Τ’ Άεργίτα α’ σο λιμάν’ τα χαψία ‘ς σο τηγάν’.
Αυτή, σύμφωνα με την Εγκυκλοπαίδεια του ποντιακού ελληνισμού, είναι μια παροιμία της περιοχής των Σουρμένων που περιγράφει γλαφυρά την αφθονία που είχαν το μήνα Νοέμβριο, τον Αεργίτα (ή Αεργίτε) δηλαδή, τα νερά του Εύξεινου Πόντου.
Πέραν κάθε αμφιβολίας, το χα(μ)ψίν είναι (ακόμα και σήμερα) το δημοφιλέστερο ψάρι στον Πόντο, ευρύτατης κατανάλωσης. Αυτή την εποχή ξεκινά η περίοδος αλίευσής του, και θα διαρκέσει έως τον Φεβρουάριο. Παλιά η ποσότητα των αλιευμάτων ξεπερνούσε πολλές φορές την κατανάλωση για διατροφή, και το πλεόνασμα το πουλούσαν σε ευτελείς τιμές ή το έδιναν δωρεάν για λίπασμα των χωραφιών (ο φωσφόρος, που βρίσκεται σε μεγάλη περιεκτικότητα στα ψάρια, είναι απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο για τα φυτά), εξού και ο γνωστός στίχος:
Χαψία, χαψία, φατέστεν σκύλ’-παιδία…
