα. Την ημέρα που πήγαμε το χειρουργείο λειτουργούσε, αλλά μόνο για απολύτως απαραίτητες επεμβάσεις. Στην εντατική βρίσκονταν ένα σοβαρό περαστικό εγκαυματία, τα άλλα 8 κρεβάτια ήταν άδεια λόγω έλλειψης ιατρικού υλικού. Και τι δεν λείπει…
Ακόμη και απλές γάζες για αλλαγές, που πρέπει να γίνονται κανονικά 4 φορές την ημέρα σε εγκαύματα, είναι είδος σε ανεπάρκεια, που καλούνται να αγοράζουν, όπως και πολλά άλλα, οι συγγενείς των ασθενών. Με φαγητό, μπουκάλες νερό, κουβέρτες, σεντόνια, πετσέτες περιμένουν υπομονετικά έξω από τα χειρουργεία ή σε αυτοσχέδιους χώρους αναμονής. Στην ουσία δεν έχουν τίποτα να περιμένουν. Η υπομονή είναι μια από τις αρετές των Βενεζουελανών…
Ρουλέτα η ζωή
Στους θαλάμους που μεταφέρονται φρεσκοχειρουργημένοι μέχρις ότου ανανήψουν από τη νάρκωση, δεν ξέρει κανείς εάν οι παροχές οξυγόνου πάνω από τα κρεβάτια είναι όντως συνδεδεμένες με φιάλες οξυγόνου, ή πρόκειται απλά για … διακόσμηση. Τα στρώματα είναι τρύπια, οι τουαλέτες μαυρισμένες από τον καιρό. Το προσωπικό όμως κάνει τη δουλειά του, οι νοσοκόμες χαμογελούν. Ο κόσμος πηγαινοέρχεται. Επικρατεί καθεστώς καρτερικής αναμονής για εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο που μπορεί να επηρεάσουν και την καθημερινότητα. Θα μείνει ο Μαδούρο; Θα τα καταφέρει ο Γκουαϊδό;
Οι συζητήσεις γίνονται χαμηλόφωνα, κανείς δεν θέλει να δει το πραγματικό του όνομα δημοσιευμένο. Όσοι μπορούν να τα βγάλουν πέρα πληρώνοντας σε συνάλλαγμα, θεωρούνται τυχεροί. Ας είναι καλά οι συγγενείς τους που στέλνουν χρήματα από το εξωτερικό. Όλα είναι ζήτημα τύχης, ακόμη και οι ζωές, σαν σε ρουλέτα…
Ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο
Στο στρατιωτικό νοσοκομείο Dr. Carlos Arvelo η εικόνα είναι διαφορετική, γιατί η θέση του στρατού στην κρατική δομή χώρας είναι αναβαθμισμένη. Σε αυτό το νοσοκομείο νοσηλεύτηκε ο Ούγκο Τσάβες για δύο εβδομάδες μετά που γύρισε από το εξωτερικό. Σε αυτό πέθανε στις 5 Μαρτίου του 2013. Σε αυτό ο διάδοχός του Νικολάς Μαδούρο ανακοίνωσε τη θλιβερή είδηση, από εδώ ξεκίνησε η νεκρώσιμη πομπή για την Στρατιωτική Ακαδημία, όπου η σορός του κομμαντάντε εκτέθηκε σε δημόσιο προσκύνημα. Στο τεράστιο μπλοκ κτηρίων επικρατεί τάξη. Μια ολόκληρη πτέρυγα είναι πάντα έτοιμη για νοσηλεία αξιωματούχων της κυβέρνησης και του στρατού. Τα χρήματα είναι περισσότερα, αλλά και εδώ τα χειρουργεία γίνονται με φειδώ.
Αντίθετα στην Πανεπιστημιακή Κλινική της πρωτεύουσας αντικατοπτρίζεται η πλήρης παρακμή μιας τόσο πλούσιας χώρας. Στους διάδρομους οι λαμπτήρες έχουν κλαπεί, οι διάδρομοι είναι σκοτεινοί, τα καθίσματα μισοκατεστραμμένα, ακόμη και σκύλοι σουλατσάρουν άσκοπα. Τα δωμάτια ασθενών δεν αξίζουν καν αυτό το όνομα, κυριαρχεί μυρωδιά πάλης ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο. Νοσοκόμες και οι γιατροί κινούνται στους ατέλειωτους διαδρόμους σαν άσπρες οπτασίες σε ένα θέατρο σκιών…
Casa del terror
Η Βενεζουέλα βρίσκεται σε επιθανάτιο ρόγχο. Κανείς δεν ξέρει για πόσο ακόμη. Στους δρόμους η ζωή φαίνεται να κυλά φαινομενικά σε κανονικό ρυθμό. Αλλά στα νοσοκομεία το νήμα της μπορεί να κοπεί με μια απλή διακοπή ηλεκτρικού. Τόσο εύκολα. Στα σπίτια, ζωή φέρνει το γέλιο των παιδιών, που γεννιούνται στην ουσία από άλλα παιδιά, κορίτσια ηλικίας μόλις 13, 14 χρονών από διαφορετικούς πατεράδες. Γονείς, γέροι, γυναίκες, παιδιά και βρέφη ζουν όλοι μαζί, σε σπίτια ανήλια, ακατάστατα και ετοιμόρροπα, με στέγες από ελενίτ και τούβλα, με ψυγεία τρισάθλια, άδεια και βρώμικα, κουζίνες με αυτοσχέδια μαγειρικά είδη. Και κάπου να παίζει μια χαλασμένη τηλεόραση το κρατικό πρόγραμμα με ένα χαρτόνι με αυγά από πάνω. Σουρεαλισμός…
Casa del terror, σπίτια του τρόμου ονομάζονται και τα συναντά κανείς ακόμη και στο κέντρο της πρωτεύουσας. Σε μια χώρα του τρόμου, που παλεύει με τους δαίμονες της ιστορίας της και τα στοιχεία της συγκυρίας. Λαός παραδομένος, ίσως και προδομένος, με μικρά περιθώρια αντίστασης που αναλώνεται όμως στη διαχείριση της καθημερινότητας. Κάθε μέρα είναι μια νέα ημέρα, που απομακρύνει τη χώρα ακόμη περισσότερο από τον τσαβισμό.
